Ένας ημιάγριος θάμνος Ιπποφαές

Ένας ημιάγριος θάμνος, με ιστορία χιλιάδων χρόνων, και θαυματουργές ιδιότητες, γνωστές από την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δίνει προοπτική ανάπτυξης μιας νέας προσοδοφόρας καλλιέργειας για τους αγρότες της ελληνικής υπαίθρου. Λέγεται ιπποφαές και έχει 30 φορές περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι.

Καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια μόνο στη Βόρεια Εύβοια, από.....

φαρμακευτική εταιρεία που το διαθέτει ως συμπλήρωμα διατροφής σε μορφή κάψουλας, ενώ τους επόμενους μήνες αναμένεται να καλλιεργηθεί σε μεγάλες εκτάσεις στη Θράκη, για λογαριασμό ξένων φαρμακευτικών εταιρειών μέσω της συμβολαιακής γεωργίας.

Ο γεωπόνος Σοφοκλής Παπουής από τη Ροδόπη πληροφορήθηκε για το γερμανικό ενδιαφέρον από συνεργάτη του, αντιπρόσωπο μιας εκ των εταιρειών και ήρθε σε επαφή μαζί τους. 

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να είναι από τους πρώτους που θα φέρουν την καλλιέργεια στη Ροδόπη.

«Ενδιαφέρονται για 800 ως 1.000 στρέμματα καλλιέργειας ιπποφαούς, και από τις πρώτες επαφές που κάναμε φαίνεται πως είναι μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα προοπτική. Απαλλάσσει τον αγρότη από τη λογική των επιδοτήσεων και τον βάζει στην ανταγωνιστική, παραγωγική και ποιοτική γεωργία, εξασφαλίζοντάς του ένα πολύ καλό εισόδημα», είπε στο «Εθνος» ο κ. Παπουής, ο οποίος οργάνωσε και εκδήλωση ενημέρωσης των αγροτών της περιοχής για το προϊόν. Κέρδος«Από τις συζητήσεις που έχουμε κάνει ως τώρα προκύπτει πως θα υπάρχει ένα κέρδος για τον αγρότη άνω των 2.000 ευρώ ανά στρέμμα, όταν από το βαμβάκι παίρνει 200 ευρώ και άλλα τόσα επιδότηση», πρόσθεσε.

Τα φυτά θα εισαχθούν από τη Γαλλία και θα φυτευτούν σε πυκνότητα περίπου 200 ανά στρέμμα και σε αναλογία 90% θηλυκά και 10% αρσενικά. Με ετήσιο κόστος (λίπανσης, άρδευσης, εργατικών) περίπου 800-900 ευρώ/στρέμμα, σε τρία χρόνια τα θηλυκά θα αρχίσουν να καρπίζουν. 

Ιπποφαές
Ευεργετικές οι ιδιότητες 
Το ιπποφαές συμπεριλαμ-βάνεται στην κατηγορία των «υπερτροφών» (super foods), μαζί με τη σπιρουλίνα, την αλόη, τη γύρη, το τζίνσενγκ κ.ά., ενώ Ρώσοι και Κινέζοι επιστήμονες το τοποθετούν στην πρώτη δεκάδα των πιο ισχυρών θεραπευτικών φυτών στον κόσμο. 

Οπως αναφέρουν, περιέχει πολλαπλάσιες ποσότητες βιταμίνης C από τη φράουλα, το ακτινίδιο, το πορτοκάλι, την τομάτα και το καρότο. Εχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε από εκείνη του σιταριού, του καλαμποκιού και της σόγιας, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, καθώς και όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ προσφέρει στον οργανισμό ακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως ω3, ω6, ω7 και ω9. 

Χρησιμοποιείται από τη φαρμακοβιομηχανία ως συμπλήρωμα διατροφής ή ως συστατικό φαρμακευτικών και καλλυντικών σκευασμάτων. 

Μπορεί να καταναλωθεί ως νωπός καρπός με υπόξινη γεύση, ή σε μορφή χυμού και μαρμελάδας. Από τον σπόρο του παρασκευάζονται έλαια, ενώ από αποξηραμένα νεαρά φύλλα του φυτού φτιάχνεται ρόφημα τσαγιού.
Εξαιρετικά ανθεκτικό και στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες

Ελάχιστες οι απαιτήσεις για τη φροντίδα του 
Το ιπποφαές είναι ένας πολυετής, φυλλοβόλος και ακανθωτός θάμνος, το ύψος του οποίου ξεπερνά τα 3 μέτρα. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικό, ακόμα και στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες ξηρασίας και παγετού, ενώ μπορεί να φυτευτεί και σε άγονα εδάφη, με ελάχιστες απαιτήσεις καλλιεργητικής φροντίδας. Οι καρποί του, που ωριμάζουν στο τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου, μοιάζουν με ρώγες σταφυλιού, σε κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα, και οι ευεργετικές τους δυνατότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. 

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, εξασφάλιζαν ενέργεια και αντοχή στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ το φύλλωμα του θάμνου έδινε δύναμη, ταχύτητα και λαμπερό τρίχωμα στο ιππικό του Μακεδόνα στρατηλάτη. Λέγεται, μάλιστα, πως πήρε το όνομά του από τις λέξεις ίππος (άλογο) και φάος (φως, λάμψη), γι? αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Εκτεταμένη καλλιέργειά του γίνεται σήμερα σε πολλές ασιατικές χώρες, και κυρίως στην Κίνα και την Ασία, καθώς και σε ευρωπαϊκές χώρες, ενώ έχει μια ευρεία γκάμα χρήσεων στη φαρμακευτική, στην παραγωγή καλλυντικών, τη ζαχαροπλαστική και την ποτοποιία.



http://www.agri.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Γκότζι: Ένα «θαυματουργό» ασιατικό φρούτο...

Γκότζι (Goji) είναι η κοινή ονομασία ενός φρούτου, που παράγεται από δύο πολύ συγγενικά μεταξύ τους είδη: το Lycium barbarum και το L. chinense, δύο είδη που ανήκουν στην οικογένεια των σολανοειδών (Solanaceae). Είναι ενδημικά είδη της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ασίας.


Στην αγγλική λέγεται wolfberry και είναι γνωστό με πολλά ακόμη ονόματα, αλλά άσχετα με τη γεωγραφική προέλευση τού φυτού, οι ονομασίες Γκότζι του Θιβέτ και Γκότζι των Ιμαλαΐων είναι οι πιο κοινές που χρησιμοποιούνται στο εμπόριο υγιεινών τροφίμων, για προϊόντα που προέρχονται από αυτά τα φυτά. To Lycium barbarum, καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο και είναι περιζήτητο για τις θεραπευτικές και τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Τα είδη του γκότζι είναι φυλλοβόλα, πολυετή φυτά, με ξυλώδη κορμό και φτάνουν σε ύψος από 1 μέχρι 4 μέτρα. Το Lycium chinense καλλιεργείται στο νότιο τμήμα της Κίνας και συνήθως είναι πιο κοντό, ενώ το Lycium barbarum καλλιεργείται στα βόρεια, κυρίως στην αυτόνομη περιοχή Ningxia Hui, και είναι ψηλότερο. Το Lycium barbarum φτάνει σε ύψος από 2,5 έως 4 μέτρα, και ανθίζει κατά τους μήνες Ιούνιο έως Αύγουστο. Μπορεί να αναπτυχθεί σε αμμώδη και αργιλώδη εδάφη που είναι θρεπτικά φτωχά, και σε ηλιόλουστους ή ημισκιερούς τόπους.


Τα φύλλα του γκότζι σχηματίζονται επάνω στους βλαστούς και είναι είτε εναλλασσόμενα, είτε σε δέσμες των τριών ή περισσοτέρων. Το σχήμα τους είναι ή λογχοειδές (σαν πλατιά αιχμή δόρατος) ή ωοειδές (σαν αβγό). Έχουν διαστάσεις περίπου 7 εκ. μήκος με 3,5 εκ. πλάτος και οι άκρες τους είναι τραχιές ή κυκλικές.

Επάνω στα στελέχη σχηματίζονται από ένα μέχρι τρία άνθη, που έχουν 1 με 2 εκ. πλάτος. Ο κάλυκας (που τελικά διαρρηγνύεται από το αναπτυσσόμενο μούρο) αποτελείται από πέταλα σε σχήμα καμπάνας ή σωληνωτά, που διαμορφώνονται σε μικρούς, τριγωνικούς λοβούς. Η στεφάνη του κάλυκα, που σχηματίζεται από τα πέταλα του άνθους, έχει χρώμα μοβ ή πορφυρό, με πλάτος 9 με 14 χιλιοστά και διαθέτει πέντε ή έξι λοβούς μικρότερους από το σωλήνα. Οι στήμονες διαθέτουν ανθήρες που ανοίγουν. Στο βόρειο ημισφαίριο, η ανθοφορία παρατηρείται από τον Ιούνιο ως το Σεπτέμβριο και η ωρίμανση των καρπών από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος, το υψόμετρο και το κλίμα.


Αυτά τα είδη παράγουν μούρα σε έντονο πορτοκαλο-κόκκινο χρώμα και ελλειψοειδές σχήμα 1–2-cm μήκος και είναι πολύ τρυφερά και μαλακά. Ο αριθμός των σπόρων σε κάθε μούρο ποικίλει ανάλογα με την ποικιλία και το μέγεθος του καρπού, περιέχοντας 10-60 μικροσκοπικούς κίτρινους σπόρους, που βρίσκονται συμπιεσμένοι μέσα σε καμπύλο έμβρυο.


Η καταγωγή του κοινού αγγλικού ονόματος "wolfberry" είναι άγνωστη, και ίσως προκύπτει από σύγχυση με το όνομα του γένους (Lycium), που ταιριάζει με τη λέξη "Lycos", ελληνική λέξη για τον λύκο (wolf). Στον αγγλόφωνο κόσμο, η λέξη "goji berry" έχει χρησιμοποιηθεί από τις αρχές του 21ου αιώνα ως συνώνυμο της "wolfberry". Η λέξη "goji" είναι προφορά της gouqi στην Ταϊβάν Hokkien, το επίσημο καθαρευουσιάνικο κινεζικό όνομα του φυτού, που αναπτύχθηκε στη Δύση για τα εν λόγω εμπορικά προϊόντα wolfberry.


Lycium είναι το όνομα του γένους, που προέρχεται από την αρχαία νότιο-ανατολική περιοχή της Λυκίας. Το Lycium chinense περιγράφεται για πρώτη φορά από τον Σκοτσέζο βοτανολόγο Philip Miller στην όγδοη έκδοση του βιβλίου του "Το Λεξικό του Κηπουρού", που δημοσιεύθηκε το 1768.


Το γκότζι έχει ιστορία πολλών αιώνων χρήσης στην Κίνα, όπου εκτιμάται ιδιαίτερα για τις ιατρικές, θεραπευτικές και ευεργετικές ιδιότητές του. Μεταξύ άλλων θεωρείται ισχυρό αντιγηραντικό και ενισχυτικό της μακροζωίας. Ως επιβεβαίωση αυτής της άποψης, άνθρωποι που ζουν σε κάποιες περιοχές της Κίνας, όπου το φυτό καλλιεργείται και χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό, απολαμβάνουν ένα πολύ υψηλό προσδόκιμο ζωής και μια καλή γενική υγεία.

Τα γκότζι δεν βρίσκονται σχεδόν ποτέ φρέσκα, εκτός από τις περιοχές παραγωγής τους, και συνήθως πωλούνται σε ανοιχτά κουτιά και μικρές συσκευασίες, σε ξηρά μορφή. Ο βαθμός αποξήρανσης ποικίλλει στα γκότζι: Κάποιοι καρποί παραμένουν μαλακοί και κάπως κολλώδεις, όπως οι σταφίδες, ενώ άλλοι μπορεί να είναι πολύ σκληροί.


Η γεύση από τα γκότζι μοιάζει με της σταφίδας, αφήνοντας και μια μικρή αίσθηση ντομάτας. Μπορούν να φαγωθούν ωμά ή να μαγειρευτούν. Οι Κινέζοι κάνουν σούπες με αυτό το μούρο και παρασκευάζουν επίσης ένα κρασί. Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί καταναλώνονται ως λαχανικό. Ως τρόφιμο, τα αποξηραμένα γκότζι, παραδοσιακά μαγειρεύονται πριν την κατανάλωση. Τα ξερά γκότζι προστίθενται συχνά σε ρύζι congee και ζελέ αμυγδάλου. Χρησιμοποιείται επίσης σε κινέζικες τονωτικές σούπες, σε συνδυασμό με κοτόπουλο ή χοιρινό κρέας, με λαχανικά, ή μαζί με άλλα βότανα, όπως άγρια γλυκοπατάτα, και με τη ρίζα γλυκόριζας. Οι καρποί επίσης βράζονται για τσάι, συχνά μαζί με άνθη χρυσάνθεμου ή και κόκκινα τζίτζιφα, ή με κάποιο άλλο βότανο για τσάι, και είναι διαθέσιμοι και σε συσκευασίες ως τσάι. Επίσης, παράγονται διάφορα κρασιά που περιέχουν γκότζι, και μερικά από αυτά είναι μίγμα σταφυλιού και γκότζι.


Τα γκότζι θεωρούνται ως μια από τις πλουσιότερες φυσικές πηγές θρεπτικών συστατικών. Περιέχουν βήτα-Καροτίνη, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1 και Β2, καθώς και μια σειρά άλλων βιταμινών, μεταλλικά στοιχεία, αντιοξειδωτικά και αμινοξέα. Το γκότζι περιέχει πολλούς υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά και διατροφικές ίνες απαραίτητα για το σώμα. Τα εκατό γραμμάρια μεταποιημένου μούρου περιέχει 370 θερμίδες. Στην εμπορική πρακτική υποστηρίζουν ότι οι πολυσακχαρίτες που περιέχουν τα προϊόντα από γκότζι, μεταξύ των οποίων αρκετοί "χυμοί γκότζι», έχουν εκτεταμένα βιολογικά οφέλη για την υγεία, αν και κανένας από τους ισχυρισμούς αυτούς δεν έχει αποδειχθεί από ιατρική έρευνα. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική χρησιμοποιούν τα φύλλα σε συνδυασμό με το φλοιό της ρίζας για να παρασκευάσουν ένα τσάι.


Κινεζικές μελέτες δείχνουν ότι αναστέλλουν ορισμένες από τις γονιδιακές μεταλλάξεις που οδηγούν σε καρκίνο, ενώ ο καρπός τους έχει αντικαρκινικές και ανοσοτονωτικές ιδιότητες. 


Επιπλέον, μπορούν να βοηθήσουν τον οργανισμό με τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας ή θεραπείας με ακτινοβολία για τον καρκίνο. Τα γκότζι περιέχουν και γερμάνιο, ένα ορυκτό που θεωρείται ότι έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.


Τα ασιατικά αυτά φρούτα έχουν την ικανότητα να καταπολεμήσουν τους δύο βασικούς παράγοντες που προάγουν τις καρδιακές παθήσεις, την οξειδωμένη χοληστερόλη και αυξημένη αρτηριακή πίεση.



Επίσης, εκτιμάται ότι εμπλουτίζουν το αίμα με θρεπτικά συστατικά και προάγουν την κυκλοφορία του, και αποτελούν εξαιρετικό βοήθημα στη διατήρηση της καλής όρασης και στη βελτίωσή της.


Το γκότζι μπορεί να καταναλωθεί σε καθημερινή βάση, για να προσφέρει γενική ευεξία.

Το φυτό Lycium barbarum μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως φράχτης και να σταθεροποιήσει αμμώδη εδάφη, γιατί σχηματίζει γερές ρίζες και αναπτύσσεται σε αμμώδη εδάφη.

Υ.Γ.

Το Γκότζι (Lycium barbarum) είναι ένα από τα αρχαιότερα φαρμακευτικά φυτά και ήταν βασικό στοιχείο στη διατροφή των Κινέζων αγροτών για τουλάχιστον 2.000 χρόνια.

Πηγή: ClopYPastE.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Σπαθόλαδο - Βαλσαμόλαδο

ΣΠΑΘΟΛΑΔΟ Η ΒΑΛΣΑΜΟΛΑΔΟ - HYPERICUM PERFORATUM – 
Το Περίφημο Ίαμα των Αρχαίων Σπαρτιατών με το οποίο θεράπευαν τις πληγές τους μετά τις μάχες! 

Όταν οι ανθισμένες κορυφές του βοτάνου εμβαπτιστούν σε ελαιόλαδο κι έπειτα αφεθούν στον ήλιο για δύο ή τρεις εβδομάδες, τότε το χρώμα αλλάζει από κίτρινο σε κόκκινο. Το έλαιο που λαμβάνεται είναι το περίφημο βάλσαμο των αρχαίων Σπαρτιατών.

Εξαιρετικά αποτελεσματικό για την ισχιαλγία και για κάθε πόνο ρευματικό, πόνους αρθρώσεων και την υδρωπικία. Για κάθε είδους πληγές και χτυπήματα, μώλωπες και εκχυμώσεις, στραμπουλήγματα, τσιμπήματα εντόμων, εγκαύματα, φλεγμονές, έλκη. Για κράμπες, πιασίματα, ψύξεις, νευραλγίες και πονοκέφαλους.
Με το σπαθόλαδο, όπως αλλιώς λέγεται, κάνουμε επαλείψεις ή ελαφρές εντριβές στο μέρος που πονά ή μπορούμε ακόμη να εφαρμόσουμε τοπικά επιθέματα με διαποτισμένη γάζα. Επίσης είναι ιδανικό για κάθε θεραπευτικό ή χαλαρωτικό μασάζ, μπορεί να εμπλουτισθεί με αιθέρια έλαια ανάλογα.
Η χρήση του σπαθόλαδου, είναι κυρίως εξωτερική, αλλά είναι και πόσιμο. Συνιστάται ιδιαιτέρως για τις κολίτιδες, την επώδυνη πέψη και τις ξινίλες του στομάχου. 

Στη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιείται στη θεραπεία ήπιας ως μέτριας μορφής κατάθλιψης, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν το βάλσαμο «βότανο της λιακάδας», επειδή δρούσε θεραπευτικά στα μελαγχολικά άτομα.

Στις ΗΠΑ, μετά από ένα πρόγραμμα του ABC News τον Ιούνιο του 1997, το Hypericum έγινε το πιο δημοφιλές φυτό, το εναλλακτικό «prozaκ», (Ladose), για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. 

Χρησιμοποιείται επίσης σαν αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες. Ήδη, το 1994 στη Γερμανία, συνταγογραφήθηκαν συνταγές για 20 εκατ. ασθενείς!

Μόνο στην Μοντάνα των ΗΠΑ καλλιεργούνται σήμερα 500.000 στρέμματα φυτού. Αλλά η μεγάλη υπόσχεση του φυτού είναι η συμβολή του στη θεραπεία του AIDS! Πολλοί ασθενείς με AIDS δέχτηκαν ευεργετικά τη χρήση του φυτού, δήλωσαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση. Μελέτες δείχνουν μια αύξηση ή σταθεροποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Περιέχει μεταξύ των άλλων: υπερικίνη και ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα, αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό). Οι αναλγητικές ιδιότητες του βοτάνου είχε ειπωθεί πρώτα ότι οφείλονταν στις ουσίες hypericin, pseudohypericin, και στα φλαβονοειδή, αλλά σύμφωνα με πρόσφατες φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες τα αποτελέσματα επικεντρώνονται σε μια κυρίως δραστική ουσία του βοτάνου την hyperforin.

Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται κυρίως σε νευραλγίες και τραυματισμούς νεύρων, και γενικά συμπτωματολογία που ξεκινά από τραυματισμούς νεύρων (πχ απώλεια μαλλιών, κατάθλιψη, νευραλγία).

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ 
Εφαρμόζεται τοπικά με επάλειψη πάνω σε πληγές, καψίματα, εκδορές και άλλες βλάβες του δέρματος, για μασάζ και μυϊκή ανακούφιση από πόνους.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ 
Ηρεμιστική και αναλγητική δράση, κατά του στομαχικού έλκους, κατά της κατάθλιψης, άγχους, εμμηνόπαυσης. Είναι διουρητικό και συντελεί στην απέκκριση αχρήστων ουσιών από το σώμα. 

Συνιστάται ιδιαιτέρως για τις κολίτιδες, την επώδυνη πέψη και τις ξινίλες του στομάχου.

Δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αντιβακτηριακες ιδιότητες. Βοηθά στην γρήγορη ανάρρωση από βήχα, κρυολόγημα, και μολύνσεις του αναπνευστικού.

Προφυλάξεις: Το Hypericum μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ προκαλώντας ευαισθησία στο φως. Σε ορισμένα δέρματα μπορεί να προκαλέσει αντίδραση φωτοευαισθησίας και φωτοδερματίτιδα, που εκδηλώνεται με δερματικούς ερεθισμούς, περιλαμβανομένου του στόματος, της μύτης και των αυτιών. Δεν πρέπει μετά τη χρήση του να ακολουθεί έκθεση στο φως. 

Φτιάξτε σπαθόλαδο

Η παρασκευή είναι απλή. Βάζουμε τις ανθισμένες κορφούλες του φυτού σε ένα βάζο με ελαιόλαδο το οποίο στην συνέχεια "φασκιώνουμε" με λευκό πανί και τοποθετούμε στον ήλιο για σαράντα ημέρες.

Μία φορά την εβδομάδα το γυρίζουμε ανάποδα από ότι είναι (Μην ξεχάσετε να βιδώσετε σφιχτά το καπάκι)
Στην συνέχεια στραγγίζουμε το υπέροχο κόκκινο λαδάκι μας και είναι έτοιμο για χρήση. 

Προτεινόμενη δοσολογία, μία κουταλιά της σούπας κάθε πρωί για τα προβλήματα στομάχου,ενώ μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για επούλωση πληγών και εγκαυμάτων. Είναι πραγματικά θαυματουργό!
Μπορείτε να βάλετε το σπαθόλαδο σε μικρά μπουκαλάκια και να το χαρίσετε σε αγαπημένα σας πρόσωπα για μια ώρα ανάγκης. Να είστε σίγουροι πως θα το εκτιμήσουν όταν χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουν.

oiko-iasis.blogspot.com

Διαβάστε περισσότερα ...

Οι χρυσοί κανόνες της φυσικής καλλιέργειας

Το άγχος μας να ξαναδώσουμε ζωή στις καμένες εκτάσεις μπορεί να μας οδηγήσει σε λανθασμένες καλλιεργητικές πρακτικές, από αυτές που χρόνια τώρα αναπτύσσει με πολύ κόπο και χρήμα ο άνθρωπος. Μήπως όμως αξίζει να μελετήσουμε προσεκτικά τις νέες μεθόδους «φυσικής καλλιέργειας» που αναπτύχθηκαν στην Ασία πρώτα και τώρα κερδίζουν έδαφος σε ολόκληρο τον πλανήτη, προσφέροντας μιαν ελπίδα για τις περιοχές που κινδυνεύουν από ερημοποίηση;
Για να ΞΑΝΑΖΗΣΕΙ θέλει την ησυχία της...

Μες στο κουκούλι από πηλό, οι σπόροι θα μείνουν καλά προφυλαγμένοι. Ούτε τα πουλιά ούτε διάφορα τρωκτικά θα μπορέσουν να καταπιούν τους πήλινους σβώλους και έτσι οι σπόροι θα περιμένουν ανέπαφοι πότε θα πέσει η πρώτη βροχή και πότε θα έλθει η κατάλληλη θερμοκρασία για να μπορέσουν να βλαστήσουν. Οχι μόνον ένας, αλλά πολύ περισσότεροι από τον κάθε σβώλο. Σπέρνουμε σαράντα ή και εκατό διαφορετικά είδη σπόρων και αφήνουμε τη Φύση να διαλέξει ποια είδη ταιριάζουν στη συγκεκριμένη περιοχή. Είναι σπόροι δέντρων που φθάνουν σε αρκετό ύψος ανάμεικτοι με σπόρους από οπωροφόρα δένδρα, αλλά και σπόροι λαχανικών. Κάποιοι θα ευνοηθούν από το έδαφος και τις συνθήκες της περιοχής, κάποιοι θα ταιριάξουν με τα υπόλοιπα και κάποιοι δεν θα επιβιώσουν καν. Το σύνολο των δυνάμεων και διεργασιών που μαθαίνουμε κάπως μηχανικά να αποκαλούμε (Μητέρα-)Φύση ελπίζουμε ότι θα μας δώσει μια νέα βλάστηση στην ταλαιπωρημένη αυτή πλαγιά. Μερικές φορές πηγαίνεις ύστερα από πενήντα μόλις ημέρες και το χώμα έχει αρχίσει να πρασινίζει.

Κάποιοι άλλοι εθελοντές έχουν εργαστεί για πολλές ημέρες υπομονετικά και με αρκετό κόπο έχουν ετοιμάσει χιλιάδες τέτοιους σβώλους, είτε με τη βοήθεια μιας μπετονιέρας, που της έχουν αφαιρέσει από μέσα τα πτερύγια, είτε με το χέρι. Ακόμη πιο πριν άλλοι έχουν επί μήνες συλλέξει υπομονετικά σπόρους από κάθε λογής δένδρο και φυτό για να γίνουν τα απαιτητικά αυτά μείγματα των σαράντα ως και εκατό διαφορετικών σπόρων που θα μπουν στον κάθε σβώλο. Στην Ελλάδα, παιδιά ενός σχολείου στην Κόρινθο ή εθελοντές στη Δυτική Μακεδονία κάνουν προς το παρόν αυτή την τόσο χρήσιμη δουλειά.

Φώτιση και ανταγωνιστικότητα

Το 1938 ο Ιάπωνας Μασανόμπου Φουκουόκα ήταν πλέον 25 ετών. Ενα παιδί μεγαλωμένο στην ύπαιθρο, που σπούδασε όμως Μικροβιολογία και ειδικεύθηκε στις αρρώστιες των φυτών. Είχε βρει μάλιστα δουλειά στο τελωνείο της Γιοκοχάμα, όπου έκανε ελέγχους αν υπήρχαν κάποιοι βλαβεροί οργανισμοί στα εισαγόμενα φυτά. Αρρώστησε όμως σοβαρά κάποια στιγμή, φθάνοντας λίγα βήματα πριν από τον θάνατο, και στη διάρκεια της ανάρρωσής του, αναστατωμένος ακόμη απ' όσα του είχαν συμβεί, συνήθιζε να περπατά τα χαράματα στους άδειους δρόμους και να σκέπτεται εντατικά. Ετσι μια τέτοια στιγμή τού ήλθε η ιδέα ότι «η Φύση είναι μια χαρά έτσι όπως είναι και πρέπει να συνεργαστούμε μαζί της, έχοντας αποδεχθεί τις διάφορες φυσικές διαδικασίες, και όχι να προσπαθούμε να τη βελτιώσουμε». Αυτό έμοιαζε με ξαφνική φώτιση που οι άνθρωποι του Ζεν Βουδισμού ονομάζουν «σατόρι» και το θεωρούν ένα πολύ σημαντικό γεγονός στην ανθρώπινη ζωή. Ο Φουκουόκα εγκατέλειψε τη δουλειά του και επέστρεψε στο χωριό του στο Σικόκου, ένα νησί της Νότιας Ιαπωνίας. Οπως διηγείται ο ίδιος, ο πατέρας του είχε φυτέψει μανταρινιές και πορτοκαλιές, αλλά με τις καινούργιες και αδιαμόρφωτες ακόμη ιδέες που κουβαλούσε ο νεαρός, το μόνο που κατάφερε ήταν να τα ξεράνει όλα. Πέρασαν από τότε χρόνια ώσπου να κατασταλάξει σε αυτό που θα τον έκανε έναν καλλιεργητή με παράδοξες αλλά πολύ αποτελεσματικές μεθόδους. Ολα ξεκινούν από την άποψή του ότι «η φράση "να προστατεύσουμε τη Φύση", επειδή υποδηλώνει ότι ο άνθρωπος έχει κιόλας χωριστεί και είναι αντιμέτωπος με τη Φύση, βασίζεται σε εσφαλμένη αντίληψη. Δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε την ανθρώπινη γνώση για να παρεμβαίνουμε στη Φύση. Αποδεικνύω», λέει, «ότι η καλλιέργεια, δηλαδή η κατεργασία της γης, που απετέλεσε τη βάση του δυτικού πολιτισμού, είναι χωρίς νόημα». Αυτό ίσως ακούγεται θεωρητικό ή απλά πολύ ποιητικό και καθόλου επαναστατικό. Αλλά σε σχέση με τις «καλλιέργειες» προκαλεί έναν αληθινό σεισμό.

Οι καλλιεργητικές μέθοδοι του Φουκουόκα είναι πρωτάκουστες (βλ. τους Χρυσούς Κανόνες) και ο ίδιος συνεχίζει και σήμερα, σε ηλικία 94 ετών, να καλλιεργεί ρύζι σε στεγνό έδαφος, χωρίς δηλαδή να χρησιμοποιεί τόνους νερού, αφού απλά το εναλλάσσει στο ίδιο κομμάτι γης με κριθάρι. Και κάθε φορά, μετά τη συγκομιδή των καρπών, θερίζει τους βλαστούς των φυτών, αφήνοντάς τους όμως μέσα.

Αυτά όλα που κάνει ο Φουκουόκα ονομάζονται Φυσική Καλλιέργεια, σε αντιδιαστολή με τη Συμβατική Γεωργία (με λιπάσματα, φυτοφάρμακα), τη Βιολογική Καλλιέργεια (με φάρμακα και αυτή, αλλά πιο ήπια και φυτικής συνήθως προέλευσης) και τη Βιοδυναμική Καλλιέργεια (όπου επίσης έχουμε ανθρώπινη επέμβαση, αλλά όπως επιμένουν οι οπαδοί της: σύμφωνα με τους βιολογικούς κανόνες, δρώντας πάντως στο έδαφος, με φυσικό λίπασμα, κάποια παρασκευάσματα-προϊόντα ζύμωσης, αλλά και στοιχεία αστρολογίας και ανθρωποσοφίας κατά τις διδαχές του Ρούντολφ Στάινερ από το 1902).

Η παραγωγικότητα στη γη του Φουκουόκα, που σε μερικά σημεία της έχει ακόμη και 30 χρόνια να καλλιεργηθεί με τον οποιονδήποτε άλλον τρόπο, αυξήθηκε τόσο ώστε ακόμη και αμερικανοί καλλιεργητές έχουν παραδεχθεί ότι η μέθοδός του δίνει αποτελέσματα ανταγωνιστικά των δικών τους εκτεταμένων καλλιεργειών. Αλλά και πάλι εδώ στην Ελλάδα θα είναι πολλοί σίγουρα που θ' αναρωτιούνται αυτή τη στιγμή αν μπορεί άραγε να ευδοκιμήσει και σ' εμάς η Φυσική Γεωργία. Πώς να χωρέσει στο μυαλό του κλασικού καλλιεργητή ότι ο αγρός του θα έχει μέσα τόσα διαφορετικά είδη; Αμέσως θα σκεφτεί ότι εκεί μέσα δεν θα ξέρει τι να ραντίσει. Αξίζει όμως να έχει υπόψη του ότι είναι από τους λίγους επαγγελματίες που δεν μπόρεσαν να μειώσουν το κόστος, ενώ σε μέρη όπως ο θεσσαλικός κάμπος η διαφορά θα ήταν τεράστια αν μπορούσαν οι αγρότες να παίρνουν δύο φορές τον χρόνο σοδειά αντί για μία.

Βόμβες γονιμότητας στον Ασσο



Ο Ασσος βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κόρινθο. Εκεί ξανασυναντιόμαστε πριν από λίγες ημέρες, ύστερα από τέσσερα καλοκαίρια, στην αυλή του σπιτιού του. Την προηγούμενη φορά που είχα μείνει στην περιοχή με είχε βρει και μου είχε φέρει μια σακούλα γεμάτη με τσαμπιά κορινθιακής σταφίδας κομμένα από ένα μικρό αμπέλι που ακόμη υπάρχει. Το χαρακτηριστικό τους ήταν ότι, εκτός από την ωραία γεύση τους, τις ρώγες, αντίθετα απ' ό,τι συμβαίνει συνήθως, έπρεπε να βάλεις πολλή δύναμη για να τις αποσπάσεις από το τσαμπί τους. Τα σταφύλια αυτά είχαν προκύψει με βάση όσα μας λέει να κάνουμε η Φυσική Καλλιέργεια. Πήγαμε εκείνη τη φορά και στο αμπέλι του και δεν έχασα την ευκαιρία κάποια στιγμή να ρωτήσω τους γείτονές του, όλους συμβατικούς καλλιεργητές, για το πώς εξηγούν το ότι εκείνοι πρέπει όλη τη χρονιά να ραντίζουν και να περιποιούνται τα αμπέλια τους και ο διπλανός τους δεν οργώνει καν το δικό του. Δεν δυσκολεύτηκαν να βρουν την κατ' αυτούς σωστή απάντηση: «Ρίχνουμε εμείς τόσο φάρμακο που πηγαίνει και στο δικό του»! Ο γεωπόνος της περιοχής, με τον οποίο μίλησα επίσης, δεν είναι έτοιμος για τόσο εύκολες εξηγήσεις. Δεν έχει καν εξήγηση. Το μόνο αξιοσημείωτο που μου λέει είναι ότι τα βιολογικά φυτοφάρμακα τα προωθούν τώρα οι μεγάλες εταιρείες επειδή έληξαν οι πατέντες που είχαν για τα παλιά δυνατά συμβατικά χημικά φυτοφάρμακα.

Καθόμαστε και μπροστά μας απλώνεται ο καταπράσινος κήπος του. Παίρνει μια κούπα στα χέρια του. Θα φέρω, λέει, ό,τι βρω. Χάνεται για λίγο και ξαναεμφανίζεται. «Εχει βρει» βανίλιες, ροδάκινα, σταφύλια και αχλάδια. Οι πορτοκαλιές του κήπου είναι κατάφορτες από πράσινους ακόμη καρπούς. Ανάμεσά τους όμως φυτρώνουν πλέον και αναρίθμητα άλλα φυτά. Λαχανικά, άγρια χόρτα, ακακίες, μια μελιά που διώχνει αποτελεσματικά τα κουνούπια, ντομάτες και λουλούδια. Κάτω ένα πολύ παχύ στρώμα από παλιά κομμένα και αφημένα χόρτα δεν αφήνει να φαίνεται καν το χώμα.

Κάποτε αυτό ήταν ο κήπος του παππού μου, λέει, και είχε όλα όσα χρειαζόταν στο σπίτι. Από βυσσινιές ως λεμονιές και λαχανικά φυσικά. Εβγαινες κι έκοβες. Ενα πρωί ξυπνήσαμε και η μπουλντόζα δεν είχε αφήσει τίποτε. Η περιοχή της Κορίνθου εξαιτίας του κλίματός της είναι ένα φυσικό θερμοκήπιο και αποφάσισαν στη δεκαετία του '60 να βάλουν παντού πορτοκαλιές, αφού ο καρπός εκεί δεν θα πάγωνε τον χειμώνα. Η αυτάρκεια των ανθρώπων είχε εξαφανιστεί και την αντικατέστησε η μονοκαλλιέργεια του πορτοκαλιού, για περισσότερο χρήμα, βέβαια. Οταν κληρονόμησε τον κήπο με όλα αυτά τα όμοια δένδρα φυτεμένα σε ευθείες να στέκουν σαν στρατιώτες, αυτό δεν του άρεσε και άρχισε να ψάχνει το θέμα. Από τη «Μυστική Ζωή των Φυτών» έφθασε στις διδασκαλίες του Φουκουόκα και με τη βοήθεια και κάποιων άλλων καλλιεργητών βάλθηκε να αποδομήσει αυτή την πιεστική μονοκρατορία.

Σήμερα, ο συνομιλητής μου, ο κ. Γιάννης Βαρελάς, με σπουδές μαθηματικού και πολλά χρόνια στα σχολεία της περιοχής, είναι πλέον υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στον Νομό Κορινθίας και ένας πολύ δραστήριος θιασώτης της Φυσικής Καλλιέργειας. Μου δείχνει σε μια γωνιά του κήπου πολλά τσουβάλια με σβώλους γεμάτους σπόρους, φτιαγμένους από μαθητές και άλλους εθελοντές. Τα αποκαλεί «βόμβες γονιμότητας» και, όπως εξηγεί, οι σβώλοι φτιάχνονται κοσκινίζοντας το χώμα που μπορεί να είναι κοκκινόχωμα με προσθήκη άμμου και καολίνη, μαζί με σπόρους.

Η μαγική συνταγή

Δεκαπέντε μέρη χώμα, ένα μέρος σπόροι. Προσθέτουμε νερό, πλάθουμε και μετά χτυπούμε καλά για να φύγει ο αέρας. Πλάθουμε τη ζύμη και την κόβουμε σε σβώλους. Τους αφήνουμε να στεγνώσουν καλά και μετά τους τοποθετούμε σε τσουβάλια, έτοιμους για να τους σπείρουμε. Ενα συνηθισμένο για την Αττική μείγμα μπορεί να περιλαμβάνει: μηδική, τριφύλλι έρπον, βίκο, σινάπι, κριθάρι, χαμομήλι, ρίγανη, σπάρτο, τούγια, ροβίνια, κυπαρίσσι κ.ά. Ο σπόρος είναι για ένα φυτό ό,τι το έμβρυο για ένα θηλαστικό. Μόνο που γύρω από αυτό το ακίνητο έμβρυο υπάρχει και το ενδόσπερμα, όπου είναι σαν να έχει τοποθετήσει κάποιος και το φαγητό του εμβρύου. Και γύρω απ' όλα αυτά υπάρχει προστατευτικός φλοιός. Ετσι το έμβρυο μπορεί να επιζήσει εκεί μέσα για πολλά χρόνια, αλλά φυσικά όχι για πάντα. Θα βλαστήσει μόλις οι αισθητήρες της υγρασίας και της θερμοκρασίας δώσουν σήμα ότι επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες.

Ο κ. Βαρελάς είναι συλλέκτης ελληνικών σπόρων και προσπαθεί να διασώσει όλες εκείνες τις ποικιλίες οπωροφόρων, δημητριακών και λαχανικών που ευδοκιμούσαν κάποτε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και τώρα δεν υπάρχουν ή δεν σπέρνονται πια. Η διάσωση των γηγενών σπόρων είναι θέμα εθνικής σημασίας, όσο και αν κάτι τέτοιο φαίνεται σε μερικούς παρατραβηγμένο. Στα περισσότερα κράτη της Γης είχαν και πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο δημιουργηθεί τράπεζες σπόρων που τώρα σε πολλά από αυτά περνούν μεγάλη δοκιμασία. Για παράδειγμα, το Ιράκ, το οποίο μην ξεχνάμε ότι υπήρξε ένα από τα πρώτα λίκνα της γεωργίας στον κόσμο, διέθετε μια πολύ καλή τράπεζα σπόρων. Με την αμερικανική εισβολή οι σπόροι μεταφέρθηκαν στο Χαλέπι της Συρίας. Οι Αμερικανοί όμως όταν ήλθε η ώρα της πρώτης μετά την εισβολή σποράς υποχρέωσαν τους ιρακινούς αγρότες να προμηθευθούν σπόρους από αμερικανικές εταιρείες, μεταξύ αυτών και γενετικώς τροποποιημένα είδη, και μάλιστα την επόμενη χρονιά δεν μπορούσαν να ξαναχρησιμοποιήσουν τους ίδιους, αλλά έπρεπε να τους ξαναγοράσουν ή να πληρώσουν και πάλι δικαιώματα χρήσης!

Σπουδαία τα λάχανα;



Οπως γράφτηκε σε σχετικό άρθρο του μεγάλου κύρους αμερικανικού περιοδικού «New Yorker» (27.8.2007, σελ. 67): (ο εξαναγκασμός στ)η χρήση υβριδίων σε όλον τον κόσμο κάνει να εξαφανίζονται τα κατά τόπους παραδοσιακά είδη σπόρων που επί χιλιάδες χρόνια είχαν κατορθώσει να διατηρούν οι αγρότες. Αυτό ευνοεί τις μεγάλες εταιρείες κατασκευής και εμπορίας σπόρων και έχει αρχίσει να εξαγριώνει ακόμη και τους Αμερικανούς που θορυβημένοι λογαριάζουν ότι, για παράδειγμα, από 544 είδη λάχανου τώρα διατίθενται μόνο 28, από 287 είδη καρότων διατίθενται τώρα μόνο 21 και το 70% της τεράστιας παραγωγής καλαμποκιού γίνεται μόνο με 6 είδη. Αρα κάθε είδος σπόρου που διασώζεται αποτελεί και στα μέρη μας εθνική περιουσία. Επίσης καταλαβαίνει ο καθένας μας, αν άρχιζε η γη να αντιμετωπίζεται με τον τρόπο που προτείνει η Φυσική Καλλιέργεια, τι κραχ θα είχαμε σε διάφορες εταιρείες συμβατικών ή βιολογικών φυτοφαρμάκων και σπόρων, γεωργικών μηχανημάτων, σωλήνων ποτίσματος και πετρελαίου. Ταυτόχρονα όμως τι ανακούφιση θα ήταν αυτό για το κλίμα, το έδαφος, τις πηγές νερού και τις ίδιες τις αισθήσεις.

Εδώ στην Ελλάδα οι παρεμβάσεις με φράγματα ή εκτροπές στα νερά των ποταμών, το ανατριχιαστικά μεγάλο κατέβασμα του υδροφόρου ορίζοντα για να βρεθεί νερό για πότισμα υδροβόρων μονοκαλλιεργειών όπως είναι τα μπαμπάκια στη Θεσσαλία και η αχαλίνωτη χρήση των φαρμάκων στα χωράφια δείχνουν την κυριολεκτικά πολεμική διάθεση που έχουμε πλέον απέναντι σε ό,τι έχει απομείνει και το αποκαλούμε ελληνική φύση. «Δεν γεμίζουν εύκολα οι στέρνες» έγραφε πιο παλιά και ο Σεφέρης, και είναι και αυτός ένας λόγος παραπάνω που οι οπαδοί της Φυσικής Καλλιέργειας επιμένουν εδώ και χρόνια να γεμίσουν ερημοποιημένες πλαγιές βουνών, όπως αυτές του Ποικίλου Ορους στη Αττική, ρίχνοντας εθελοντικά σβώλους σπόρων, ενώ η επίσημη γεωπονική έρευνα που εκπορεύεται από τα αντίστοιχα πανεπιστήμια της χώρας φαίνεται ότι αρνείται να ασχοληθεί συστηματικά με τη μέθοδο αυτή. Ενας έγκριτος γεωπόνος μού είπε: «Δεν μπορώ να πιστέψω σε μαγείες», αλλά σε μια στιγμή που οι καμένες εκτάσεις επίκειται να υποστούν καινούργιους βιασμούς αν ακολουθηθούν άλλες μέθοδοι αμφισβητήσιμες και καταστρεπτικές για τους φυσικούς πόρους οι σπορές με τους σβώλους έχουν δείξει ότι μπορείς να καλύψεις και να κάνεις να αναβλαστήσουν τεράστιες εκτάσεις με πολύ λιγότερα χρήματα και με καλά αποτελέσματα.

Μέθοδος δοκιμασμένη


Είναι μια μέθοδος δοκιμασμένη από το 1993. Στην Ελασσόνα για πρώτη φορά, στη Δράμα το 1994, στην Πέλλα το 1995, στη Βεγορίτιδα το 1998, στο Ποικίλον Ορος το 2000, στην Ανθούσα το 2006, ενώ τον περασμένο Αύγουστο ήλθαν στην Ελλάδα άνθρωποι απ' όλον τον κόσμο και έφτιαξαν εθελοντικά σβώλους με σπόρους μόνο για την Ελλάδα! Το μεγάλο όραμα είναι να ξαναπρασινίσουν όλα τα εδάφη που κινδυνεύουν με ερημοποίηση, από την Πορτογαλία ως το Ιράκ. Αλλά υπάρχουν τρομερές αντιστάσεις ακόμη και στο να δοκιμάσουν οι άνθρωποι κάποιες λύσεις. Δεν είναι περίεργο που μια δημοσιογράφος ρώτησε κάποιον από τους θιασώτες της Φυσικής Καλλιέργειας: «Δηλαδή η γνώση που συσσωρεύθηκε με ανθρώπινο ιδρώτα στη διάρκεια των αιώνων κρίνεται άκυρη από τη φιλοσοφία της Φυσικής Καλλιέργειας;». Είναι όμως λάθος να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει γνώση πίσω από την προσπάθεια αυτή, άσχετα αν ανατρέπει κάποιες στερεοποιημένες πια πεποιθήσεις, ή ότι οι γεωπόνοι αχρηστεύονται. Οπως λέει ο Φουκουόκα: «Μου πήρε 30 χρόνια για να καταλάβω πώς λειτουργούν κάποια πράγματα» και χρειάζεται πολλή ευαισθησία από έναν καλλιεργητή για να βρει τον πρώτο χρόνο τι δεν πάει καλά, αν κάποιοι σπόροι φυτεύθηκαν πολύ νωρίς ή χρησιμοποιήθηκε μια ποικιλία ακατάλληλη για το κλίμα ή τη συγκεκριμένη περιοχή.

Πόσο εύκολο είναι άραγε να ευθυγραμμιστείς με τις πραγματικά φυσικές διαδικασίες του περιβάλλοντος όταν δεν ξέρεις τι θα πει παρθένα φύση και όταν σκέπτεσαι πώς θα πάρεις περισσότερα από ένα κομμάτι γης αντί να αναρωτιέσαι πόσα είναι σε θέση και θέλει να μου δώσει; Μερικές φορές πρέπει να αντιστραφεί η ματιά μας κυριολεκτικά για να καταλάβουμε κάτι. Οι φυσικοί καλλιεργητές λένε: «Η βροχή δεν πέφτει από τον ουρανό, αλλά ξεκινάει από το έδαφος. Παύει να υπάρχει όταν έχει εξαφανιστεί η βλάστηση». Και αντίθετα, μήπως οι καρποί της γης δεν προκύπτουν από το τι κάνουμε και τι ρίχνουμε στο έδαφος αλλά πέφτουν από τα κλαδιά όταν ακριβώς δεν κάνουμε τίποτε; 

* Δεν οργώνουμε και δεν φρεζάρουμε το χώμα. Με το όργωμα σκοτώνουμε τους μικροοργανισμούς εκθέτοντάς τους σε υπερβολική δόση οξυγόνου. Με το φρεζάρισμα και το σβάρνισμα ή το κοσκίνισμα του χώματος καταστρέφουμε την επιφανειακή πανίδα, τους πολύτιμους γαιοσκώληκες αλλά και τους σβώλους του χώματος, που με τις μικροκοιλότητές τους αποτελούν καταφύγιο μικροοργανισμών πολύτιμων για τον αγρό, αφού παράγουν αέρια απαραίτητα για την πρόσληψη ιχνοστοιχείων από τα φυτά.

* Το έδαφος φτωχαίνει και αποδυναμώνεται με την καλλιέργεια και όχι από τα φυτά.

* Οπως στο έντερό μας ζει ένας ολόκληρος πληθυσμός από μικροοργανισμούς που βοηθούν στην αποικοδόμηση των τροφών, έτσι και οι μικροοργανισμοί στο έδαφος βοηθούν τα φυτά να τραφούν αποτελεσματικά.

* Ενα φυτό παίρνει το 95% όσων χρειάζεται από τον αέρα και τον ήλιο. Από τα υπόλοιπα 5% τα μισά είναι άζωτο που μπορεί να παίρνει από άλλα φυτά ή από παράσιτα που κατοικούν στις ρίζες του και μόνο το 2,5% έρχεται από το έδαφος.

* Σε έναν αγρό που έχει αφεθεί να βλαστήσει σύμφωνα με τις απόψεις του Φουκουόκα κόβουμε κάθε τόσο τα όποια φυτά έχουν φυτρώσει χωρίς να τα χρειαζόμαστε, αυτά δηλαδή που αποκαλούμε (εσφαλμένα) αγριόχορτα και τα αφήνουμε εκεί να σχηματίζουν με τα χρόνια ένα παχύ χορταρένιο στρώμα.

* Στο ίδιο κομμάτι γης φροντίζουμε να φυτρώνουν και να συνυπάρχουν αρμονικά πολλά διαφορετικά φυτά. Από διάφορα οπωροφόρα δέντρα ως και κουκιά, αγκινάρες, ρεπανίδες, λάχανα και απαραιτήτως τριφύλλι, ιδιαίτερα το είδος «έρπον τριφύλλι».

* Ποτέ και κανένα λίπασμα, κομπόστ, κοπριά, εντομοκτόνο ή ζιζανιοκτόνο δεν ρίχνεται στη γη μας, έστω και αν έχει την επισήμανση ότι είναι βιολογικής σύστασης.

* Μερικές φορές χρειάζεται να περιμένουμε δύο και τρία χρόνια ώσπου το κομμάτι της γης που κατέχουμε, μένοντας χωρίς άλλη περιποίηση, να αποκτήσει τους απαραίτητους μικροοργανισμούς. Αυτοί θα φέρουν την ισορροπία ανάμεσα σε όσα φυτά θα φυτρώσουν, θα ταιριάξουν μεταξύ τους και τελικά θα επιζήσουν στο κομμάτι αυτό. 

Η γιορτή των σπόρων

Κάθε χρόνο, την Κυριακή των Βαΐων, χωρίς καμία αναγγελία στον Τύπο ή άλλες τυμπανοκρουσίες, άνθρωποι απ' όλη την Κορινθία και από γειτονικά μέρη ξέρουν και συγκεντρώνονται στο Γυμνάσιο Λεχαίου, παρακολουθούν διαλέξεις σχετικές με το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα αλλά και για τη Φυσική Καλλιέργεια από τους εκπαιδευτικούς Γιάννη Βαρελά, Βαγγέλη Πετρόπουλο, Μάγδα Γιώργα και από καλλιεργητές όπως ο πιο παλιός στην Ελλάδα μαθητής του ίδιου του Φουκουόκα Παναγιώτης Μανίκης και ένας νεότερος, ο Βαγγέλης Σκαπετζής, που ξέρουν καλά το θέμα, και φεύγοντας ο καθένας θα πάρει σαν μικρό αναμνηστικό ένα γλαστράκι με κάποιο φυτό που οι νεαροί μαθητές έχουν φροντίσει να σπείρουν με πολλή επιμέλεια από τον Ιανουάριο και έχουν φροντίσει με ζήλο για όλους τους επόμενους μήνες. Είναι μια γιορτή που επαναλαμβάνεται με αυξανόμενη επιτυχία εδώ και χρόνια.

* Για όποιον θα ήθελε να μάθει περισσότερα και για τη Φυσική Γεωργία και για επικείμενες σπορές, όπως αυτή που πρόκειται να γίνει στο Πήλιο σε λίγες ημέρες, υπάρχει ο δικτυακός τόπος: www. geocities. com/naturalfarming.

* Η ηλεκτρονική διεύθυνση είναι: naturalfarming@yahoo. com.

* Δύο βιβλία του Masanobu Fukuoka έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά: 

α) Η επανάσταση θεού, φύσης και ανθρώπου και 

β) Η Φυσική Καλλιέργεια. 

Κάποια τελευταία αντίτυπα υπήρχαν στα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου.

Γαλγαδάς, Αλκης στο Βήμα
kykeon.ning.com

- Περιπλανώμενος

Διαβάστε περισσότερα ...

Χωρίς Αυτοκίνητο, Πάνος Μανίκης

Μια περιήγηση στο παράξενο χωράφι του Παναγιώτη Μανίκη .

- Περιπλανώμενος: Χωρίς Αυτοκίνητο, Πάνος Μανίκης 

Διαβάστε περισσότερα ...

Μόνιμη φυσική και αστική καλλιέργεια (video)

Δείτε αυτό το καταπληκτικό video που αποτελείτε από τρία ντοκιμαντέρ, με ανθρώπους που ασχολούνται με τη μόνιμη καλλιέργεια, δασική και αστική καλλιέργεια και μας δείχνουν πολλά μυστικά για την επιτυχία του βιολογικού, αυτό-υποστηριζόμενου κήπου.

Permaculture - ΠΕΡΜΑΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (Μόνιμη Καλλιέργεια)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ

http://www.greenliving.co.uk/Articles/what'spermacultu.html

Τι είναι η μόνιμη καλλιέργεια;

Η λέξη permaculture προέρχεται από τη " permanent agriculture (μόνιμη γεωργία)" ή τη " permanent culture (μόνιμη καλλιέργεια) ". Είναι ένα σύστημα οικολογικού σχεδιασμού για ανθρώπινους οικισμούς, βασισμένο στην παρατήρηση των προτύπων στη φύση – στο κάτω κάτω, αφού η φύση έχει λύσει πολλά προβλήματα γιατί να μην αντιγράψουμε τις λύσεις της; Μιας και διαμορφώνεται σύμφωνα με τη φύση, είναι εγγενώς βιώσιμη, ή "μόνιμη". Είναι επίσης πολύ πρακτική. 

Πόσο καιρό εφαρμόζεται;

Ξεκίνησε στη δεκαετία του '70 από τους αυστραλούς οικολόγους Bill Mollisonκαι David Holmgren. Από τότε, η μόνιμη καλλιέργεια εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, και οι επαγγελματίες που την εξασκούν μπορούν να βρεθούν από το Νεπάλ ως τον Ισημερινό. Όντας μια νέα επιστήμη, είναι ακόμα μια εργασία σε εξέλιξη και έτσι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες να συμβάλλει κανείς. Όπως η φύση, έτσι και η μόνιμη καλλιέργεια γιορτάζει την ποικιλομορφία, γι’αυτό όσο περισσότερες ιδέες έρχονται σ’αυτή, τόσο ισχυρότερη γίνεται. 

Είναι η μόνιμη καλλιέργεια διαφορετική από την οργανική(βιολογική) καλλιέργεια;

Αν και στην πράξη αντλεί από μερικές πτυχές της οργανικής καλλιέργειας, έχει ένα ξεχωριστό σύνολο ηθικής και αρχών. Η κύρια διαφορά είναι στην προσέγγιση: η μόνιμη καλλιέργεια εξετάζει πώς όλα τα στοιχεία σε ένα σχέδιο αλληλεπιδρούν και λειτουργούν από κοινού. Μια βασική ιδέα της μόνιμης καλλιέργειας είναι ότι δεν πρέπει να σκάψετε το χώμα - στην πραγματικότητα, κάνοντας το καταστρέφουμε έτσι τη λεπτή ισορροπία των εντόμων, των μυκήτων και των μικροβίων που συντηρούν την εδαφολογική δομή. Αντ' αυτού, οι καλλιεργητές της μόνιμης καλλιέργειας(permaculturists) χρησιμοποιούν το προστατευτικό στρώμα από λινάτσα και κάνουν διαφορετικά σχέδια φύτευσης για να βοηθήσουν να ελεγχθούν τα αγριόχορτα και τα παράσιτα και να κρατηθεί το χώμα καλά ταϊσμένο. 

Χρειάζεστε ένα μικρό αγρόκτημα για να την εφαρμόσετε;

Όχι. Η μόνιμη καλλιέργεια μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε πτυχή ανθρώπινου οικισμού, από την στέγαση έως την κοινοτική καλλιέργεια τροφής, από τον αστικό σχεδιασμό έως την τοπική οικονομία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα αστικά, προαστιακά και αγροτικά περιβάλλοντα, και σε όλα τα κλίματα και τους πολιτισμούς. Η ελλοχεύουσα ηθική της για την φροντίδα της Γης, την φροντίδα των ανθρώπων και του δίκαιου καταμερισμού μπορεί να εφαρμοστεί σε μια ολόκληρη σειρά τομέων, από την αγορά προϊόντων δίκαιου εμπορίου(fair-trade) έως την οργάνωση μιας κοινοτικής εκδήλωση για τις τέχνες ή τον πολιτισμό, καθώς επίσης και τη προφανέστερη που είναι η καλλιέργεια τροφής και η κηπουρική.

Χρειάζεται πολύ χρόνο;

Όχι. Η μόνιμη καλλιέργεια προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει την εργασία, μέσω της προσεκτικής παρατήρησης και της ευφυούς εφαρμογής των βασικών αρχών. Παραδείγματος χάριν, με την εφαρμογή της αρχής της σχετικής τοποθέτησης σε ένα παρτέρι χορταρικών σε ένα σχεδιασμό, αυτό το παρτέρι χορταρικών θα καταλήξει πιθανώς δίπλα στην κουζίνα. Λιγότερη απόσταση περπατήματος σημαίνει λιγότερη προσπάθεια στο μάζεμα των χορταρικών! Πολλή έμφαση δίνεται στο καλό σχέδιο για να ελαχιστοποιηθεί η μελλοντική προσπάθεια που χρειάζεται στη διατήρηση του συστήματος. Οι permaculturists πιστεύουν ότι η φύση τείνει προς την αφθονία - εάν αφήνετε το έδαφος μόνο του αυτό θα ανανεωθεί και θα επανέλθει γρήγορα σε δασώδη μορφή. Το κλειδί είναι να τιθασσεύσουμε αυτή την αφθονία παρά να προσπαθήσουμε να την εξημερώσουμε. Να συνεργαστούμε με τη φύση παρά να πάμε ενάντια της. 

Τι μπορούμε να μάθουμε από τη μόνιμη καλλιέργεια;

Μιλώντας από την εμπειρία μας ως σπουδαστές της μόνιμης καλλιέργειας, διαπιστώνουμε ότι έχει μετασχηματίσει τον τρόπο που εξετάζουμε τον κόσμο - βλέπουμε πραγματικά τους εαυτούς μας ως τμήμα ενός μεγαλύτερου συστήματος, ενός ιστού της ζωής. Σε μια εποχή αποσύνδεσης (ξέρουμε από που προέρχονται τα τρόφιμα μας;) μπορεί να σας βοηθήσει να επανασυνδεθείτε με το έδαφος και να καταλάβετε το περιβάλλον σας καλύτερα. Οι αποφάσεις όπως από που αγοράζετε τα τρόφιμα, τι είδους μετακίνηση χρησιμοποιείτε, η επιλογή του προμηθευτή της ενέργειας σας, πώς διακοσμείτε και επιπλώνετε το σπίτι σας, και η χρήση που κάνετε του κήπου σας, αποκτούν περισσότερο νόημα ως τμήμα ενός ολιστικού συστήματος. Και επίσης είναι διασκέδαση! 

Πώς μπορεί η μόνιμη καλλιέργεια να ωφελήσει τη κοινωνία;

Με την έμφαση της στη συνεχή ανακύκλωση των πόρων (που περιλαμβάνουν όλα τα απόβλητα) και τη χρήση της ανανεώσιμης ενέργειας, η μόνιμη καλλιέργεια έχει τη δυνατότητα να αποτρέψει την περαιτέρω αλλαγή του κλίματος καθώς επίσης και να επιληφθεί των αποτελεσμάτων της. Επιπλέον, με την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου περίπου στα μέγιστα, τα φτηνά καύσιμα θα είναι σύντομα ένα πράγμα του παρελθόντος. Τα βασισμένα στο πετρέλαιο λιπάσματα, από τα οποία εξαρτάται σχεδόν όλη η συμβατική γεωργία, θα γίνουν τότε όλο και περισσότερο ακριβά, ανεβάζοντας το κόστος των τροφίμων. Λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα της να παράγει άφθονες παραγωγές χωρίς τη χρησιμοποίηση τεχνητών λιπασμάτων ή των μηχανημάτων που καίνε πετρέλαιο, η μόνιμη καλλιέργεια προσφέρει μια πραγματική λύση στις μάστιγες της παγκόσμιας πείνας και της μείωσης των πόρων. Αντιπροσωπεύει ένα όραμα ελπίδας για το μέλλον και την επιβίωση του πλανήτη.

Πηγή: http://live-sustainably.blogspot.com/2006/07/permaculture-httpwww.html

Forum
http://forums.permaculture.org.au/

Διαβάστε περισσότερα ...

Σεμινάριο φυσικής καλλιέργειας-Παναγιώτης Μανίκης

Διαβάστε περισσότερα ...

Τα βασικά της φυσικής καλλιέργειας

http://www.ftiaxno.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Μαθαίνοντας από το ξυπόλητο κίνημα

Στο Ρατζαστάν της Ινδίας, ένα πρωτότυπο σχολείο μαθαίνει σε αγρότισσες και αγρότες --συχνά αγράμματους-- πώς να γίνουν μηχανικοί ηλιακής ενέργειας, τεχνίτες, οδοντίατροι και γιατροί, στα χωριά τους. 

Ονομάζεται Ξυπόλητο Κολέγιο κι ο ιδρυτής του, ο Μπάνκερ Ρόι, μας εξηγεί πώς λειτουργεί.

Διαβάστε περισσότερα ...

Καλλιέργεια κάππαρης..μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα

Μπορεί η κάππαρη να μην έλκει τους επίδοξους καλλιεργητές επειδή είναι αυτοφυής, ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η εκμετάλλευσή της με συστηματική καλλιέργεια μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα.

Μπορεί η κάππαρη να μην έλκει τους επίδοξους καλλιεργητές επειδή είναι αυτοφυής, ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η εκμετάλλευσή της με συστηματική καλλιέργεια μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα.

Η κάππαρη είναι ένα πολυετές θαμνώδες φυτό, το οποίο καλλιεργείται για τους ανθοφόρους οφθαλμούς, οι οποίοι συλλέγονται πριν ανοίξουν. Η πώλησή της γίνεται στη χώρα μας σε μια τιμή από 10 έως 12 ευρώ το κιλό

Η καλλιέργεια της κάππαρης με τον παραδοσιακό τρόπο είναι απλή και δεν απαιτεί πολλές καλλιεργητικές εργασίες. Είναι ένα φυτό που μπορεί να αξιοποιήσει εδάφη που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν άλλα φυτά, ενώ ανέχεται θερμοκρασίες μεταξύ -4οC - 42οC. Δεν είναι απαιτητικό σε νερό αρδεύσεως και ανέχεται τους ισχυρούς ανέμους που επικρατούν στις νησιωτικές περιοχές.

Οι τρεις κυριότερες εργασίες που απαιτούν ένα μικρό κόστος αλλά και ένα ελάχιστο γνώσεων είναι ο πολλαπλασιασμός - φύτευση, το κλάδεμα και η συγκομιδή.

Η πώλησή της γίνεται στη χώρα μας σε μια τιμή από 10 έως12 ευρώ το κιλό. Αν ληφθεί υπόψη το κόστος παραγωγής και κυρίως το αυξημένο κόστος συγκομιδής, τότε μπορεί να δώσει ένα καθαρό εισόδημα από 900 ευρώ το στρέμμα.

Η κάππαρη είναι ένα πολυετές θαμνώδες φυτό -όπως αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- που φύεται σε ολόκληρη τη μεσογειακή λεκάνη. Καλλιεργείται για τους ανθοφόρους οφθαλμούς οι οποίοι συλλέγονται πριν ανοίξουν. Την συναντάμε στην Τουρκία, στο Μαρόκο, στην Ισπανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία. Στην Ελλάδα φύεται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Στη χώρα μας η κάππαρη είναι αυτοφυής στο μεγαλύτερο ποσοστό, ενώ στο Μαρόκο, στην Τουρκία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία κατά κανόνα καλλιεργείται. Η κάππαρη καταναλώνεται ως τουρσί και ποτέ νωπή επειδή μόνο με την επεξεργασία της με την άρμη παράγεται το καπρικό οξύ που της δίνει την πικρή γεύση που τη χαρακτηρίζει.

Στην Ελλάδα, πέρα από την επεξεργασία της με την άρμη, η κάππαρη δέχεται επεξεργασία που στηρίζεται στην αποξήρανσή της στον ήλιο. Επίσης στη χώρα μας χρησιμοποιούνται πέρα από τα μπουμπούκια και τα φύλλα, τα οποία καταναλώνονται όπως τα άλλα χορταρικά.

Η καλλιέργεια της κάππαρης εφαρμόζεται από πολύ παλιά σε πολλές μεσογειακές χώρες. Οι Ιταλοί είναι οι πρώτοι που μίλησαν για αυτή την καλλιέργεια από τον 13ο αιώνα. Οι Γάλλοι τη γνώρισαν κατά τον 17ο αιώνα, όσον δε αφορά τους Ισπανούς, από το 1875 άρχισαν να εξάγουν κάππαρη προς τη Γαλλία αλλά και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Η κάππαρη άρχισε να καλλιεργείται με σύγχρονους τρόπους από τη δεκαετία του 1960 από τους Ιταλούς και τους Ισπανούς. Το 1970 η Ισπανία ήταν η κυριότερη παραγωγός ευρωπαϊκή χώρα της κάππαρης, ενώ σήμερα η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο είναι το Μαρόκο.

Η κάππαρη είναι ξηροφυτικό φυτό του οποίου τα μορφολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά του επιτρέπουν να ανέχεται τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στις ερημικές ή ημιερημικές περιοχές. Στο Μαρόκο συναντάται σε περιοχές που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα μέχρι υψόμετρο 1000 m. Οι θερμικές του απαιτήσεις ποικίλλουν πολύ από 5οC?36οC, ενώ φύεται σε περιοχές που το ύψος των βροχοπτώσεων είναι από 190-550mm βροχής.

Η κάππαρη είναι ανθεκτική στην υψηλή αλατότητα του εδάφους, αλλά και στους ισχυρούς ανέμους των παράκτιων περιοχών.

Οσον αφορά τις εδαφικές του απαιτήσεις, η κάππαρη προτιμά τα ελαφρά εδάφη που έχουν καλή στράγγιση και των οποίων το pΗ είναι ουδέτερο έως αλκαλικό (7-8). Φύεται όμως και σε εδάφη με μεγαλύτερο εύρος pΗ (6-9).

Παραγωγικό έως και 40 χρόνια το φυτό
Η κάππαρη εισέρχεται σε παραγωγή από τον Μάιο έως τον Ιούνιο, ενώ οι πιο όψιμοι κλώνοι συνεχίζουν να παράγουν μπουμπούκια μέχρι τον Νοέμβριο. Οι αποδόσεις ανά φυτό εξαρτώνται από τις κλιματικές συνθήκες, την ποικιλία, την περιοχή και την ηλικία των φυτών. Σε γενικές γραμμές, η απόδοση κατά το πρώτο έτος είναι της τάξεως του 0,6 κιλά ανά φυτό, στο δεύτερο έτος είναι 1,3 κιλά ανά φυτό και από το τέταρτο και μετά μπορεί να φθάσει μέχρι τα 4-5 κιλά ανά φυτό. Η μέση παραγωγή της κάππαρης κυμαίνεται μεταξύ 150-300 κιλά το στρέμμα.

Το φυτό της κάππαρης μπορεί είναι παραγωγικό για 30-40 χρόνια. Παραδοσιακά η συγκομιδή γίνεται κάθε εβδομάδα, με αποτέλεσμα να γίνονται συνολικά 12-18 συγκομιδές σε κάθε φυτό. Η εργασία αυτή είναι επίπονη και έχει μεγάλο κόστος, που μπορεί να φθάσει στο 40-60% του συνολικού κόστους. Εχει υπολογισθεί ότι ένας εργάτης μπορεί να συλλέξει 2 κιλά κάππαρη σε μία ώρα.

Η διατήρηση της κάππαρης

Τα μπουμπούκια της κάππαρης περιέχουν κατά μέσο όρο 3% μια ουσία που ονομάζεται γλυκοκαππαρίνη. Αυτή η ουσία τής δίνει την πικρή γεύση. Πρέπει να γίνεται επεξεργασία της κάππαρης ώστε να απομακρυνθεί αυτή η ουσία. Η επεξεργασία γίνεται με το αλάτι ή με ένα οξύ. Η επεξεργασία αυτή γίνεται από τον ίδιο τον καλλιεργητή ή γίνεται από τον μεταποιητή.

Η εργασία αυτή συνίσταται στην εμβάπτιση της νωπής κάππαρης σε μία διάλυση χλωριούχου νατρίου. Η επεξεργασία αυτή διαρκεί μία εβδομάδα, στη συνέχεια ανανεώνεται η διάλυση μία ή δύο φορές ώστε να είναι κατάλληλο το προϊόν για πώληση.

ethnos.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Φύτεμα σε γλάστρα

1. Τοποθετούμε στον πάτο της γλάστρας μερικά σπασμένα κεραμίδια ή μικρές πέτρες για να μην κλείνουν οι τρύπες που φεύγει το νερό.

2. Τοποθετούμε λίγο χώμα περίπου να φθάσει έως και τα 2/3 της γλάστρας, αυτό το υπολογίζεις σύμφωνα με το φυτό(ανάλογα πόσο μεγάλο είναι), δλδ θέλεις όταν μπει το φυτό να είναι η αρχή των ριζών του στο σωστό ύψος της γλάστρας.

3. Βγάζουμε την πλαστική γλάστρα από το φυτό και το τοποθετούμε στην γλάστρα μας. Να είναι στο κέντρο της γλάστρας το φυτό.

4. Προσθέτουμε χώμα προσέχοντας να γεμίσουμε καλά τα κενά και να σκεπάσουμε τη "μπάλα" χώματος του φυτού.

5. Πιέζουμε ελαφρά το χώμα και γύρω γύρω από τις ρίζες/κορμό του φυτού και στη συνέχεια ποτίζουμε.

Διαβάστε περισσότερα ...

Τα μυστικά ενός ιδανικού λαχανόκηπου

Μήπως ζηλεύετε τη ζωή σε ένα αγρόκτημα; Τα φρέσκα λαχανικά και φρούτα είναι μια όμορφη εικόνα για τον καθένα μας. Μια εικόνα που θα μπορούσατε να έχετε κι εσείς καθημερινά στο τραπέζι σας απολαμβάνοντας προϊόντα δικής σας καλλιέργειας που θα σας προσφέρει απλόχερα ο δικός λαχανόκηπος, τον οποίο μπορείτε απλά και εύκολα να διαμορφώσετε  σε κάποιο μέρος του κήπου σας.

Ένας καλά σχεδιασμένος λαχανόκηπος πρέπει να έχει σωστό προσανατολισμό και κατάλληλες διαστάσεις ώστε να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες των ιδιοκτητών του, με καλή απόδοση σοδειάς ως ανταμοιβή στις κοπιαστικές προς τις κοπιαστικές ώρες οργάνωσης και συντήρησής του. Αρχικά θα πρέπει να αποφασίσετε τη θέση που θα καταλαμβάνει και τον προσανατολισμό που θα έχει ο λαχανόκηπός σας μέσα στην συνολική διαθέσιμη επιφάνεια του εξωτερικού σας χώρου. Προτιμήστε την ανατολική και νότια πλευρά του κήπου σας που θεωρούνται ως πιο ιδανικές ώστε να λούζεται η καλλιεργήσιμη έκταση σας από το άπλετο ηλιακό φωτισμό τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Επιλέξτε μέρη που να μην είναι εκτεθειμένα σε δυνατούς ανέμους και που δεν είναι σκιασμένα από φράκτες, ψηλά δέντρα και κτίρια. Ιδανική θεωρείται η πλησιέστερα στο οίκημα σας ελεύθερη  επιφάνεια και ιδιαίτερα κοντά στο χώρο της κουζίνας καθώς η πρόσβαση  για τον ανεφοδιασμό μας με λαχανικά και φρούτα χρήζει ευκολίας και αμεσότητας. Προτιμήστε εδάφη με όχι μεγάλη κλίση για να μην παρασύρεται το χώμα με το νερό της βροχής, τον αέρα και το πότισμα. Όμως όπου αυτό δεν είναι εφικτό δημιουργήστε βαθμίδες πάνω στις οποίες θα φιλοξενηθούν τα λαχανικά σας.

Το κυριότερο κριτήριο από το οποίο θα αποφασιστεί το μέγεθος του λαχανόκηπού σας είναι ο χρόνος που θα αφιερώνετε καθημερινά για τη φροντίδα και τη συντήρησή του. Εάν ο χρόνος σας είναι πολύ περιορισμένος και δεν θα μπορείτε να ασχολείστε έχοντας ένα συγκεκριμένο καθημερινό πρόγραμμα τότε το μέγεθός του λαχανόκηπού σας προτείνεται να είναι αρκετά μικρό, με επιλογές λαχανικών με ελάχιστες καλλιεργητικές απαιτήσεις. Ένας λαχανόκηπος δεν θα πρέπει να είναι ούτε πολύ μεγάλος, ούτε πολύ μικρό, ιδανική περίπτωση θεωρείται όταν το μέγεθός του καλύπτει το 1/5 της επιφάνειας του κήπου σας, καθώς εκτός από τη βασική μεγάλη του λειτουργική αξία, προσφέρει επίσης πολλά και στον τομέα της διακόσμησης ενός εξωτερικού χώρου.

Μικρό ή μεγάλο το τμήμα του κήπου σας που έχετε επιλέξει για καλλιέργεια θα πρέπει να προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε να δεχθεί και να φιλοξενήσει αποδοτικά τα λαχανικά της επιλογής σας. Τσεκάρετε αν το χώμα σας πληρεί τις «γόνιμες» προϋποθέσεις ώστε με την κατάλληλη προετοιμασία να μπορέσει να δεχτεί τη νέα του σπορά. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να γίνει απλά κρίνοντας οπτικά την χρωματική του εικόνα. Εάν το χώμα του κήπου σας έχει σκούρο, μαύρο χρώμα τότε αποτελεί ένα έδαφος ιδιαίτερα πλούσιο σε οργανικά συστατικά, ένα έδαφος πρόσφορο για τη δημιουργία λαχανόκηπου, Σε περιπτώσεις παρουσίας μόνο κοκκινοχώματος χρειάζεστε τον εμπλουτισμό του με μεγάλες ποσότητες οργανικών ουσιών (κοπριά, κομπόστ) για να επανέλθει η φυσική ισορροπία ενώ σε καφέ χαλικωτή υφή θα χρειαστείτε άμεση αντικατάσταση του χώματός σας με νέο πλούσιο σε γόνιμη πρώτη ύλη. Φροντίστε το χώμα να έχει άφθονη οργανική ουσία δηλαδή να περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που θα χρειαστούν για μια υγιή και σωστή ανάπτυξη των φυτών  και των λαχανικών σας. Προετοιμάστε το έδαφος σε τρία στάδια: 1)με βαθύ σκάψιμο, 2)με εμπλουτισμό του με προσθήκη κοπριάς ή κομπόστ στα μέσα του χειμώνα και 3)με ελαφρύ σκάψιμο και καθαρισμό του από πιθανά ζιζάνια και πεσμένα φύλλα στα τέλη του χειμώνα (Φεβρουάριος). Αφού περάσετε το έδαφος από όλα τα απαραίτητα στάδια προετοιμασίας του, είναι πια έτοιμο για να διαμορφωθεί και να δεχθεί τη φύτευση.

Για την επιλογή του σχήματος που θα έχει ο νέος σας λαχανόκηποςπειραματιστείτε με φαντασία και οργανωτικότητα, έχοντας πάντα όμως ως γνώμονα τις δυνατότητες του χώρου σας. Οι συνηθέστεροι σχηματισμοί είναι: ο τετράγωνος ή ορθογώνιος όπου η οργάνωση των φυτών γίνεται ανά σειρές ώστε να υπάρχει μέγιστη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου. Σε αυτό το είδος λαχανόκηπου η κυκλοφορία μας πραγματοποιείται μέσω κύριων και δευτερευόντων διαδρόμων (περίπου 30 εκ.)  που τέμνονται κάθετα μεταξύ τους, μέσω των οποίων έχουμε ολοκληρωμένη εποπτεία του χώρου μας, ελέγχοντας την πορεία των καλλιεργειών μας. Ένας λαχανόκηπος μπορεί να ξεφεύγει από το κλασικό μοτίβο έχοντας επίσης κυκλικό ή ημικυκλικό σχήμα ή ακόμη και πρωτότυπους γεωμετρικούς συνδυασμούς. Όποιο σχήμα κι αν επιλέξετε δώστε μεγάλη βαρύτητα στην προσεκτική χάραξη διαδρόμων κίνησης ανάμεσα στα καλλιεργημένα τμήματα ώστε να πραγματοποιούνται εύκολα όλες οι απαραίτητες κηπουρικές εργασίες χωρίς να τραυματίζονται και να καταστρέφονται τα ευαίσθητα λαχανικά σας.

Στο μικρό σας περιβόλι φυτέψτε τα λαχανικά εκείνα που συνηθίζετε να καταναλώνετε εσείς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Προτιμήστε τη συνδυασμένη καλλιέργεια ποικίλων και διαφορετικών ειδών μέσα στον ίδιο λαχανόκηπο ώστε να απολαμβάνετε καρπούς όλες τις εποχές του χρόνου. Μπορείτε να ακολουθήσετε τη διάταξη σποράς του ενός λαχανικού δίπλα στο άλλο (ντομάτες, λάχανα, μαρούλια, πιπεριές, κολοκύθια, μελιτζάνες) ή  με την παρεμβολή αρωματικών φυτών (μαϊντανό, δυόσμο , σέλινο, βασιλικό) και φρούτων (φράουλες)πετυχαίνοντας με αυτό τον τρόπο οικονομία χώρου, ποτίσματος και λιπάσματος. Δώστε μεγάλη προσοχή στην σωστή ομαδοποίηση των φυτών κατά ύψος ανάπτυξής τους έτσι ώστε να μην στερούνται τα χαμηλά λαχανικά το ηλιακό από τα προκείμενα σε αυτά υψηλοτέρα φυτά. Αποφύγετε την ιδιαίτερα πυκνή φύτευση γιατί θα κάνει δυσκολότερο το έργο του καθαρισμού από παρασιτικά φυτά (ζιζάνια).

Δημιουργήστε με απλά βήματα το μικρό περιβολάκι σας και απολαύστε λαχανικά και φρούτα αποκλειστικά δικής σας παραγωγής. Μεταμορφωθείτε  σε δημιουργικούς μικροκαλλιεργητές που γρήγορα και εύκολα θα μπορούν με απλή συστηματική φροντίδα να απολαμβάνουν με υπερηφάνεια τη γευστική επιβράβευση των καρπών των κόπων τους.

Διαβάστε περισσότερα ...

Τα βήματα για τη δημιουργία μιας μικρής μονάδας τυροκόμησης

Μιχαηλίδης Δημήτρης| 

Με 350 κιλά γάλα μόνο ημερησίως μπορεί κάποιος –ακόμα και μικρός- κτηνοτρόφος να φτιάξει μια μικρή οικογενειακή μονάδα τυροκόμησης, για 3,5 τενεκέδες τυρί ημερησίως, τηρώντας όλους τους νόμους και κανονισμούς και βέβαια προσφέροντας απολύτως εγγυημένο και ασφαλές τρόφιμο, σύμφωνα με όλους τους κανόνες ασφάλειας και υγιεινής, ενώ ταυτόχρονα δεν χάνει την ιδιότητα του αγρότη και την ασφάλιση στον ΟΓΑ, ούτε εξαντλείται οικονομικά.

Να σημειωθεί ότι δεν επιτρέπεται η αγορά γάλακτος από άλλο κωδικό εκτροφής, ούτε ακόμα και από συγγενή, ούτε από συνεργάτη.

Τα βήματα για τη δημιουργία μιας μικρής μονάδας τυροκόμησης για μικρούς κτηνοτρόφους παρουσιάστηκαν από τον τεχνολόγο γεωπόνο και ζωοτέχνη Δημήτρη Ρουκά, κατά τη συνάντηση – συζήτηση που προκάλεσε η Ένωση Νέων Αγροτών Πρέβεζας στον Λούρο.
Τα σημαντικά σημεία προσοχής, όπως τα παρουσίασε ο κ. Δ. Ρουκάς, είναι ότι πρόκειται για «μικρής όχλησης» δραστηριότητα, που δεν πρέπει να ξεπεράσει για κανέναν λόγο τα 22KW εγκατεστημένη ισχύ, με ανώτατη κατανάλωση για θέρμανση-ψύξη μέχρι 60 KW, σε ένα χώρο 25 περίπου τετραγωνικών μέτρων, κάπου κοντά (ή/και δίπλα) στον στάβλο ή/και δίπλα στο σπίτι, ή/και σε κάποιον κεντρικό χώρο, από όπου όμως δεν θα μετακινηθούν το γιαούρτι ή το τυρί, παρά μόνο αφού πουληθούν.
Να σημειωθεί ότι δεν επιτρέπεται σε αυτήν την περίπτωση η αγορά γάλακτος από άλλο κωδικό εκτροφής, ούτε ακόμα και από συγγενή, ούτε από συνεργάτη. Το γάλα πρέπει να προέρχεται μόνο από την δικιά σου μονάδα. Βέβαια, αν και όλη η διαδικασία -όπως παρουσιάστηκε- είναι σύμφωνη με την νομοθεσία, προϋποθέτει ότι θέλεις και μπορείς (είσαι ικανός) να πουλήσεις. Το γιαούρτι ή το τυρί πουλιέται εκεί επί τόπου, μετά την απαραίτητη περίοδο ωρίμανσης.
Οι τεχνικές αυτές πυροδότησαν ευρεία παράθεση απόψεων για το τι είναι αγρότης, με την παρουσίαση μερικών σκέψεων από τον Δημήτρη Μιχαηλίδη (Τεχνικό Σύμβουλο της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών) και τις παρεμβάσεις του Στέλλιου Βογιατζή, γεωργοκτηνοτρόφου, προέδρου της Ένωσης Νέων Αγροτών Θεσσαλονίκης και τον συντονισμό του προέδρου της Ένωσης Νέων Αγροτών Πρέβεζας Λεωνίδα Ραβανού. Όπως ειπώθηκε αγρότης είναι ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ. Αν δεν σου αρέσει ο συγκεκριμένος τρόπος ζωής, δεν μπορείς να επιβιώσεις στον αγροτικό κόσμο. Ο αγρότης είναι ο «εξ επαγγέλματος» ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΣ του περιβάλλοντος, και εξ ορισμού μέλος της αγροτικής κοινωνίας, της μόνης οργανικής κοινωνίας.
Στην αγροτική κοινωνία το επιτυχέστερο-αποτελεσματικότερο μοντέλο οικονομίας είναι η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ οικονομία (συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, συλλογικές δομές κλπ). Ο αγρότης δεν είναι απλά παραγωγός. Παραγωγός μπορεί να γίνει και ένας αστός. Παραγωγός μπορεί να γίνει και ένας επιχειρηματίας. Παραγωγοί (και μάλιστα μεγάλοι) ήταν και οι Άγγλοι (Βέλγοι, Ολλανδοί κλπ) αποικιοκράτες, αλλά δεν έγιναν ποτέ αγρότες, απλά ζούσαν, όπως και άλλωστε και πολλοί πλούσιοι αστοί (βιομήχανοι, έμποροι κλπ) ακόμα σήμερα.
Οι αγρότες πρέπει να ακολουθούν τον αγροτικό τρόπο ζωής, που είναι αυστηρά προσηλωμένος στην καλλιέργεια ή εκτροφή που κάνουν. Η φύση είναι σκληρή και ανελέητη, και μόνο ένας αγρότης αρκετά σκληρός με τον εαυτό του μπορεί να ανταπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες (λέει ο Βασίλης, πεπειραμένος αγρότης). Γενικά η καλλιέργεια χρειάζεται έναν πολύ αγχώδη, τελειομανή καλλιεργητή, που μπορεί να προλαβαίνει τις καταστάσεις και να μπορεί να τις οραματίζεται. Η καλλιέργεια ή η εκτροφή δεν έχει weekend, ούτε οκτάωρο, ούτε ημέρα απουσίας λόγω γιορτής, ούτε άλλες προτεραιότητες. Δεν αντέχει σε αστικό τρόπο ζωής.
Η μονάδα εργασίας στους αστούς είναι το άτομο. Η εργασία στην αγροτική κοινωνία γίνεται με την οικογένεια όλη μαζί, και το εισόδημα δεν είναι ατομικό, αλλά το οικογενειακό. Το σπάσιμο των κοινωνικών δεσμών και η αντικατάστασή τους από «υπηρεσίες» με μορφή συνήθως πυραμιδικής δομής και οργάνωσης, υφαρπάζει τον πλούτο που παράγει ο αγρότης και τον μετακινεί στην υπόλοιπη παγκοσμιοποιημένη συνήθως αλυσίδα, μέχρι να φθάσει πάλι στον καταναλωτή.
Επιβάλλεται να δοθεί και πάλι προτεραιότητα στην ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, με αυτάρκεια αι βιωσιμότητα. Επιβάλλεται να δημιουργηθούν και πάλι συνθήκες για Τοπικές Εφοδιαστικές Αλυσίδες, για Τοπικά Σύμφωνα, για Αυτοσεβασμό και πάλι των τοπικών κοινωνιών, για αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων και των τοπικών χαρακτηριστικών, πολιτιστικών και λοιπών.
Οι Αγροτικές Αγορές είναι απαραίτητες για να επιτραπεί η επιβίωση των αγορών (ποιος καταδικάζει τους αγρότες σε οικονομικό κατ’ αρχήν θάνατο?). Οι αγρότες πρέπει να μπορούν να βρίσκουν διέξοδο στους τοπικούς καταναλωτές, αφού τυποποιήσουν, μεταποιήσουν και συσκευάσουν την δικιά τους αγροτική (γεωργική, κτηνοτροφική, αλιευτική & δασοκομική) παραγωγή. Σε όλο τον κόσμο λειτουργούν Farmers Market (Αγορές Αγροτών). Αποτελεί παγκόσμια (!) πρωτοτυπία, αποκορύφωση του πελατειακού κράτους (που πεθαίνει) οι μορφή των «Λαϊκών Αγορών», όπως εξελίχθηκε, και αποκλείει σχεδόν τους αγρότες και την δυνατότητα συμπίεσης των τιμών με αμοιβαίο όφελος.
Οι Νέοι Αγρότες οραματίζονται ότι η παραγωγή πλούτου που χαρακτηρίζει την αγροτική παραγωγή τους, θα συνδυάζεται με προσανατολισμό στην αυτάρκεια, τόσο την οικογενειακή, όσο και κυρίως στην τοπική αυτάρκεια.
Δεν επιτρέπεται οι «εξ επαγγέλματος» παραγωγοί ενέργειας, να μην μπορούν να έχουν ενεργειακή αυτάρκεια στις εκμεταλλεύσεις τους.
Δεν μπορεί οι παραγωγοί τροφίμων να μην έχουν διατροφική αυτάρκεια και να εξαρτώνται από τις προμήθειας από τα μεγάλα παγκόσμια σούπερ μάρκετ.
Δεν μπορεί οι παραγωγοί σπόρων, να μην έχουν πολλαπλασιαστικό υλικό για να καλλιεργήσουν και να εξαρτώνται μόνο από τα δάνεια της ΑΤΕ.
Δεν μπορεί μια ολόκληρη κοινωνία, η αγροτική κοινωνία, να μην έχει ένα εργαλείο υποστήριξης της και να πρέπει να συναλλάσεται με αστικές-εμπορικές τράπεζες.
Δεν μπορεί ένας ολόκληρος κόσμος, ο αγροτικός κόσμος, να μην έχει ένα εργαλείο επαγγελματικής υποστήριξης, όπως έχουν οι αστοί επαγγελματίες, τα Επιμελητήρια.
Δεν μπορεί οι αστοί νέοι επιχειρηματίες να έχουν στην διάθεσή τους «θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας» και να μην υπάρχουν πειραματικά αγροκτήματα για αγρότες.
Δεν μπορεί να μόνα σχολεία, που υποχρεωτικά πάνε τα παιδιά και των αγροτών, να είναι με αστικά πρότυπα και να μην υπάρχουν επαρκή αγροτικά σχολεία.
Δεν μπορεί όλοι οι άλλοι πολίτες της Ελλάδος να καλύπτονται σε περιπτώσεις κινδύνων «δημοσίου συμφέροντος» και οι αγρότες να αφήνονται εκτεθειμένοι σε αίτια που δεν οφείλονται σε αυτούς.
Δεν μπορεί μια επιχειρηματική δραστηριότητα να στηρίζεται σε μοναδικό προμηθευτή ή σε μοναδικό πελάτη. Πρέπει να υπάρχει διασπορά για την διαχείριση απρόσμενων κινδύνων.
Τέλος, να σημειωθεί ότι ανάμεσα στους συμμετέχοντες διακρίναμε τον Αντιδήμαρχο Λούρου Λάζαρο Παπαχρήστο, τον πρόεδρο Κτηνοτρόφων Πρέβεζας Βαγγέλη Χρήστου, τον πρόεδρο Αγελαδοτρόφων Πρέβεζας Θεόδωρο Χαϊδό, τον Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Πρέβεζας Ιωάννη Αυγέρο, τον Γιώργο Λιόντο, την Γεωργία Τασούλη και τον Διονύση Μπρούβα από την ΕΝΑ Πρέβεζας και τον γεωπόνο του Δήμου Πρέβεζας Βαγγέλη Καζούκα.

http://www.agronews.gr

• 
  

Διαβάστε περισσότερα ...