Λένε πως η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Έτσι και στην δημιουργία ενός λαχανόκηπου σε κάποιο σημείο του κήπου. Ένας καλοσχεδιασμένος λαχανόκηπος σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες των ιδιοκτητών του, με τις κατάλληλες διαστάσεις και το σωστό προσανατολισμό μπορεί να ανταμείψει στο έπακρο τους κόπους προσφέροντας μια καλή σοδειά καθώς και να προσφέρει συνθήκες δημιουργικής ενασχόλησης.
Ξεκινώντας με το σχεδιασμό για τον λαχανόκηπο πρέπει να ληφθεί υπόψη ο χρόνος είναι διατεθειμένος να αφιερώσει σε αυτόν. Αν ο χρόνος είναι περιορισμένος ή ο λαχανόκηπος βρίσκεται στην εξοχική κατοικία τότε θα πρέπει να περιοριστούν οι διαστάσεις του κήπου με τα λαχανικά και να επιλεγούν λαχανικά που δεν έχουν μεγάλες καλλιεργητικές απαιτήσεις.
| |
Μακρόστενος λαχανόκηπος: Εκτός από τους κύριους διαδρόμους απαιτούνται και μικρότεροι, δευτερεύοντες διάδρομοι ανάμεσα στα λαχανικά.
Οι χώροι φύτευσης μπορούν να χωρίζονται και με σειρές λουλουδιών και αρωματικών φυτών,τα
οποία συμβάλουν και στη βιολογική αντιμετώπιση των εχθρών και ασθενειών του λαχανόκηπου.
| Τετράγωνος λαχανόκηπος: Περιφερειακά των εξωτερικών διαδρόμων κίνησης μπορούν να φυτευτούν αρωματικά και ετήσια φυτά ενώ κάποιες από τις πλευρές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλλιέργεια λαχανικών που αναρριχώνται. |
Διαστάσεις και σχήμα στο λαχανόκηπο.
Θεωρητικά οι διαστάσεις στο λαχανόκηπο μπορούν να είναι όσο μικρές ή μεγάλες επιθυμεί κάποιος. Πρακτικά όμως κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε δυνατό και τις περισσότερες φορές ούτε επιθυμητό. Ο χρυσός κανόνας για τις διαστάσεις ενός λαχανόκηπου που είναι ομαλά ενταγμένος μέσα στον υπόλοιπο είναι η συνολική επιφάνεια του λαχανόκηπου να μην ξεπερνά το 1/5 της συνολικής επιφάνειας του κήπου.
| |
Γεωμετρικός λαχανόκηπος: Προσφέρει πολλές θέσεις φύτευσης και σχετικά εύκολη συντήρηση.
Και εδώ απαιτείται προσοχή ώστε να μην σκιάζονται τα λαχανικά που βρίσκονται στο εσωτερικό.
|
Κυκλικός λαχανόκηπος: Τα φυτά που φυτεύονται στον εξωτερικό κύκλο δεν πρέπει να έχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη από τα φυτά του εσωτερικού κύκλου για να μην τα σκιάζουν. Παραλλαγή αυτού του τύπου μπορεί να είναι ο ημικυκλικός λαχανόκηπος που έχει ευκολότερη συντήρηση.
|
Σε ότι αφορά το σχήμα του λαχανόκηπου, υπάρχουν πολλές επιλογές ανάλογα με το χώρο και τη φαντασία του κατασκευαστή. Οι πιο συνηθισμένοι λαχανόκηποι έχουν σχήμα ορθογωνίου ή τετραγώνου και η φύτευση των λαχανικών γίνεται σε σειρές. Η φύτευση σε ευθείες γραμμές καλύπτει καλύτερα την επιφάνεια του εδάφους και έτσι με αυτό το σχήμα του λαχανόκηπου γίνεται καλύτερη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χώρου. Εκτός όμως από το τυπικό αυτό μοτίβο ο λαχανόκηπος μπορεί να είναι κυκλικός ή ημικυκλικός ή χωρισμένος σε τετράγωνα σε κάθε ένα από τα οποία καλλιεργείται διαφορετικό λαχανικό ή να έχει όποιο άλλο σχήμα που μπορεί να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα του κήπου. Όποιο σχήμα και να έχει τελικά ο λαχανόκηπος το σημαντικό είναι η ύπαρξη διαδρόμων κίνησης ανάμεσα στις σειρές των λαχανικών. Διαδρόμων πλάτους περίπου 30 εκ. θα εξυπηρετούν ώστε να πραγματοποιηθούν όλες οι καλλιεργητικές εργασίες χωρίς να πατά κανείς ανάμεσα στα λαχανικά. Αν ο λαχανόκηπος είναι μεγάλος και υπάρχει ανάγκη μετακίνησης μέσα σε αυτόν καροτσιού, φρέζας ή άλλου ογκώδους μηχανήματος, τότε οι διάδρομοι θα πρέπει να έχουν πλάτος τουλάχιστον 80 εκ.. Τέλος αν το έδαφος στο σημείο το οποίο προορίζεται για την εγκατάσταση του λαχανόκηπου παρουσιάζει μεγάλη κλίση, τότε πριν την εγκατάσταση του λαχανόκηπου πρέπει να δημιουργηθούν αναβαθμίδες πάνω στις οποίες θα γίνεται η καλλιέργεια των λαχανικών. Διαφορετικά το έδαφος στο λαχανόκηπο θα παρασύρεται από το νερό του ποτίσματος, τη βροχή και τον αέρα προς τα κατώτερα σημείου του κήπου και έτσι ο λαχανόκηπος δε θα είναι παραγωγικός.
| |
Οργανωμένος λαχανόκηπος: Ο διαθέσιμος χώρος για τη δημιουργία του λαχανόκηπου χωρίζεται σε μεγαλύτερες και μικρότερες ορθογώνιες περιοχές φύτευσης.
Έτσι στις μεγαλύτερες περιοχέςμπορούν να καλλιεργηθούν λαχανικά που απαιτούν περισσότερο χώρου ή που είναι επιθυμητή η μεγαλύτερη παραγωγή.
| Λαχανόκηπος της Αυλής: Ουσιαστικά πρόκειται για γωνιακό παρτέρι στην άκρη της αυλής ή του κήπου, που έχει μετατραπεί σε λαχανόκηπο. |
Θέση και προσανατολισμός.
Ο λαχανόκηπος θα πρέπει να έχει ηλιόλουστη έκθεση χωρίς υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες. Γενικά κατάλληλες για την εγκατάσταση λαχανόκηπου θεωρούνται οι ανατολική και η νότια πλευρά του κήπου χωρίς αυτό να σημαίνει πως αποκλείονται οι υπόλοιπες που πληρούν την προϋπόθεση της ανεμπόδιστης ηλιοφάνειας. Επιπλέον σημαντικό είναι ο χώρος του λαχανόκηπου να μην δέχεται έντονους ανέμους και να μην σκιάζεται από δέντρα, κτήρια ή φράκτες. Η πρόσβαση στο λαχανόκηπο από το σπίτι και αν είναι δυνατόν από την κουζίνα του σπιτιού, θα πρέπει να είναι εύκολη και γρήγορη.
Έφη Νυδριώτη
Αρχιτέκτων Τοπίου - Γεωπόνος Γ.Π.Α
