Οι χελώνες ανοίκουν στην κατηγορία τωνερπετοειδών και χαρακτηριστικό τους είναι το καβούκι τους που λειτουργεί ως ασπίδα και τις προστατεύει από τους εξωτερικούς κινδύνους. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι σε περίπτωση κινδύνου μπορούν να βάλουν γρήγορα κεφάλι και πόδια μέσα στο καβούκι τους για να προστατευτούν.Οι αρχαιότερα γνωστές χελώνες βρέθηκαν ότι ζούσαν 215 εκατομμύρια πριν και είναι ένα από τα αρχαιότερα ήδη ζώων που υπάρχουν και σήμερα. Πιστεύεται ότι είναι σαν είδος πιο παλιό από τις σαύρες, τους κροκόδειλους ή τα φίδια.
Οπως και σε άλλα ερπετά η εσωτερική θερμοκρασία τους ποικίλει αναλόγως με το περιβάλλον τους και είναι ψυχρόαιμα ζώα. Παρόλα αυτά υπάρχουν υποείδη θαλάσσιας χελώνας που έχουν υψηλότερη θερμοκρασία σώματος λόγω του υψηλότερου μεταβολισμού τους.
Η μεγαλύτερες χελώνες είναι οι θαλάσσιες χελώνες του υποείδους (Dermochelys coriacea). Εχουν καβούκι που φτάνει τα 2 μέτρα μήκος και μπορούν να πληριάσουν σε βάρος και τον 1 τόνο (900-1000 κιλά). Οι χελώνες του γλυκού νερού είναι γενικά μικρότερες σε μέγεθος αν και μερικές Ασιατικές χελώνες γλυκού νερού μπορεί να φτάσουν τα 2 μέτρα επίσης.
Οι γιγαντιαίες χελώνες ξηράς προυπήρχαν από τους προιστορικούς χρόνους σε όλο τον κόσμο και πιστεύεται ότι εξαφανίστηκαν με την εμφάνιση του ανθρώπου, υποθέτωντας έτσι ότι ο άνθρωπος τις κυνηγούσε για το κρέας τους. Σήμερα γιγαντιαίες χελώνες ξηράς συναντάμε μόνο στα νησιά Γκαλαπάνγκος και στις Σευχέλλες και αυτές μπορούν να φτάσουν σε μήκος πάνω από 1.30 μέτρα ενώ ζυγίζουν περίπου 300 κιλά.
Το μεγαλύτερο χελωνοειδές στην προιστορία πιστεύεται ότι ήταν μία θαλάσσια χελώνα που έφτανε τα 4.6 μέτρα μήκος και της οποίας απολιθώματα έχουν βρεθεί σήμερα.Αντιθέτως οι μικρότερες χελώνες στον κόσμο ζούν στην Νότια Αφρική και δεν εχουν μήκος μεγαλύτερο από 8 εκατοστά και βάρος περισσότερο από 150 γραμμάρια.
Οι περισσότερες χελώνες ξηράς έχουν τα μάτια τους σε θέση τέτοια ώστε να κοιτάνε μπροστά και κάτω ενώ μερικές χελώνες θαλάσσης έχουν τα μάτια τους επάνω στο κεφάλι τους που τους βοηθάει να βλέπουν επάνω καθώς κολυμπούν.
Οι χελώνες έχουν εξαιρετική βραδινή όραση λόγω των αυξημένων ραβδίων στον αμφιβληστροειδή τους ενώ έχουν και έγχρωμη όραση που αγγίζει τις υπεριώδης και τις υπέρυθρες ακτινοβολίες λόγω της ποιότητας των κωνίων κυττάρων των ματιών τους.
Τα σαγόνια τους είναι αρκετά ισχυρά και ενώ οι περισσότερες είναι χορτοφάγες, υπάρχουν και σαρκοφάγες χελώνες με πιο ευέλικτα χαρακτηριστικά. Ενώ δεν έχουν δόντια τα σαγόνια τους έχουν κοφτερές αμυχές για να κόβουν και να μασάνε την τροφή τους εύκολα. Η γλώσσα τους τις βοηθάει στο να καταπίνουν το φαγητό τους αλλά όχι να πιάνουν την τροφή τους.
Το καβούκι τους χωρίζεται σε 2 μέρη. Το επάνω μέρος που είναι και το πιο σκληρό και ανθεκτικό ενώ το κάτω μέρος υποστηρίζει την κοιλιά της και ενώνεται με το επάνω μέρος ενώ είναι πιο ευάλωτο. Το καβούκι της χελώνας είναι συνδεμένο με κόκκαλα από το σώμα της χελώνας που σημαίνει ότι αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σώματός της. Το καβούκι αποτελείται συνήθως από κερατίνη ενώ σε μερικές χελώνες μαλακού καβουκιού το καβούκι τους αποτελείται από χοντρό σκληρό δέρμα.
Οι χελώνες αναπνέουν με 2 τρόπους λόγω της ύπαρξης του καβουκιού και της πίεσης που δέχονται έρποντας. Πρωτα εισπνέουν αέρα στο στόμα τους και μετά τον σπρώχνουν στα πνευμόνια με την βάση του λαιμού τους. Υστερα με την διαστολλή των κοιλιακών μυών αναπτύσσεται και το διάφραγμα αφήνοντας χώρο να εισχωρήσει αέρας στα πνευμόνια τους.
Ο τρόπος και το σχήμα που είναι δομημένο το καβούκι στις χελώνες ξηράς (βαριά καβούκια) τις προστατεύει από εξωτερικούς εχθρούς ακόμα και με ισχυρά σαγόνια. Οι χελώνες νερού από την άλλη έχουν πιο επίπεδα και ελαφριά καβούκια που τις βοηθούν να κολυμπούν καλύτερα. Τα χρώματα επίσης των καβουκιών ποικίλουν. Μπορούμε να βρούμε πολύχρωμες χελώνες με χρώματα από έντονο κίτρινο ή κόκκινο αν και κυρίως τα χρώματα είναι καφέ, μαύρο ή λαδί,σκούρο πράσινο. Το δέρμα της χελώνας είναι συνήθως φολιδοτό και αρκετά σκληρό για προστασία από εξωτερικούς εχθρούς.
Τα πόδια της χελώνας ξηράς είνα κοντά και δυνατά ενώ είναι φημισμένες για την αργή τους κίνηση (η έκφραση κινείται σαν χελώνα δείχνει κάποιον που είναι εξαιρετικά αργός). Αυτό συμβαίνει λόγω της δομής αλλά και του βάρους του καβουκιού τους. Αντιθέτως τα πόδια της χελώνας που κινείται σε νερό είναι πιο ευέλικτα και με δαγκάνες που τους επιτέπουν να κολυμπούν με άνεση.
Οι χελώνες γεννούν αυγά όπως και τα άλλα ερπετά και το αξιοπερίεργο είναι ότι η θερμοκρασία επώασης σε μερικές περιπτώσεις καθορίζει και το εάν θα βγούν αρσενικά ή θηλυκά χελωνάκια. Οι θαλάσσιες χελώνες συγκεκριμένα αποθέτουν τα αυγά τους σε ξηρές θερμές αμμώδης παραλίες ενώ πολλές χελώνες ξηράς τα εναποθέτουν στην λάσπη. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι τα μικρά χελωνάκια δεν φροντίζονται από τα μεγαλύτερα ζώα και αφήνονται στην τύχη τους.
Η χελώνα γενικά ζει πολλά έτη και πολλές φορές ξεπερνάει κατά πολύ και αυτό το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου. Αυτό εξαρτάται από το είδος της χελώνας. Σε κάποια είδη ξεπερνούν τα 100 χρόνια ενώ στα Γκαλαπάνγκος νησιά οι γιγαντιαίες χελώνες φτάνουν και τα 200 έτη ζωής.
Υπάρχουν 328 υποείδη χελώνας σήμερα και από αυτά κινδυνεύουν με εξαφάνιση περίπου τα μισά ενώ πολλά είδη ήδη έχουν εξαφανιστεί τον τελευταίο αιώνα λόγω της περιβαντολλογικής μόλυνσης αλλά και το κυνήγι από τον άνθρωπο που χρησιμοποιεί το κρέας τους ως τροφή αλλά και άλλα μέρη του σώματος τους για παρασκεύη φαρμάκων ή καλλυντικών παρασκευασμάτων.
