«Εξυπνος» σύμβουλος για τον γεωργό

Πλατφόρμα θα του δίνει οδηγίες σε καθημερινή βάση για το αν οι καλλιέργειές του χρειάζονται ή όχι πότισμα
Του Κωστα Δεληγιαννη

Σε μια εποχή που τα υδάτινα αποθέματα βρίσκονται στο «κόκκινο», όλοι οι ειδικοί συμφωνούν πως είναι ανάγκη να υπάρξει εξοικονόμηση στις ποσότητες νερού που καταναλώνονται στη γεωργία. Στη χώρα μας, άλλωστε, στην αγροτική παραγωγή καταλήγει το 85% των κυβικών μέτρων που αντλούνται ετησίως από πηγές, λίμνες και ποτάμια. Ακόμη χειρότερα, εκεί όπου για την άρδευση χρησιμοποιούνται γεωτρήσεις, η υπεράντληση έχει ήδη προκαλέσει επικίνδυνη υποχώρηση του υδροφόρου ορίζοντα.

Η λύση που προτείνουν Ελληνες, Κύπριοι, Τούρκοι και άλλοι Ευρωπαίοι επιστήμονες είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα εξορθολογίσει τη χρήση του νερού για άρδευση. Η πλατφόρμα αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Ενόρασις», στο οποίο μεταξύ άλλων συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Ινστιτούτο Κύπρου και οι εταιρείες Draxis Περιβαλλοντική και Q-PLAN North Greece. Οταν ολοκληρωθεί, το σύστημα θα λειτουργεί σαν ένας «έξυπνος» σύμβουλος για τον γεωργό, δίνοντάς του οδηγίες σε καθημερινή βάση αν οι καλλιέργειές του χρειάζονται ή όχι πότισμα.

«Στόχος της πλατφόρμας είναι να εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή σοδειά με τη λιγότερη δυνατή άρδευση», λέει στην «Κ» ο κ. Γρηγόριος Χατζηκώστας από την Draxis, που είναι συντονιστής του προγράμματος. Ετσι, στις περιπτώσεις όπου οι αγρότες καταναλώνουν περισσότερο νερό απ’ όσο πραγματικά χρειάζονται, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η εξοικονόμηση θα φτάσει έως και το 20%. «Η λύση αυτή θα είναι πάντως χρήσιμη και σε περιοχές όπου το διαθέσιμο νερό είναι έτσι κι αλλιώς περιορισμένο, δίνοντας τη δυνατότητα στον γεωργό να το αξιοποιήσει πιο αποτελεσματικά, για να αυξήσει την παραγωγή του», προσθέτει.

Για να είναι αξιόπιστες οι οδηγίες, η πλατφόρμα θα χρησιμοποιεί μια μεγάλη ποικιλία από δεδομένα, όπως μετεωρολογικές προγνώσεις, τις ανάγκες της συγκεκριμένης καλλιέργειας σε νερό και την εδαφολογική σύσταση του χωραφιού. Επίσης, θα λαμβάνει υπόψη τον καιρό των προηγούμενων ημερών, τη θερμοκρασία και την υγρασία στο χωράφι, αλλά και το πότε αυτό ποτίστηκε για τελευταία φορά. Από όλα αυτά τα στοιχεία, θα μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια κατά πόσο πρέπει να ποτιστεί η καλλιέργεια. «Στην απλούστερη περίπτωση, και για γεωργούς που έχουν ελάχιστη εξοικείωση με την τεχνολογία, θα φτάνει καθημερινά ένα sms στο κινητό τους που θα τους ενημερώνει αν χρειάζεται να ποτίσουν», σημειώνει ο κ. Χατζηκώστας. Οσοι αγρότες έχουν υπολογιστή και σύνδεση στο Ιντερνετ θα μπορούν να συνδέονται στον λογαριασμό τους και να βλέπουν ακόμη περισσότερες πληροφορίες – για παράδειγμα, τις προβλέψεις για τον καιρό, την υγρασία και τη θερμοκρασία εκείνη τη στιγμή στο χωράφι τους ή το ιστορικό της κατανάλωσής του σε νερό. Οι επιστήμονες θα δημιουργήσουν επίσης μια εφαρμογή για «έξυπνα» κινητά Android, από την οποία θα μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση στις ίδιες πληροφορίες.

Δύο σημαντικές κατηγορίες από τα δεδομένα –η πρόβλεψη του καιρού και οι ανάγκες της καλλιέργειας σε άρδευση– θα προέρχονται από αντίστοιχα υπολογιστικά μοντέλα που θα «τρέχουν» στην πλατφόρμα. Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες αναπτύσσουν ένα μοντέλο μετεωρολογικών προγνώσεων το οποίο θα βασίζεται σε δορυφορικές μετρήσεις και προβλέπει τον καιρό με μεγάλη ακρίβεια και σε κλίμακα χωραφιού. Για την εκτίμηση της απαιτούμενης κατανάλωσης νερού, οι επιστήμονες θα αξιοποιήσουν ένα μοντέλο που έχει αναπτύξει ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) και το οποίο υπολογίζει την απαραίτητη άρδευση με βάση παραμέτρους όπως οι καιρικές συνθήκες ή το είδος της καλλιέργειας.

Οσον αφορά την υλικοτεχνική υποδομή, ο βασικός εξοπλισμός θα είναι οι ασύρματοι αισθητήρες που θα εγκαθίστανται στο χωράφι και θα μετρούν τη θερμοκρασία, την υγρασία ή τον άνεμο, μεταδίδοντας τα δεδομένα ασύρματα στο σύστημα. «Επειδή οι αισθητήρες ανεβάζουν το κόστος, προσπαθούμε να βρούμε λύσεις ώστε να μη χρειάζεται να εγκατασταθούν σε κάθε χωράφι», επισημαίνει ο επιστήμονας από την Draxis. «Για παράδειγμα, μελετάμε τη δυνατότητα οι ίδιες μετρήσεις να χρησιμοποιούνται για δύο γειτονικές καλλιέργειες, από τη στιγμή που το έδαφος σε αυτές έχει παρόμοια χαρακτηριστικά», συμπληρώνει. Στη χειρότερη περίπτωση, προσθέτει, ο ίδιος ο γεωργός θα μπορεί να παίρνει μετρήσεις στο χωράφι με μια φορητή συσκευή που δεν κοστίζει πάνω από 200 ευρώ, εισάγοντας μετά τις τιμές στην πλατφόρμα. Αν δεν έχει εγκαταστήσει αισθητήρες, τότε πάλι χειροκίνητα θα πρέπει να ενημερώνει το σύστημα κάθε φορά που ποτίζει. Πάντως, αυτά είναι τα μόνα στοιχεία με τα οποία θα πρέπει να ενημερώνεται σε συχνή βάση η πλατφόρμα, αφού τα υπόλοιπα θα εισάγονται είτε την πρώτη φορά που τη χρησιμοποιεί ο γεωργός είτε στην έναρξη κάθε καλλιεργητικής περιόδου.
Θα βελτιώνεται και η ποιότητα της σοδειάς
Εκτός από τη μικρότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος, η πιο ορθολογική χρήση νερού μέσω των οδηγιών που θα προσφέρει ο «έξυπνος» βοηθός θα έχει και οφέλη για τον ίδιο τον γεωργό, όπως την αποτελεσματικότερη χρήση λιπασμάτων – είναι γνωστό ότι, με την υπεράρδευση, μία ποσότητα των λιπασμάτων τελικά καταλήγει στον υδροφόρο ορίζοντα, πριν προλάβει να απορροφηθεί από τα φυτά. «Επίσης, υπάρχουν καλλιέργειες που, σε ορισμένες φάσεις της ανάπτυξής τους, υποβαθμίζεται η ποιότητά τους αν ποτιστούν παραπάνω από το κανονικό», επισημαίνει ο κ. Χατζηκώστας, «με συνέπεια σε αυτές τις περιπτώσεις η πλατφόρμα να βελτιώνει και την ποιότητα της σοδειάς».

Εξίσου σημαντικό είναι ότι η πλατφόρμα θα διατηρεί το ιστορικό με το σύνολο της ποσότητας νερού που χρησιμοποιήθηκε σε κάθε χωράφι. Ετσι ώστε ο ιδιοκτήτης του, με τη βοήθεια του γεωπόνου, να μπορεί να κρίνει στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου αν το φυτό που επέλεξε να καλλιεργήσει αποτελεί τελικά συμφέρουσα επιλογή ή όχι.

Πάντως, η εφαρμογή τεχνολογιών εξοικονόμησης θα γίνει μονόδρομος όταν εφαρμοστεί πλήρως η κοινοτική οδηγία για τα ύδατα η οποία, με εξαίρεση την Κύπρο, σε όλα τα υπόλοιπα μέλη της Ε.Ε. βρίσκεται πίσω χρονικά, συγκριτικά με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της. «Η οδηγία προβλέπει αυξημένες χρεώσεις για το νερό άρδευσης, που θα καθιστούν έως και οικονομικά ασύμφορη τη γεωργία, αν δεν υπάρξουν κάποιες τεχνικές οι οποίες θα βοηθήσουν τον Ελληνα αγρότη να καταναλώνει μικρότερες ποσότητες κατά το πότισμα», σημειώνει ο εκπρόσωπος της εταιρείας Draxis. Πέρα από την οδηγία, οι κανόνες της πολλαπλής συμμόρφωσης στην Κοινή Αγροτική Πολιτική προβλέπουν σειρά περιβαλλοντικών παραμέτρων που θα πρέπει να πληροί ο γεωργός για να πάρει επιδότηση, ανάμεσά τους και η ορθολογική άρδευση. «Οταν θα ξεκινήσει να ελέγχεται κανονικά η κατανάλωση τότε, για να μπορεί ένας γεωργός να συνεχίσει να παίρνει επιδότηση, θα χρειάζεται να μετριέται το νερό που κατανάλωσε», τονίζει ο κ. Χατζηκώστας, «ένα στοιχείο που έτσι κι αλλιώς θα υπάρχει στην πλατφόρμα».

Δοκιμές
Οι δοκιμές του συστήματος θα πραγματοποιηθούν μέχρι το 2014 σε τρία χωράφια, στα μεσογειακά παράλια της Τουρκίας, στην περιοχή της Βοϊβοντίνα στη Σερβία και στην Πολωνία. «Προσπαθήσαμε να επιλέξουμε τρεις περιοχές που να αντιπροσωπεύουν όσο το δυνατόν καλύτερα όλες τις κλιματικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι γεωργοί, ενώ, για να είναι τα αποτελέσματα πιο ρεαλιστικά, η πλατφόρμα θα δοκιμαστεί για δύο καλλιεργητικές περιόδους», λέει ο κ. Χατζηκώστας.

Ανάλογα συστήματα με αυτό που αναπτύσσουν οι επιστήμονες του «Ενόρασις» χρησιμοποιούνται ήδη στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, και μάλιστα κάνουν θραύση, καθώς εξοικονομούν μεγάλες ποσότητες νερού και μειώνουν τα λειτουργικά έξοδα. «Αυτό που προσπαθούμε εμείς να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα που να ταιριάζει περισσότερο στις ιδιαιτερότητες της ευρωπαϊκής γεωργίας, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι κλήροι στην Ευρώπη είναι κατά κανόνα μικροί και οι ιδιοκτήτες τους δύσκολα θα επενδύσουν μεγάλα χρηματικά ποσά για κάποια νέα τεχνολογία», προσθέτει. Ετσι, ένας βασικός στόχος είναι η πλατφόρμα να έχει πολύ μικρότερο κόστος από τις υπάρχουσες λύσεις.

Ακόμη κι έτσι, πάντως, οι πρώτοι πελάτες της πλατφόρμας δεν προβλέπεται να είναι μεμονωμένοι αγρότες, αλλά γεωργικοί συνεταιρισμοί και οργανισμοί διαχείρισης των αρδευτικών υδάτων. Με τους τελευταίους να χρησιμοποιούν το σύστημα κυρίως για να κοστολογούν το νερό που καταναλώνεται, όπως προβλέπει η κοινοτική οδηγία για τα ύδατα.

http://www.agrotikabook.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Θεέ μου, μην τους τυφλώσεις

Το μποζόνιο Χιγκς και οι αγριεμένοι ιεροκήρυκες.

 Είχα την τύχη να είμαι από αυτούς που κατέβηκαν στα έγκατα του CERN λίγο πριν ο επιταχυντής Αδρονίων σφραγιστεί για να ξεκινήσει το μεγαλύτερο πείραμα στον κόσμο. Ένας σωλήνας 27 χιλιομέτρων που ξεκινάει από την Ελβετία, μπαίνει ως τη Γαλλία κι επιστρέφει στην Ελβετία, μέσα στον οποίο επιταχύνονται καισυγκρούονται σωματίδια, μέχρι να καταγραφεί το πιθανολογούμενο μποζόνιο του Χιγκς. Τα σωματίδια που επιταχύνονται πρέπει να κρατούνται σε σταθερή τροχιά για να μην τρυπήσουν τον επιταχυντή, πράγμα που γίνεται με τεράστιους ηλεκτρομαγνήτες. Πρέπει, επίσης, όλα αυτά να γίνονται σε -270 βαθμούς Κελσίου. Αυτό ήταν μία από τις μεγαλύτερες τεχνικές προκλήσεις. Το κατάφεραν όμως. Έκαναν το CERN το ψυχρότερο σημείο του σύμπαντος. Εκατοντάδες εφευρέσεις υπήρξαν προκειμένου να λυθούν πρακτικά θέματα λειτουργίας του επιταχυντή.

Δεν ξέρω τι μπορεί να λένε όλα αυτά σε κάποιον που θεωρεί πως το σύμπαν και οι ανακαλύψεις γύρω από αυτό δεν είναι κάτι σπουδαίο. Όχι σπουδαιότερο από τον μικρόκοσμο στον οποίο αναπτύσσονται οι προσωπικές συνήθειες, η επιβίωση ίσως ή η απαίτηση για να λυθούν πιο απτά προβλήματα. Προφανώς και δεν είναι έτσι. Ο κόσμος δεν γίνεται καλύτερος αν δεν τον ερμηνεύσεις.

Μόνο το 24% του σύμπαντος αποτελείται από τη γνωστή μας ύλη - άρα είναι αντιληπτό. Το υπόλοιπο είναι «σκοτεινή», άγνωστη, μη αντιληπτή ύλη. Ό,τι δεν αντιλαμβανόμαστε δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει. Η απουσία απόδειξης, δηλαδή, δεν είναι απόδειξη απουσίας. Μπορεί κάτι να υπάρχει, αλλά να μη γίνεται αντιληπτό.

Και ξαφνικά έγινε αντιληπτό το μποζόνιο. Ένα υποσωματίδιο που αποδεικνύει όλα αυτά που δεν υπάρχουν για μας. Ένα απειροελάχιστο τίποτα που είναι το παν για να ερμηνευτεί ο κόσμος. Όχι, βέβαια, ο κόσμος του Σεραφείμ Πειραιώς. Η ανακάλυψη του μποζονίου γι’ αυτόν δεν είναι παρά μια ύβρις, ένα δημιούργημα των δαιμόνων που έρχεται στο προσκήνιο για να απειλήσει τον ρόλο και τη μονοκρατορία του Θεού. Είναι προφανές πως ο Πειραιώς θεώρησε απειλή την επιμονή κάποιων να ονομάζουν το μποζόνιο «σωματίδιο του Θεού», επειδή ενδεχομένως θα δώσει ερμηνείες για τη δημιουργία του κόσμου. Ήταν αρκετό για να ενεργοποιήσει όλο τον μεταφυσικό στρατό της ιεροσύνης γεμάτο με διαβόλους και άλλα τέρατα. Ο Θεός, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν κάνει καμία χαρά για την πρόοδο των ανθρώπων.

Η θρησκεία έχει πάντα τη δυνατότητα να σέρνει την πραγματικότητα ως τη σφαίρα του μεταφυσικού, να την κακοποιεί, να την αντιστρέφει και να την οικειοποιείται.

Όταν ο άνθρωπος ετοιμαζόταν για το πρώτο ταξίδι στο Διάστημα, οι εφημερίδες ήταν γεμάτες πρωτοσέλιδα όπου οι χριστιανοί μουλάδες της εποχής προειδοποιούσαν πως μετά από αυτή την απόπειρα, που ήταν η νέα Βαβέλ, ο κόσμος θα καταστρεφόταν. Αφού ο κόσμος δεν καταστράφηκε, παπάδες και θεολόγοι έκαναν επιτόπου στροφή και άρχισαν να μιλούν για τα επιτεύγματα του ανθρώπου που προέκυψαν από τη θεία φώτιση.

Η θρησκεία έχει πάντα τη δυνατότητα να σέρνει την πραγματικότητα ως τη σφαίρα του μεταφυσικού, και εκεί, στο δικό της πεδίο, να την κακοποιεί, να την αντιστρέφει, και όταν δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει, να την οικειοποιείται.

Είναι δεδομένο πως το μποζόνιο θα τραβήξει στα χέρια των ιερωμένων όσα δεν τράβηξε μέσα στον επιταχυντή του CERN μετά από αλλεπάλληλες συγκρούσεις κι επιταχύνσεις. Θα συναναστραφεί δαίμονες, θα πέσει στο στόμα αγριεμένων ιεροκηρύκων, θα καταδειχτεί ως η μεγαλύτερη αμαρτία. Ευτυχώς που δεν μπορεί να φυλακιστεί. Και στο τέλος, όπως πάντα, η θρησκεία θα φτιάξει ένα παράπλευρο παραμύθι ερμηνείας για να συμφιλιωθεί με αυτό που δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει. Δεν θα ξεχάσει, βεβαίως, πως όλα αυτά έγιναν με τη φώτιση του Θεού για μία ακόμη φορά. Από την εποχή που η Ιερά Εξέταση κατηγορούσε τον Ελ Γκρέκο ότι ζωγραφίζει μεγάλα τα φτερά των Αγγέλων ως και πριν από μερικά χρόνια που τα εκκλησιαστικά συγγράμματα επέμεναν πως η μαλακία τυφλώνει, η Εκκλησία παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη ισορροπία μεταξύ υποκρισίας κι ευελιξίας. Τουλάχιστον οι ιεράρχες, όπως ο Σεραφείμ, μπορούν να υποστηρίξουν πως δεν τυφλώνει. Κάτι είναι κι αυτό.

http://www.lifo.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Λινάρι: Μια ξεχασμένη καλλιέργεια με μεγάλες προοπτικές

 

Ανακαλύπτουν και πάλι την καλλιέργεια του λιναριού οι Ελληνες παραγωγοί. Το λινάρι επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο και η ζήτησή του στην παγκόσμια αγορά αυξάνεται συνεχώς.

Ανακαλύπτουν και πάλι την καλλιέργεια του λιναριού οι Ελληνες παραγωγοί. Το λινάρι επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο και η ζήτησή του στην παγκόσμια αγορά αυξάνεται συνεχώς. Και αυτό επειδή μπορεί να αξιοποιηθεί με τρεις τρόπους: ως ίνα στην υφαντουργία, ως εδώδιμο λάδι και ως λάδι για βιομηχανική χρήση. Βέβαια ανάλογα με τη χρήση απαιτείται η καλλιέργεια διαφορετικής ποικιλίας.

Οι ίνες του λιναριού παράγονται με επεξεργασία των στελεχών των φυτών με παραμονή τους στο νερό για 10-12 ημέρες. Στη συνέχεια αποξηραίνονται και γίνεται ο αποχωρισμός των ινών από τους βλαστούς

Συγκεκριμένα σήμερα το λινέλαιο αποτελεί την πρώτη ύλη για την κατασκευή οικολογικών χρωμάτων. Επίσης το λινάρι μπορεί να αντικαταστήσει το βαμβάκι για την παραγωγή ενδυμάτων, ενώ το εδώδιμο λινέλαιο είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για τον οργανισμό και βοηθά στην καταπολέμηση της κακής χοληστερίνης, γι' αυτό και το βρίσκουμε σε όλα τα καταστήματα υγιεινής διατροφής.

Η καλλιέργεια του λιναριού είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική, καθώς αποδίδει 200 κιλά ανά στρέμμα και οι τιμές πολύ δελεαστικές για τους παραγωγούς: η τιμή του λιναρέλαιου είναι 5-7 ευρώ το λίτρο για βιομηχανική χρήση και 10-15 ευρώ το λίτρο για το εδώδιμο λιναρέλαιο.

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι το λινάρι είναι ένα από τα αρχαιότερα φυτά και η καταγωγή του είναι από την Ασία. Κομμάτια λινών υφασμάτων βρέθηκαν σε ανασκαφές σε άριστη κατάσταση και χρονολογούνται από τη Νεολιθική Εποχή. Στην Αίγυπτο το 3400 π.Χ. κατασκεύαζαν υφάσματα και ρούχα από λινάρι, μάλιστα οι μούμιες ήταν τυλιγμένες με λεπτές λωρίδες από λινό ύφασμα. Από την Αίγυπτο η καλλιέργεια του φυτού διαδόθηκε στις άλλες χώρες της Μεσογείου και στη συνέχεια στην Ευρώπη.

Πληροφορίες για την καλλιέργεια, τη συγκομιδή και τις πολλές χρήσεις του λιναριού μάς δίνει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος.

Το λινάρι είναι ένα από τα αρχαιότερα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος με σκοπό την κατασκευή νημάτων για την παραγωγή υφασμάτων. Πέραν, όμως, από τη χρήση του σαν κλωστικό φυτό, έγινε ιδιαίτερα γνωστό και για τις θεραπευτικές ιδιότητες των σπόρων του. Η μεγάλη σημασία αυτού του αρχαίου ιατρικού φυτού φαίνεται, άλλωστε, και από τη λατινική του ονομασία linus usitatissimus, που σημαίνει «λινάρι το χρησιμότατο».

Ο χρόνος της συγκομιδής του λιναριού εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες αλλά και από την τελική χρήση του προϊόντος. Σε γενικές γραμμές οι πρώιμες καλλιέργειες αφορούν καλλιέργειες για παραγωγή ινών.
 

Η ελαφρά γλυκιά γεύση τους σε συνδυασμό με την υψηλή περιεκτικότητά τους σε ωφέλιμα για την υγεία θρεπτικά συστατικά καθιστούν τους σπόρους του λιναριού μια σύγχρονη θαυματουργή τροφή, η οποία δεν θα πρέπει να λείπει από το σύγχρονο διαιτολόγιο του ανθρώπου.

Ο λιναρόσπορος και το λάδι που προκύπτει από την έκθλιψή του -το λιναρέλαιο- έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Ο λιναρόσπορος έχει μια ελαφρά γλυκιά γεύση και κυκλοφορεί σε τρεις τύπους: ο σκούρος που είναι αυτός που παράγεται χωρίς καμία επεξεργασία, ο αποφλοιωμένος που διακρίνεται από το ανοιχτό ξανθό του χρώμα και ο γενετικά τροποποιημένος που έχει ένα πορτοκαλοκόκκινο χρώμα.

Το λινάρι (Linum usitatissimum) είναι ένα φυτό που ανήκει στην οικογένεια Linaceae. Καλλιεργούνται δύο τύποι λιναριού.

• Το λινάρι που καλλιεργείται για την παραγωγή σπόρου από τον οποίο παράγεται έλαιο. Το είδος αυτό είναι βραχύκορμο.
• Το λινάρι που καλλιεργείται για παραγωγή ινών. Το είδος αυτό είναι πιο υψηλόκορμο και με μικρότερο αριθμό διακλαδώσεων.

Το λινάρι είναι φυτό που κατάγεται από περιοχές της Ασίας και ίσως από τις Ινδίες. Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα λιναριού στον κόσμο με 250-300.000 τόνους ετησίως, που αποτελεί το 25% της παγκοσμίου παραγωγής. Αλλες χώρες που καλλιεργούν λινάρι είναι η Γαλλία, οι Ινδίες, η Λιθουανία. Στην Ελλάδα η καλλιέργεια είναι μικρή και κυρίως καλλιεργείται στη Μεσσηνία, κυρίως για παραγωγή λιναρόσπορου. Το κλίμα αν και δεν ευνοεί πολύ την παραγωγή πολύ καλής ποιότητας ίνας και γι' αυτό σήμερα δεν καλλιεργείται στην Ελλάδα, το λινάρι που έχει σκοπό την παραγωγή ινών.

«Μυστικά» για αποδοτική σοδειά
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι αγρότες για σπορά, συγκομιδή και ασθένειες

Το λινάρι είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό που όμως στις κλωστικές ποικιλίες μπορεί να φθάσει το 1,5 μέτρο. Το ριζικό σύστημα του λιναριού μπορεί να επεκταθεί σε βάθος 1-1,2 μέτρα και έχει πολλές διακλαδώσεις. Ο βλαστός του διακλαδίζεται επάνω από το έδαφος σε δύο ή τρεις βλαστούς. Οι τελευταίες διακλαδώσεις φέρουν φύλλα και καρποφόρα όργανα. Σε γενικές γραμμές δεν είναι επιθυμητές οι πολλές διακλαδώσεις στο λινάρι που καλλιεργείται για παραγωγή ινών.

Τα φύλλα του λιναριού είναι απλά, άμισχα, ακέραια, με σχήμα λογχοειδές. Τα άνθη του εμφανίζονται σε βότρεις που αναπτύσσονται στις άκρες των διακλαδώσεων. Ο καρπός του λιναριού είναι κάψα, που περιέχει 5 καρπόφυλλα και μέχρι 10 σπόρους.

Οι σπόροι του έχουν σχήμα ελλειψοειδές με λεία και γυαλιστερή επιφάνεια. Το χρώμα του σπόρου ποικίλει ανάλογα με την περιεκτικότητα σε χρωστική που περιέχει. Οι σπόροι που χρησιμοποιούνται για παραγωγή ελαίου έχουν μεγαλύτερες διαστάσεις.

Τα εδάφη στα οποία αναπτύσσεται είναι τα βαριά πηλώδη έως μέσης συστάσεως που συγκρατούν υγρασία. Επειδή δεν έχει πολύ ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα, δεν αναπτύσσεται καλά σε αμμώδη εδάφη που δεν συγκρατούν αρκετή υγρασία. Χαρακτηριστικό του φυτού αυτού είναι ότι ανέχεται την αυξημένη αλατότητα του εδάφους. Γενικά αναπτύσσεται καλά σε εδάφη που έχουν καλή στράγγιση με pΗ γύρω από 6. Πριν από τη σπορά γίνεται ένα όργωμα σε βάθος 25-30 εκατοστά και ένα φρεζάρισμα ώστε να γίνει το έδαφος κατάλληλο για να δεχθεί τη σπορά.

Η σπορά γίνεται όταν η θερμοκρασία του εδάφους είναι μεγαλύτερη των 8ο C, που είναι στα τέλη Απριλίου με τις αρχές Μαΐου. Η ποσότητα του σπόρου που χρησιμοποιείται είναι 3-4 κιλά το στρέμμα, το δε βάθος της σποράς είναι 2-3,5 εκατοστά.

Η συγκομιδή: Η συγκομιδή του λιναριού γίνεται όταν πέσουν τα φύλλα του έναν περίπου μήνα μετά την εμφάνιση των ανθέων του. Ο χρόνος της συγκομιδής εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες αλλά και από την τελική χρήση του προϊόντος. Σε γενικές γραμμές οι πρώιμες καλλιέργειες αφορούν καλλιέργειες για παραγωγή ινών. Γίνονται σε περιόδους που οι σπόροι είναι ανώριμοι, ώστε να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή των ινών.

Οι όψιμες καλλιέργειες αφορούν την παραγωγή σπόρων αλλά και ινών.

Το λινάρι συγκομίζεται με θερισμό όταν ωριμάσουν το 75% των καψών που αποκτούν ένα χαρακτηριστικό καφέ χρώμα και στη συνέχεια με μία αλωνιστική μηχανή λαμβάνεται ο σπόρος, αφού βέβαια έχει μειωθεί η υγρασία ή γίνεται θεριζοαλωνισμός εφόσον η υγρασία των σπόρων έχει πέσει αρκετά.

Η καταπολέμηση των ζιζανίων μπορεί να γίνει με το κατάλληλο ζιζανιοκτόνο ή με μηχανικά μέσα.

Εχθροί και ασθένειες: Το λινάρι προσβάλλεται από διάφορες ασθένειες εδάφους. Οι περισσότερες από τις νεότερες ποικιλίες που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι ανθεκτικές στη φουζαρίωση και τη σκωρίαση, ενώ σε μερικές ποικιλίες υπάρχει πρόβλημα από τη ριζοκτόνια.

Αξιοποίηση
Πολλαπλές οι χρήσεις του φυτού

Το λινάρι παλαιότερα καλλιεργούνταν στην Ελλάδα με στόχο την παραγωγή αποκλειστικά των ινών.

Σήμερα, ωστόσο, οι συνθήκες έχουν αλλάξει και η καλλιέργεια του λιναριού έρχεται ως εναλλακτική καλλιέργεια σε αντικατάσταση του βαμβακιού που απαιτεί πολύ νερό αλλά και χημικά φυτοφάρμακα εξαιτίας των εχθρών και των ασθενειών που το προσβάλλουν. Επίσης, το λινάρι φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει ζήτηση στην παγκόσμια αγορά.

Το λινάρι μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους:

Α) Στην ανθρώπινη κατανάλωση: Από τα αρχαία χρόνια το λινάρι χρησιμοποιήθηκε ως τρόφιμο αλλά και ως καθαρτικό. Τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ κυκλοφορούν 200 διαφορετικά προϊόντα που περιέχουν λινάρι ή συστατικά λιναριού. Ο σπόρος του είναι πλούσιος σε δύο πολυακόρεστα λιπαρά οξέα το α-λινολενικό οξύ (ω-3) και το λινελαϊκό οξύ (ω-6).

Β) Ως εδώδιμο έλαιο: Χρησιμοποιείται άμεσα ως εδώδιμο έλαιο σε μικρές ποσότητες, λόγω του ότι περιέχει μεγάλη ποσότητα από πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, οξειδώνεται πολύ εύκολα και δεν μπορεί να διατηρηθεί πολύ. Εξαιρετικά ωφέλιμο, παράλληλα, αποδεικνύεται και το εδώδιμο λινέλαιο, το οποίο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες και βοηθά στην καταπολέμηση της κακής χοληστερίνης, γι' αυτό και το βρίσκουμε σε όλα τα καταστήματα υγιεινής διατροφής.

Γ) Για παραγωγή ινών: Από τα αρχαία χρόνια το λινάρι χρησιμοποιείται για την παραγωγή των ινών. Τα νεότερα χρόνια αποτελεί επίσης ένα βασικό φυτό στην ανάπτυξη της κλωστοϋφαντουργίας. Οι ίνες του παράγονται με επεξεργασία των στελεχών των φυτών με παραμονή τους στο νερό για 10-12 ημέρες. Στη συνέχεια αποξηραίνονται και με ειδικές μηχανές γίνεται ο αποχωρισμός των ινών από τους βλαστούς. Οι ίνες αποτελούν το 10-20% των βλαστών. Τα νεότερα χρόνια αναπτύχθηκαν νέες μέθοδοι για τον αποχωρισμό των ινών με τη χρήση των κατάλληλων ενζύμων. Οι ίνες του λιναριού διακρίνονται σε κοντές και μακριές. Η μακριά ίνα χρησιμοποιείται για την κατασκευή υψηλής αξίας προϊόντων, ενώ η κοντή χρησιμοποιείται για την κατασκευή προϊόντων μικρότερης αξίας, όπως καλύμματα, στρώματα, τάπητες κ.λπ.

Δ) Ως ζωοτροφή: Χρησιμοποιούνται οι σπόροι ολόκληροι ή τα συμπληρώματα λαδιού ή η πίτα από το λινάρι ως ζωοτροφές από τα μηρυκαστικά αλλά και από τα κατοικίδια ζώα (σκυλιά, γάτες). Χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή το έλαιο αναμεμειγμένο με διάφορα άλευρα σιτηρών και δίνεται σαν πρόσθετο του σιτηρεσίου επειδή είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία.

Ε) Για βιομηχανική χρήση: Τα έλαια του λιναριού μετά από μία διαδικασία που ονομάζεται «ξήρανση» χρησιμοποιούνται στην παραγωγή βερνικιών, λαδόπανων, μελανιών για εκτυπωτές κ.λπ. Το έλαιο του λιναριού χρησιμοποιείται ως πρόσθετο σε χρώματα ζωγραφικής. Επίσης χρησιμοποιείται για το λουστράρισμα επίπλων δίνοντάς τους στιλπνή και λαμπερή επιφάνεια. Το λινέλαιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή υλικών για κάλυψη των δαπέδων.

Ικανοποιητικά τα έσοδα
Κόστος εγκατάστασης και οικονομικές αποδόσεις

Το κόστος εγκατάστασης είναι γύρω στα 80-100€ το στρέμμα. Οι αποδόσεις των ποικιλιών του λιναριού που κυκλοφορούν στην αγορά, σήμερα είναι πολύ ικανοποιητικές, φτάνουν τα 200 κιλά σπόρου ανά στρέμμα και οι τιμές που μπορούν να πετύχουν οι καλλιεργητές του είναι ικανοποιητικές.

Σε περίπτωση βιολογικής καλλιέργειας, οι τιμές του σπόρου μπορεί να φθάσουν και τα 4€ το κιλό.

Η τιμή του λιναρέλαιου είναι 5-7 ευρώ το λίτρο για βιομηχανική χρήση και 10-15 ευρώ το λίτρο για το εδώδιμο λιναρέλαιο.

Μεγάλη η διατροφική αξία του λιναρόσπορου

Αν και σήμερα στην πράξη πολύ - λίγο χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος για θεραπευτικούς σκοπούς, κατά το παρελθόν η χρήση του ήταν αρκετά διαδεδομένη. Η παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιούσε τους λιναρόσπορους επειδή είχαν γίνει γνωστές οι φαρμακευτικές ιδιότητες του λιναρόσπορου. Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές επιστημονικές εργασίες από τη σύγχρονη ιατρική, καθώς και από τη διατροφική έρευνα. Οι έρευνες αυτές κατέδειξαν τη μεγάλη αξία του λιναρόσπορου και των προϊόντων του ως πολύτιμα διατροφικά-φαρμακευτικά προϊόντα που δικαιώνουν την παραδοσιακή ιατρική. Η χρήση του λιναρόσπορου σε πυώδη σπυριά υπό μορφή καταπλάσματος ήταν από τις πιο συνηθισμένες φαρμακευτικές του χρήσεις. Σαν υπακτικό, οι σπόροι έχουν και θεραπευτική επίδραση, διότι ρυθμίζουν και τακτοποιούν τις κενώσεις. Το αφέψημα κάνει καλό στα βρογχικά, στην πνευμονία, στις πέτρες της χολής, στους ρευματικούς πόνους, καθώς και σε κάθε είδος φλεγμονές.

http://www.agrotikabook.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Σταφύλι: πολύτιμος σύμμαχος για την υγεία μας

Πολύτιμη τροφή είναι το σταφύλι. Πρόκειται για τροφή πλούσια σε κάλιο και βιταμίνες Α, Β και C, ενώ η φλούδα τους περιέχει το πολύτιμο φυτικό συστατικό ρεσβερατρόλη. 

Η ρεσβερατρόλη είναι φυσικό αντιβιοτικό που παράγουν κάποια φυτά για την άμυνά τους και οι μέχρι στιγμής έρευνες έδειξαν ότι μειώνει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο της καρδιάς, έχει αντιοξειδωτική δράση, μεγαλύτερη από αυτή των βιταμινών C και E, μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων και συμβάλλει έτσι στη μείωση του κινδύνου για αθηροσκλήρωση.

Εχει δε παρατηρηθεί ότι σε σχέση με την αντικαρκινική δράση της ρεσβερατρόλης φαίνεται κυρίως από εργαστηριακές έρευνες ότι μπορεί να καταστέλλει τη σύνθεση ελευθέρων ριζών, να μειώνει τον κίνδυνο μεταλλάξεων.

Tο σταφύλι ενισχύει επίσης τα επίπεδα οιστρογόνων, μάχεται τα μικρόβια, αυξάνει την απορρόφηση ψευδαργύρου, με αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση των πληγών, την καλύτερη γεύση και όσφρηση, πέψη, σεξουαλική ικανότητα, πρόληψη της αρτηριακής υπέρτασης, αναστολή υπερτροφίας του προστάτη. 

Στις πολύτιμες ουσίες που περιέχουν τα σταφύλια συγκαταλέγονται και:

Φλαβονοειδή, γνωστά και ως βιταμίνη Ρ, τα οποία εκτός από καρδειοπροστατευτική δράση, χρησιμοποιούνται στη θεραπεία διαφόρων λοιμώξεων. 

Κουερσιτίνη: προστατεύει τον οργανισμό από καρδιαγγειακές παθήσεις και από καρκίνο. 
Ευεργετικές δράσεις – ιδιότητες του σταφυλιού 

Ύστερα απ' όλα αυτά ακόμα αναρωτιέστε ποιο θα είναι το φρούτο που θα επιλέξετε από τώρα ως και το Σεπτέμβριο που είναι και η εποχή του; Σταφύλια φυσικά! 

http://www.mother.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Οι Βρετανοί προωθούν τη φυσική προέλευση των βιολογικών

Η προώθηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων στο Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποιείται με ένα οργανωμένο τριετές προωθητικό πρόγραμμα, η έναρξη του δεύτερου μέρους του οποίου μόλις ξεκίνησε.

Το πρόγραμμα έχει τον γενικό τίτλο «Βιολογικά, φυσικά διαφορετικά» και έχει ως στόχο του την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και την αύξηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Την περασμένη χρονιά η καμπάνια είχε τον τίτλο «Γιατί Αγαπώ τα Βιολογικά» και φαίνεται να είχε πολύ καλά αποτελέσματα, ωστόσο τη δεύτερη χρονιά που διανύουμε πλέον, επίκεντρο της προώθησης θα είναι η φυσική υπόσταση των βιολογικών προϊόντων με μια ανάλογη καμπάνια.  Οι επαγγελματίες του τομέα των βιολογικών και το ίδιο το βρετανικό κράτος ελπίζουν πως η καμπάνια θα μπορέσει να ανεβάσει τα επίπεδα των πωλήσεων αυξάνοντας τη συχνότητα των αγορών ανάμεσα στους καταναλωτές που ψωνίζουν βιολογικά προϊόντα περιστασιακά, καθώς επίσης και να κάνουν τους πιο συχνούς καταναλωτές βιολογικών να γίνουν ακόμη πιο φανατικοί καταναλωτές των προϊόντων αυτών.

Όπως αναφέρει το Συμβούλιο Βιολογικών Προϊόντων της χώρας, η καμπάνια μεταδίδει το μήνυμα πως τα βιολογικά τρόφιμα αποτελούν τρόφιμα όπως θα έπρεπε κανονικά να είναι τα τρόφιμα, χωρίς δηλαδή χημικές ουσίες, χωρίς πρόσθετα και φυσικά.

Η καμπάνια περιλαμβάνει διαφήμιση στο διαδίκτυο, προώθηση μέσω των κοινωνικών δικτύων και ενέργειες δημοσίων σχέσεων που θα βασίζονται σε πορίσματα ερευνών αναφορικά με τις προτιμήσεις των καταναλωτών, πολλοί από τους οποίους φαίνεται να μην έχουν συνειδητοποιήσει τις διαφορές ανάμεσα στα βιολογικά και τα συμβατικά προϊόντα. Παράλληλα αναμένεται να τοποθετηθούν αφίσες σε κεντρικούς σταθμούς του μετρό στο Λονδίνο, ενώ τέλος έχει δημιουργηθεί και μια σχετική εφαρμογή για το Facebook.

Πηγή: περιοδικό Φρουτονέα

agrigate.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Ολοένα και λιγότεροι οι νέοι αγρότες

Λιγοστεύουν σημαντικά οι νέες ηλικίες στον πρωτογενή κλάδο σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας, σχετικά με τη «Γενεαλογική Ανανέωση στον αγροτικό πληθυσμό της Ευρώπης».

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, ο μέσος όρος του ενεργού αγροτικού εργατικού δυναμικού συρρικνώνεται σημαντικά, στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αγρότες δεν παραιτούνται και μεταβιβάζουν τις εκμεταλλεύσεις τους στη νεότερη γενιά με τέτοιο ρυθμό ώστε ο μέσος όρος του ενεργού αγροτικού εργατικού δυναμικού να μειώνεται σημαντικά.
Επίσης, οι νέοι αγρότες περιορίζονται από την έλλειψη πρόσβασης στη γη ενώ την ίδια ώρα, το μερίδιο των αγροτικών εκμεταλλεύσεων τις οποίες διαχειρίζονται νέοι αγρότες βαίνει μειούμενο.

Ωστόσο, οι νέοι αγρότες είναι καλύτερα καταρτισμένοι και αποδίδουν καλύτερα σε επίπεδο οικονομικής δυναμικής, μεγέθους των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και παραγωγικότητας σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία αγρότες.
Όλα αυτά φανερώνουν και την ανάγκη για παροχή υποστήριξης στη μεταβίβαση των εκμεταλλεύσεων από γενιά σε γενιά ώστε να μπουν νέοι αγρότες στην παραγωγή και να αυξηθεί ο αριθμός τους στη γεωργία. Η προσέλκυση νεοεισερχομένων σε έναν τομέα ο οποίος χαρακτηρίζεται από χαμηλού επιπέδου εισόδημα και διάφορες πηγές αβεβαιότητας, μια πρόκληση που χρήζει άμεσης διευθέτησης ώστε να διασφαλιστεί το μέλλον της γεωργίας και της παραγωγής τροφίμων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πηγή: περιοδικό Φρουτονέα 

Διαβάστε περισσότερα ...

Η καλλιέργεια και η προοπτική των αρωματικών φυτών στην χώρα μας

Ο κλάδος των αρωματικών φυτών εντάχθηκε στο Γ’ ΚΠΣ

Ωστόσο παρά την ορθή ομολογουμένως χάραξη στρατηγικής ανάπτυξης του κλάδου, η παραγωγική διαδικασία δεν ενισχύθηκε διότι δεν υπήρξε και δεν υπάρχει ακόμη η κατάλληλη διάρθρωση κινήτρων όπως:

• Ο εφοδιασμός των ενδιαφερομένων με πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό ώστε να επιτευχθεί αύξηση της απόδοσης και βελτίωσης της ποιότητας.
• Δημιουργία κέντρων συγκέντρωσης και επεξεργασίας των προιόντων της πρωτογενούς παραγωγής για το σκοπό της επίτευξης προιόντων εξαιρετικής ποιότητας. Τα κέντρα αυτά μπορούν να δημιουργηθούν από Ομάδες παραγωγών ή Συνεταιριστικές Οργανώσεις.
• Αγορά ξηραντηρίων για την καλύτερη και ταχύτερη ξήρανση των συλλεγόμενων δρογών
• Στενή συνεργασία με το ΕΘΙΑΓΕ στον τομέα της Έρευνας
• Ενίσχυση των Ομάδων Παραγωγών ή των Συνεταιριστικών Οργανώσεων για την αντιμετώπιση δαπανών εμπορίας αλλά και ενίσχυση των φορέων εξαγωγέων προκειμένου να μειωθεί το κόστος του εξαγόμενου προϊόντος.
• Έκδοση προδιαγραφών ή εναρμόνιση με τις ήδη υπάρχουσες κανονιστικές προδιαγραφές για κάθε εξαγόμενο προϊόν με σκοπό την επίτευξη της προσφοράς δρογών στην επιθυμητή ποιότητας και στο επιθυμητό είδος συσκευασίας κ.λ.π.
• Ενδελεχής έλεγχος για κάθε εξαγόμενο προϊόν από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό για την εξασφάλιση της ποιότητας και την αποφυγή νοθείας.

Στην Ε.Ε. των 27 εκτιμάται ότι καλλιεργούνται συνολικά 800.000 περίπου στρέμματα αρωματικών φυτών, όταν στην Ελλάδα που όπως όλοι γνωρίζουμε αποτελεί την ιδανικότερη χώρα για την καλλιέργεια τους, η καλλιεργούμενη έκταση αγγίζει τα 20.000 περίπου στρέμματα. Δηλ. άλλες χώρες που υπολείπονται σε εδαφοκλιματικά στοιχεία καλλιεργούν παράγουν χιλιάδες τόνους εξασφαλίζοντας έτσι για τις οικονομίες τους σημαντικά έσοδα.(Κατσιώτης 2007)

Η αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση των επίσημα διακινούμενων αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, εκτιμάται σε 1,1 δις. δολάρια, ενώ οι συνολικές πωλήσεις των προϊόντων αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών και των διαιτητικών συμπληρωμάτων ξεπερνούν τα 7,5 δισ. Δολάρια.

Χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία, κατέχουν το 70% περίπου της συνολικής παραγωγής και ακολουθούν η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Φινλανδία. Επίσης χώρες όπως η ΤΟΥΡΚΊΑ η Αίγυπτος , το Ισραήλ και η Κύπρος παράγουν και εκμεταλλεύονται σε σημαντικό βαθμό τα αρωματικά φυτά με καθετοποιημένες μονάδες όπου η μικρότερη είναι της τάξης των 70 – 100 στρεμμάτων. (Πολυσίου 2000)

Βεβαίως σε καμμία περίπτωση δεν θα θέλαμε να αδικήσουμε την χώρα μας όταν πράγματι για την παραγωγή δρογών και αιθέριων ελαίων από φυτική μάζα αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών υπάρχει επαρκής τεχνογνωσία. Όταν λειτουργεί σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων με σύγχρονη τεχνολογία αποστάξεων. Ωστόσο όμως απαιτείται να προχωρήσουμε σχεδιασμένα πάντα, πιο δυναμικά.

Είναι γεγονός ότι η οικονομική κρίση σήμανε και το τέλος της επιδοτούμενης Γεωργίας στην Ελλάδα. Γενικά μιλώντας για την ελληνική γεωργία θεωρούμε ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της σε σχέση με την ελληνική οικονομία και κοινωνία αλλά και με την παγκόσμια οικονομία καθώς η «μεσογειακή διατροφή» και η αειφόρος ανάπτυξη αποτελούν πρώτη προτεραιότητα στις πολιτικές υγείας αλλά και στις προτιμήσεις των καταναλωτών.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγορά των αρωματικών όχι μόνο σε ευρωπαικό επίπεδο αλλά παγκοσμίως είναι τεράστια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η καλλιέργεια, παραγωγή, και διάθεση των αρωματικών φυτών και των αιθέριων ελαίων τους μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο για τον αγρότη την περίοδο αυτή αλλά με ορισμένες προϋποθέσεις:

• · Πολλαπλασιαστικό υλικό (Ποιο είδος ποικιλία)
• · Μεταφυτεύσεις (Αποστάσεις, κατάλληλες μηχανές κ.λ.π)
• · Καλλιέργεια (Καλλιεργητικές φροντίδες λίπανσης άρδευσης κ.λ.π.
• · Συγκομιδή( Κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης, πριν την ανθοφορία, κατά ή μετά το τέλος, μηχανές συγκομιδής για μάραθο, μέντα, χαμομήλι, λεβάντα, μελισσόχορτο βαλεριάνα κ.λ.π.)
• · Επεξεργασία (πλύσιμο πριν την ξήρανση ή την τυποποίηση, χειρισμός αμέσως μετά την συγκομιδή, θα μεταφερθεί άμεσα για ξήρανση, απόσταξη, τυποποίηση, ποιες θερμοκρασίες αποθήκευσης κ.λ.π)
• · Ξήρανση (Διαφορετικές συνθήκες ξήρανσης τα φύλλα μέντας, σάλβιας, διαφορετικές ολόκληρο το φυτό όπως το μελλισσόχορτο, εχινάτσεα μαιντανός, διαφορετκές τα άνθη όπως στο χαμομήλι, ή οι ρίζες της Βαλεριάνας κ.λ.π.
• · Απόσταξη (Επιλογή κατάλληλου αποστακτήρα για τα φυτικά υλικά που πρόκειται να αποστάξουμε, κατάλληλου μεγέθους και κατάλληλου είδους)
• · Τυποποίηση (Ελάχιστα μέχρι σήμερα τα επώνυμα προιόντα και βέβαια αυτό σημαίνει απώλεια εσόδων)
• · Διάθεση (Απαιτούνται εμπεριστατωμένες έρευνες επίσκεψη σε μεγάλους οίκους της Ευρώπης προκειμένου να διερευνηθούν οι απαιτήσεις και η διαθεσιμότητα)
• · Εμπορία (το ίδιο) (Κατσιώτης 2007)

Για το λόγο αυτό πρωτίστως θα πρέπει σε κάθε ευρύτερη περιοχή που πρόκειται να εγκατασταθεί καλλιέργεια αρωματικών φυτών να προετοιμαστεί ένα σχέδιο καλλιέργειαςστο οποίο σε πρώτη φάση θα συλλεχθούν όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για την περιοχή που σχετίζονται με το μικροπεριβάλλον της, τα αποθέματα νερού, τις δεξιότητες και τις γνώσεις των αγροτών, τη ύπαρξη μηχανολογικού εξοπλισμού τον καθορισμό των αρωματικών που ενδείκνυται κ.λ.π.

Στην συνέχεια να γίνει η εργασία πεδίου με ότι αυτό συνεπάγεται, που θα οδηγήσει στην εμπορική παραγωγή.

Είναι γνωστό ότι στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας τον Ιούνιο του 2007 επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία για την μεταρρύθμιση του τομέα των οπωροκηπευτικών με έναρξη ισχύος από 1/1/2008. Στον κατάλογο των προϊόντων που καλύπτει η νέα ΚΟΑ οπωροκηπευτικών συμπεριλαμβάνεται και ο κρόκος καθώς και αρωματικά φυτά που προορίζονται για μαγειρική χρήση όπως το θυμάρι, βασιλικός, μελισσόχορτο, φασκόμηλο, και ρίγανη. Επομένως για αυτά τα προϊόντα μπορούν να αναγνωρισθούν αντίστοιχες Οργανώσεις Παραγωγών προκειμένου να ωφεληθούν υποβάλλοντας προς έγκριση επιχειρησιακά προγράμματα.

Πρόσφατα μάθαμε την σύσταση ομάδας παραγωγών στην Μεσσηνία όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται και η καλλιέργεια αρωματικών φυτών όπως η λεβάντα, η ο Συνεταιρισμός Βοίου όπου οι παραγωγοί καλλιεργούν Λεβάντα και τριανταφυλλιά δαμασκηνή με πολύ θετικά αποτελέσματα.

Παράλληλα από άλλες ομάδες που ήδη έχουν συσταθεί και λειτουργούν σε άλλους τομείς της αγροτικής παραγωγής τα αποτελέσματα είναι παραπάνω από θετικά.

Κάποιος που πραγματικά έχει αποφασίσει να ασχοληθεί με την καλλιέργεια των αρωματικών φυτών πρέπει να κρατάει πρωτίστως καλάθι γνώσεων και κατάρτισης.

Θα πρέπει να έχει κατά νου ο κάθε ενδιαφερόμενος ότι τα αρωματικά φυτά δεν είναι επένδυση εντάσεως κεφαλαίου αλλά εντάσεως γνώσης.

Επί πλέον αν κάποιος απλώς αναλωθεί σε μια προσπάθεια συγχρόνως με την κύρια απασχόληση του τότε οι πιθανότητες επιτυχίας είναι κάτω του 5%.

Μια τέτοια ενασχόληση απαιτεί πληρότητα και αποκλειστικότητα σε όλα τα πεδία.

Αν αποφασίσει κάποιος να ασχοληθεί με αυτήν την καλλιέργεια θα πρέπει να την κάνει με προοπτική.

Θεωρούμε ότι άνθρωποι με αρκετά μεγάλη εμπειρία υπάρχουν. Εάν δε, συνεισφέρει και η πολιτεία στο να καταρτίσει και άλλους επιστήμονες νέους, είτε ακόμη και έμπειρους γεωπόνους άλλων καλλιεργειών, εάν γίνουν προσπάθειες ώστε να υπάρξει η κατάλληλη διάρθρωση κινήτρων που αναφέραμε παραπάνω καθώς και αν δοθεί λύση στο μεγάλο πρόβλημα του πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού με συντονισμένες ενέργειες και συνεργασία του ΚΕΣΠΥ και του Οργανισμού ΔΗΜΗΤΡΑ (Υπηρεσίες ΕΘΙΑΓΕ), εάν ενισχυθεί η Βιολογική Καλλιέργειά των αρωματικών φυτών τότε πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματα θα είναι παραπάνω από θετικά για τον αγροτικό πληθυσμό των ορεινών, ημιορεινών αλλά και πεδινών περιοχών της χώρας αλλά και για την χώρα μας την ίδια.

ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γεωπόνος Α.Π.Θ.

http://www.thessalikigi.gr

Διαβάστε περισσότερα ...

Η Καλλιέργεια του Δενδρολίβανου

Η ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟΥ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Επιστημονική ονομασία: Rosmarinus officinalis 

Κοινή ονομασία: Δενδρολίβανο 

Οικογένεια: LABIATAE

Οι περισσότερες πηγές ερμηνεύουν το λατινικό όνομα Rosmarinus ως "δροσιά της θάλασσας".
Καταγωγή και Εξάπλωση
Το δενδρολίβανο Αυτοφύεται στη Μεσόγειο,  ευδοκιμεί σε μεγάλες περιοχές της νότιας Ευρώπης και καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο.

Αποδόσεις 

Η απόδοση του δενδρολίβανου σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται περίπου σε 20-80 κιλά / εκτάριο (2-8 κιλά ανά στρέμμα) Ως ποσοστό επί της νωπής χλωρής μάζας η απόδοση αυτή σε αιθέριο έλαιο είναι 0,2-1,3%. Η απόδοση σε ξηρή δρόγη κυμαίνεται περίπου σε 2000 κιλά / εκτάριο (1 εκτάριο=10 στρέμματα). Κορυφαίες περιοχές καλλιέργειας  δενδρολίβανου είναι οι χώρες της Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής, η Αγγλία, το Μεξικό και οι ΗΠΑ.

Περιγραφή του φυτού

Το δενδρολίβανο είναι ένα αειθαλές, θαμνώδες αρωματικό φυτό που αυξάνεται σε ύψος από 1 έως 2 m, με μια μοναδική χαμηλού τόνου αρωματική οσμή καμφοράς.  Τα όρθια στελέχη χωρίζονται σε πολλά μακριά, λεπτά κλαδιά τεφρού χρώματος με φολιδωτό φλοιό. 
Τα κλαδιά φέρουν αντίθετα, γυαλιστερά, παχιά δερματώδη φύλλα, σκούρου πράσινου χρώματος στο επάνω μέρος τους και χνοώδη λευκά στο  κάτω.
Τα άνθη είναι μικρά, με απαλό έως βαθύ μπλέ χρώμα. Στους κάλυκες τους βρίσκονται πολλά από τα πτητικά αιθέρια έλαια του. 
Τα μέρη που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αιθέριου ελαίου είναι τα φύλλα μαζί με τους μίσχους αλλά και τα άνθη. Το έλαιο του δενδρολίβανου, που αποστάζεται από τα άνθη, σύμφωνα με τις οδηγίες της Βρετανικής φαρμακοποιίας, είναι ανώτερο από το έλαιο που λαμβάνεται μόνο από τα στέλεχη και τα φύλλα.
Σχεδόν όλα τα αιθέρια έλαια του εμπορίου προέρχονται από απόσταξη των  στελεχών και των φύλλων  του φυτού πριν την άνθηση, οπότε είναι έντονη και   η μυρωδιά της καμφοράς.

Ποικοιλίες

Πολλές ποικιλίες είναι διαθέσιμες όπως οι Benenden Blue, Flora Rosa, Tuscan Blue, Majorca Pink, Arp, Albiflorus, Hundington Carpet, McConnels Blue, Irene, Holly Hyde Hill Hurdy και πολλές άλλες. Για εμπορικούς σκοπούς, διακρίνουμε  τρεις κύριους τύπους ανάλογα με τις χημικές ιδιότητες του κύριου συστατικού τους, αλλά και τις γεωγραφικές περιοχές που κυριαρχούν.  

Camphora-Borneol (Ισπανία)
1,8 Cineol(Τυνησία)
Verbenone (Γαλλία)

Οι 1,8 Κινεόλη και Verbenone είναι δύο από τους πολλά  υποσχόμενους τύπους, τα αιθέρια έλαια των οποίων υπόσχονται να έχουν μεγάλο εμπορικό αντίκτυπο στις μελλοντικές αγορές.

Θερμοκρασία ανάπτυξης. 

Το δενδρολίβανο είναι ένα ανθεκτικό, εύκρατο φυτό που αντέχει τον παγετό. Αναπτύσσεται καλά σε θερμοκρασίες ημέρας  20-25 oC και είναι πολύ ευπροσάρμοστο. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας. 

Βροχόπτωση 

Σε περιοχές με χαμηλές βροχοπτώσεις προκειμένου να εδραιωθούν πλήρως τα φυτά και να αποκτήσουν ισχυρό ριζικό σύστημα είναι απαραίτητη η χορήγηση τους με συμπληρωματικό νερό  άρδευσης. Σε περιοχές με βροχοπτώσεις πάνω από 500 mm και εφόσον τα φυτά έχουν εγκατασταθεί πλήρως η καλλιέργεια μπορεί να συνεχίσει με ελάχιστες αρδεύσεις σε κρίσιμα στάδια.  Σε πιο υγρές περιοχές είναι απαραίτητο να στραγγίζεται το έδαφος και να μην συγκρατεί υγρασία. 

Εδαφικές απαιτήσεις

Η καλλιέργεια του δενδρολίβανου μπορεί να αποδώσει επιτυχώς σε καλά αποστραγγιζόμενα αμμώδη έως αργιλλοπηλώδη   εδάφη με pH 5.5-8. Ποσοστό αργίλου στο έδαφος μέχρι 30% μπορεί να είναι ανεκτό από την καλλιέργεια. 

Πολλαπλασιασμός

Το δενδρολίβανο πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα, καταβολάδες ή με διαίρεση των ριζών. Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο είναι εφικτός πλην όμως  χρονοβόρος. Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα προτιμάται. Μοσχεύματα μήκους 10-15 εκ. λαμβάνονται από βλαστούς μητρικής φυτείας, στα οποία αφαιρούνται τα 2/3 των φύλλων και στην συνέχεια κατά το ήμισυ έως τα δύο τρίτα του μήκους τους, φυτεύονται σε κατάλληλο υπόστρωμα στο ριζωτήριο. Ορμόνη ριζοβολίας σε συνδυασμό με τις κατάλληλες συνθήκες ριζωτηρίου θα βοηθήσει στον σχηματισμό ρίζας σε 2 – 4 εβδομάδες. 

Προετοιμασία εδάφους 

Το δενδρολίβανο  δεν αναπτύσσεται καλά σε βαριά αργιλώδη εδάφη. Εάν το ποσοστό αργίλου είναι πολύ υψηλό απαιτείται η διόρθωση της δομής του εδάφους με προσθήκη φυσικού υλικού κατάλληλης κοκκομετρίας. Επίσης προσθήκη οργανικών σκευασμάτων θα λειτουργήσουν ευεργετικά για την καλλιέργεια. Αυτό που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται σε εδάφη που κατεργάζονται και βελτιώνονται με ορθές φυσικές  πρακτικές βελτίωσης αποδίδουν αιθέρια έλαια υψηλής ποιότητας και μεγάλης ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο. 


Γενικές κατευθυντήριες οδηγίες για την προετοιμασία του εδάφους

Δειγματοληψία Εδάφους και Ανάλυση

•    Η δειγματοληψία του εδάφους πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις επικρατούσες μεθόδους. 
•    Με την ανάλυση του εδάφους θα ελεγχθούν οι ελλείψεις αλλά και η περίσσεια των ανόργανων στοιχείων οι βιολογικές ιδιότητες του αλλά και τα ποσοστά του άνθρακα. 
•    Με την ανάλυση του εδάφους ο παραγωγός θα είναι σε θέση να διορθώσει την θρεπτική κατάσταση του εδάφους και να δημιουργήσει για την καλλιέργεια του τις καλύτερες δυνατές συνθήκες ισορροπίας θρεπτικών στοιχείων και pH.
•    Η διόρθωση του pH του εδάφους πρέπει πάντοτε να γίνεται με βάση τα αποτελέσματα της εδαφολογικής ανάλυσης. 
•     Η χρήση των λιπασμάτων πρέπει να σχεδιαστεί λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη της καλλιέργειας θα γίνει με οργανικές μεθόδους και σκευάσματα. 
•    Η όλη προετοιμασία (όργωμα σβάρνισμα κ.λ.π.) του εδάφους θα πρέπει να γίνεται με τις καλύτερες γεωργικές πρακτικές, για να μην καταστρέφεται η δομή του άλλά και να εξασφαλίζεται η αειφορία της γονιμότητας του. 
•    Στην περίπτωση που ο έλεγχος των ζιζανίων προβλέπεται να γίνεται μηχανικά το πλάτος μεταξύ των γραμμών της καλλιέργειας  θα πρέπει να προσαρμοστεί έτσι που να διευκολύνεται η χρήση των μηχανημάτων. 

Φύτευση 

Το δενδρολίβανο απαιτεί  ήλιο και για τον λόγο αυτό οι γραμμές της καλλιέργειας θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες από την ανατολική προς την δυτική πλευρά του αγρού. Σε κεκλιμένα εδάφη ο προσανατολισμός της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνεται με νοτιοδυτική κατεύθυνση. 

Αποστάσεις φύτευσης / Πυκνότητα

Οι αποστάσεις φύτευσης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη μεταξύ άλλων και την εφαρμοζόμενη καλλιεργητική πρακτική. Καλλιέργειες δενδρολίβανου με αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των γραμμών 1,2 μ. και επί των γραμμών 40-50 εκ. είναι ικανοποιητικές για την μηχανοποιημένη συγκομιδή. Σε άλλες χώρες για γρήγορη κάλυψη του εδάφους και επιδιώκοντας μεγαλύτερη πυκνότητα επιλέγονται αποστάσεις επί των γραμμών 25-50 εκ. δηλαδή 16.000-33.000 φυτά ανά εκτάριο (1600-3300 φυτά ανά στρέμμα). Η τελική πυκνότητα φύτευσης μεταξύ άλλων εξαρτάται και από την διαθεσιμότητα του νερού άρδευσης. 

Εποχή φύτευσης 

Τα μοσχεύματα μπορούν να προετοιμαστούν για να ριζοβολήσουν στο ριζωτήριο και να μεταφυτευθούν στον αγρό την άνοιξη. 

Λίπανση

Μια βασική εφαρμογή λιπασμάτων που περιέχουν άζωτο, φώσφορο, κάλιο και θείο μπορεί και πρέπει να εφαρμόζεται ετησίως, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα ανάλυσης του εδάφους. 
Το δενδρολίβανο ανταποκρίνεται καλά σε πρόσθετες προσθήκες αζώτου όταν αυτές γίνονται  μετά από κάθε συγκομιδή για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Η περίσσεια  αζώτου όμως επηρεάζει την ποιότητα του αιθέριου ελαίου σε άρωμα και γεύση αλλά και την ποσότητα της ανθοφορίας. Στην περίπτωση οργανικής λίπανσης η ανάλυση του χρησιμοποιούμενου οργανικού υλικού θα βοηθήσει στην εφαρμογή των ορθών ποσοτήτων για την επίτευξη των σωστών τιμών των θρεπτικών. 

Άρδευση 

Κατά την εγκατάσταση και μέχρι να αναπτυχθούν πλήρως τα φυτά, η άρδευση της καλλιέργειας είναι αναγκαία. Οι καλλιέργειες ώριμης ηλικίας μπορούν να αντέξουν τις ξηροθερμικές συνθήκες της χώρας μας ωστόσο σε κρίσιμα στάδια η άρδευση είναι επιβεβλημένη και για αυτές. Σε κάθε περίπτωση για τον προσδιορισμό των αναγκών της καλλιέργειας σε νερό  άρδευσης μεταξύ άλλων  θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι:

•    Απαιτείται καλή γνώση των αναγκών σε νερό της καλλιέργειας του δενδρολίβανου ειδικότερα κατά τα κρίσιμα στάδια της. 
•    Το ύψος των βροχοπτώσεων της περιοχής στην οποία πρόκειται να εγκατασταθεί η καλλιέργεια
•    Καλή γνώση του χωραφιού καθώς και  των  τυχόν διαφοροποιήσεων που αυτό παρουσιάζει.
•    Σε περίπτωση που το έδαφος του χωραφιού παρουσιάζει διαφοροποιήσεις καλό είναι  να χωρίζεται σε μια ή δύο ζώνες ανάλογα πάντα με την έκταση. 
•    Σε κάθε περίπτωση φροντίζουμε να επιλέγουμε τρόπο καλλιέργειας ώστε η κάθε ζώνη να καλύπτει ολόκληρο το μήκος της γραμμής των φυτών. Επίσης καλό θα είναι όπου αυτό είναι εφικτό να χρησιμοποιούμε σε κάθε ζώνη 2 τενσιόμετρα καθώς και ένα εξατμισίμετρο για όλο το χωράφι.    


Έλεγχος των ζιζανίων 

Ο έλεγχος των ζιζανίων είναι πολύ σημαντικός για την καλλιέργεια του δενδρολίβανου, καθώς η παρουσία τους σε αυτήν επηρεάζει την απόδοση αλλά και την ποιότητα του παραγόμενου αιθέριου ελαίου. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει μηχανικά ή με το χέρι.  
Σε γενικές γραμμές και ανάλογα με τις καλλιεργητικές πρακτικές και τον τύπο του εδάφους απαιτούνται 2-3 σκαλίσματα κάθε έτος. Κατά τον μηχανικό έλεγχο πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μην καταστρέφονται οι  ρίζες των φυτών. Η αποτελεσματική πυκνότητα των φυτών με την δημιουργία θόλου πάνω από το έδαφος συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο των ζιζανίων. Επίσης η στάγδην άρδευση βοηθάει στον καλύτερο έλεγχο τους. 


Οδηγίες για τον έλεγχο των ζιζανίων

•    Φροντίζουμε να απομακρύνουμε τα ζιζάνια από το έδαφος έγκαιρα στο κατάλληλο στάδιο και ειδικότερα για τα ετήσια ζιζάνια πριν την ολοκλήρωση του βιολογικού τους κύκλου (πριν ρίξουν τους σπόρους τους) 
•    Πρακτικές  «ακαλλιέργειας» του εδάφους έχουν πολύ καλά αποτελέσματα στον έλεγχο των ζιζανίων.
•    Η υψηλή πυκνότητα φυτών της καλλιέργειας σε συνδυασμό με το μικρότερο πλάτος γραμμών, όπου αυτό είναι εφικτό, και τον περιορισμό της περιεχόμενης υγρασίας στο έδαφος βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο των ζιζανίων. 
•    Επειδή οι σπόροι των ζιζανίων βλασταίνουν όταν εκτίθενται στο φως του ήλιου φροντίζουμε να εκτελούμε εργασίες κατεργασίας εδάφους σε ώρες με χαμηλή ηλιοφάνεια, κατά την δύση. 

Οι εχθροί και ο  έλεγχος τους

Το δενδρολίβανο είναι ευάλωτο στον τετράνυχο, στις αφίδες, σε διάφορους αλευρώδεις και στους θρύπες. 

Οι Αλευρώδεις διαθέτουν μυζητικού τύπου στοματικά όργανα τα οποία χρησιμοποιούν για να απομυζούν από τα φύλλα των φυτών. Εκκρίνουν επίσης μεγάλες ποσότητες μελιτωμάτων στα οποία αναπτύσσονται δευτερογενώς μύκητες που δημιουργούν  προβλήματα στην φωτοσύνθεση των φυτών. 
Ο τετράνυχοι είναι ιδιαίτερα επιζήμιοι σε πολλά φυτά αλλά και στο δενδρολίβανο. Χαρακτηριστικό τους είναι ο σχηματισμός λεπτών μετάξινων νημάτων που σχηματίζουν έναν αραχνοειδή ιστό στα φυτά όπου και προστατεύονται.  Αρχικά μένουν στα κάτω τμήματα των στελεχών των φυτών και στην συνέχεια μετακινούνται προς αναζήτηση της τροφής τους στα ανώτερα τμήματα και στα φύλλα. Τα φύλλα κατ’ αρχήν κιτρινίζουν και στην συνέχεια ανάλογα με το ύψος της προσβολής γίνονται αργυρόχρωμα ενώ το φυτό μπορεί τελικά να οδηγηθεί στην ξήρανση. 
Οι αφίδες μυζούν μεγάλη ποσότητα χυμού προκαλώντας συστροφή στα φύλλα. Τα άφθονα μελιτώδη αποχωρήματα τους ρυπαίνουν το φυτό και ευνοούν την ανάπτυξη καπνιάς. Είναι φορείς και διαφόρων ιών. 
Οι θρύπες απομυζούν και αυτοί με την σειρά τους τα φύλλα προκαλώντας την πτώση τους, ενώ στα απεκκρίματα τους ευννοείται η ανάπτυξη  δευτερογενών μολύνσεων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στα φυτά.  

Ο έλεγχος όλων των παραπάνω εχθρών γίνεται με κατάλληλες γεωργικές πρακτικές και με βιολογική καταπολέμηση. Προσεκτική παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων σε συνδυασμό με εφαρμογή κατάλληλων φυτοπροστατευτικών βιολογικών σκευασμάτων  ή με εξαπόλυση  παρασίτων, με χρήση ηθολογικών τεχνικών (παγίδες κίτρινου χρώματος) θα συμβάλλουν στην διατήρηση του φυλλώματος της καλλιέργειας χωρίς παράσιτα. 

Έλεγχος ασθενειών

Προβλήματα μυκητιάσεων ενδέχεται να προκύψουν όταν τα φυτά αρδεύονται  με ποσότητα νερού μεγαλύτερη από αυτή που πραγματικά χρειάζεται η καλλιέργεια.  Ωίδιο και σηψιρριζίες εμφανίζονται όταν το έδαφος είναι πολύ υγρό και δεν στραγγίζει.  

Οδηγίες για  τον έλεγχο των ασθενειών. 

Φροντίζουμε να τηρούμε πάντοτε ένα πρόγραμμα διαχείρισης ασθενειών της καλλιέργειας .  
Η τακτική της ανίχνευσης ( scouting) της καλλιέργειας είναι απαραίτητη 
Η έγκαιρη ανίχνευση και η ορθή  διαχείριση για την αντιμετώπιση των  ασθενειών  μπορεί να αποτρέψει σημαντικά προβλήματα.
Ο ορθός προσδιορισμός των ασθενειών είναι απαραίτητος.


Συλλογή

Στην  καλλιέργεια του δενδρολίβανου συνήθως έχουμε μια ή δύο συγκομιδές το έτος, ανάλογα με τις συνθήκες και ανάλογα με το αν η συλλογή του γίνεται για παραγωγή ξηρής δρόγης ή για την παραγωγή αιθέριου ελαίου. 
Συλλογή μπορεί να γίνει από το πρώτο έτος, ωστόσο καλύτερα είναι  να γίνεται από το δεύτερο. Πιο συχνά η συγκομιδή γίνεται μηχανικά με κατάλληλα μηχανήματα. 

Συλλογή για παραγωγή Αιθέριου έλαιου   

Για την παραγωγή αιθέριου  ελαίου υψηλότερης ποιότητας, τα φυτά θα πρέπει να συλλέγονται όταν είναι σε άνθιση και μόνο τα άνθη θα πρέπει να συλλέγονται για απόσταξη. Η μηχανική συγκομιδή προτιμάται από τους παραγωγούς καθότι το δενδρολίβανο ανθίζει καθόλη την διάρκεια του έτους. Με συχνές συλλογές οι αποδόσεις είναι υψηλότερες αφού πετυχαίνουμε συνεχή αναβλάστηση των φυτών.  

Συλλογή για Ξηρή δρόγη

Η καλλιέργεια κόβεται συχνά πριν από την έναρξη της ανθοφορίας, καθώς το αποξηραμένο προϊόν περιέχει μόνο τα φύλλα.

Συλλογή νωπού προϊόντος Δενδρολίβανου

Για την αγορά των νωπών προϊόντων η συλλογή γίνεται όταν τα φυτά του δενδρολίβανου βρίσκονται σε νέα φάση αναβλάστησης όταν δηλαδή οι βλαστοί είναι μικροί και πράσινοι για να μπορούν να  χρησιμοποιούνται στην μαγειρική προετοιμασία. Ξυλώδη στελέχη θα μειώσουν την τιμή του παραγόμενου προϊόντος. 
Η συλλογή νωπού δενδρολίβανου γίνεται  νωρίς το πρωί, το συλλεγόμενο προϊόν πριν από τη συσκευασία για την αγορά ψύχεται και διατηρείται στους 5 ° C. Στην θερμοκρασία αυτή το συγκομιζόμενο προϊόν μπορεί να διατηρηθεί για 2 – 3 εβδομάδες, λαμβάνοντας υπόψη και την απώλεια υγρασίας του προϊόντος.
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας μετά την θερμοκρασία που επηρεάζει την διάρκεια ζωής των αρωματικών είναι  η πρόληψη της υπερβολικής απώλειας υγρασίας.  

Χειρισμός μετά την συλλογή

Μετά την ξήρανση το αποξηραμένο προϊόν θα πρέπει να υποβάλλεται  σε επεξεργασία για να αφαιρεθούν τα φύλλα από τους βλαστούς. Στην συνέχεια ακολουθεί το κοσκίνισμα έτσι ώστε να παραχθεί ένα καθαρό προϊόν. 
Για την ξήρανση του δενδρολίβανου επιλέγουμε τεχνητές μεθόδους με χρήση εξελιγμένων ξηραντηρίων. Η ξήρανση στον ήλιο δεν ενδείκνυται καθότι υποβαθμίζεται η ποιότητα του τελικού παραγόμενου προϊόντος.  
Οι μέθοδοι τεχνητής ξήρανσης επιτρέπουν τον καλύτερο έλεγχο της ποιότητας των προϊόντων. Ξηραντήρια  αναγκαστικής ροής αέρα χρησιμοποιούνται σήμερα για την καλύτερη και ποιοτικότερη ξήρανση του δενδρολίβανου. 
Η ξήρανση του δενδρολίβανου γίνεται σε θερμοκρασία χαμηλότερη από 40 ° C για να μειωθεί η απώλεια του αρώματος  μέσω της εξάτμισης του αιθέριου ελαίου, και να διατηρήσει ένα καλό πράσινο χρώμα.
Μετά την ξήρανση, τα φύλλα πρέπει να διαχωρίζονται περαιτέρω από τους μίσχους και να κοσκινίζονται. 
Το τελικό προϊόν του δεντρολίβανου θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από ξένα σώματα και να έχει φρέσκια και τραγανή εμφάνιση με ένα καλό χρώμα και άρωμα.


Ποιότητα τελικού παραγόμενου προϊόντος

Το αιθέριο έλαιο του Δεντρολίβανου όταν αποστάζεται από τα άνθη έχει ένα ισχυρό αναζωογονητικό φυτικό άρωμα μέντας με ξυλώδη βαλσάμικο τόνο,  είναι άχρωμο έως ελαφρώς κίτρινο με υδαρές ιξώδες.  
Πολλοί παραγωγοί σε άλλες χώρες αποστάζουν το σύνολο του συγκομιζόμενου προϊόντος. Το αιθέριο έλαιο σε αυτήν την περίπτωση είναι έχει περισσότερη περιεκτικότητα σε καμφορά αλλά θεωρείται από την αγορά κατώτερης ποιότητας. Η πρακτική να αποστάζεται αιθέριο έλαιο χωριστά από τις κορυφές των ανθέων απαιτεί περισσότερη εργασία αλλά είναι πολύ υψηλής ποιότητας. 
Το διεθνές πρότυπο ISO 11164:1995 προδιαγράφει τις ποιοτικές απαιτήσεις αποξηραμένου δενδρολίβανου.  Η απαραίτητη περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο των αποξηραμένων αρωματικών φυτών αποτελεί βασικό παράγοντα συμβάλλοντας στην ένταση της γεύσης. 
Ολόκληρα φύλλα δεντρολίβανου θα πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 1,2% πτητικό έλαιο, 10% κατ 'ανώτατο όριο ξένες ύλες, 2% κατ' ανώτατο όριο ξυλώδη στελέχη, και 7% κατ' ανώτατο όριο τέφρα.

Συσκευασία - Αποθήκευση

Το δενδρολίβανο όταν διατίθεται απευθείας στην αγορά ως νωπό προϊόν σε καταστήματα ή σε σούπερ μάρκετ, πρέπει να συσκευάζεται σε κατάλληλα φακελάκια από σελοφάν, ενώ όταν πρόκειται να μεταφερθεί σε μεγάλες ποσότητες θα πρέπει να συσκευάζεται σε κατάλληλα χαρτοκιβώτια. 
Αποξηραμένο δεντρολίβανο πωλείται συνήθως είτε σε χαρτοκιβώτια είτε σε γυάλινα ή πλαστικά δοχεία. 
Για καλύτερη  διατήρηση των αποξηραμένων προϊόντων δενδρολίβανου και με μεγαλύτερη διάρκεια η αποθήκευση γίνεται σε  σκουρόχρωμες αεροστεγείς γυάλινες συσκευασίες και σε θερμοκρασίες αποθήκευσης κάτω των 18 ˚ C.
Τα αιθέρια έλαια μπορεί να διατίθενται είτε χύμα είτε συσκευασμένα σε μικρές γυάλινες συσκευασίες. Τα αιθέρια έλαια είναι πτητικά και ως τέτοια, ή όλη διαδικασία από την παραγωγή (περιλαμβανομένου και του χρόνου αποθήκευσης) μέχρι την διάθεση τους, συνιστά μεγάλη προσοχή. 
Η αλλοίωση ξεκινά αν το έλαιο είναι πολύ πιο σκοτεινόχρωμο ή πιο παχύρρευστο από το κανονικό. Η σχετική υγρασία, όπου αυτό είναι εφικτό,  στο υλικό συσκευασίας, στις ψυκτικές αποθήκες και στα οχήματα μεταφοράς, πρέπει να διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο (>95%).  
Η αποθήκευση του αιθέριου ελαίου του δενδρολίβανου και μέχρι αυτό να χρησιμοποιηθεί, γίνεται σε δροσερό, ξηρό χώρο.  Τοποθετείται σε σκουρόχρωμα αεροστεγή γυάλινα μπουκάλια και φροντίζουμε να μην εκτίθενται σε θερμότητα και σε βαρέα μέταλλα.   

Αγορές Αιθέριων ελαίων 

Η αγορά των αιθέριων ελαίων γενικά περιλαμβάνει τους αγοραστές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο όπως είναι οι διάφορες βιομηχανίες φαρμάκων, φυτοφαρμάκων, τροφίμων, αρωμάτων και καλλυντικών. 
Η μεγάλη αγορά στον κόσμο για τα αιθέρια έλαια είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθούμενες από την Ιαπωνία και την Ευρώπη. 
Ωστόσο, η παραγωγή συνεχίζει να συγκεντρώνεται στην Ευρώπη, με επτά από τις μεγαλύτερες εταιρείες επεξεργασίας αιθέριου ελαίου στον κόσμο. Η Ιαπωνία αντιπροσωπεύει το 10% της παγκόσμιας ζήτησης. Η καναδική αγορά κυριαρχείται από την βιομηχανία αρωμάτων  των Ηνωμένων πολιτειών. 
Η Γαλλία κυριαρχεί στην αγορά αρωμάτων ανά τον κόσμο και η Ελβετία είναι ένας από τους ηγέτες στον φαρμακευτικό κλάδο. 
Η Βρετανία και η Ινδία είναι γνωστό ότι κατέχουν σημαντική θέση στον τομέα των αρωματικών. 
Η Βιομηχανία αιθέριων ελαίων χαρακτηρίζεται από μια σειρά από δυσκολίες που οφείλονται στην έλλειψη σταθερής ποιότητας, στην έλλειψη συνέπειας στην προμήθεια, και στις διακυμάνσεις που παρατηρούνται από έτος σε έτος στα ενεργά συστατικά τους, λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών. Αποτέλεσμα αυτών των προβλημάτων είναι πολλοί από τους τελικούς χρήστες να  εξαρτώνται περισσότερο από τα συνθετικά προϊόντα, και να εμφανίζεται ασθενέστερη  η  αγορά των φυσικών αιθέριων ελαίων.  
Τα τελευταία χρόνια όμως το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον των τελικών χρηστών για κατανάλωση φυσικών προϊόντων και της νέας συνείδησης του κοινού  για την διατήρηση μιας καλής σωματικής υγείας συν το γεγονός  ότι ένα φυσικό προϊόν θεωρείται ότι έχει μια ανώτερη ποιότητα, οι ευκαιρίες προώθησης των φυσικών αιθέριων ελαίων, είναι τεράστιες, αντιμετωπίζοντας όμως τα ανωτέρω προβλήματα. 

Χρήσεις 

Το δενδρολίβανο είναι στυπτικό, αποχρεμπτικό, τονωτικό του στομάχου, κατευναστικό, εμμηναγωγό, θεραπευτικό  και διεγερτικό. Τα φύλλα του δενδρολίβανου επιδρούν ευεργετικά στο κυκλοφοριακό, στο συκώτι, στην χοληδόχο κύστη, μειώνουν τους πονοκεφάλους βοηθούν την διαδικασία της πέψης,  και έχουν αντιμυκητιακές  και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες.
Επίσης είναι αντισηπτικό   στόματος για τα ούλα, τον πονόλαιμο, και τις πληγές.

Κοσμετολογία

Το δενδρολίβανο ενεργεί κατά της πιτυρίδας των μαλλιών ενισχύοντας τα τριχοθυλάκια.  Χρησιμοποιείται σε παρασκευάσματα για την θεραπεία της ακμής του δέρματος ενώ ένα από τα συστατικά του χρησιμοποιείται για την Παρασκευή των αρωμάτων πολυτελείας. Επίσης προστίθεται ως διεγερτικό στην αρωματοθεραπεία για την καταπολέμηση των πόνων των αρθρώσεων.

Φαρμακοθεραπεία

Το αιθέριο έλαιο του δενδρολίβανου έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον εγκέφαλο βοηθώντας την μνήμη. Λειτουργεί ως τονωτικό, χαλαρωτικό, μειώνει την νευρική ένταση, καταπολεμά τους μυϊκούς σπασμούς, τους πονοκεφάλους, τις ημικρανίες, τις νευραλγίες, την ψυχική κόπωση και την νευρική εξάντληση. 
Η αντισηπτική του δράση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τις εντερικές λοιμώξεις  την διάρροια, τη κολίτιδα, καταπολεμά την δυσπεψία τον μετεωρισμό, τις ηπατικές διαταραχές, και το ίκτερο. 
Είναι αποτελεσματικό στο αναπνευστικό σύστημα καταπολεμώντας το άσθμα, την βρογχίτιδα, και τον κοκίτη. Χρησιμοποιείται κατά της  ακμής του δέρματος,  της δερματίτιδας και θεραπεύει τα εκζέματα.   
Οι διουρητικές ιδιότητες του δεντρολίβανου είναι χρήσιμες για την  κατακράτηση υγρών κατά την έμμηνο ρύση ενώ  δρα κατά της παχυσαρκίας  και της κυτταρίτιδας. 
Λόγω της στυπτικής δράση του, το έλαιο του δεντρολίβανου μπορεί να είναι αποτελεσματικό για την χαλάρωση του δέρματος ενώ ενθαρρύνει την ανάπτυξη των μαλλιών καταπολεμώντας διαταραχές του τριχωτού της κεφαλής. 
Το δενδρολίβανο έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως από το λαό μας για την  θεραπεία των ρευματισμών, και των πληγών. Έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία του καρκίνου και ως τονωτικό για τα νεφρά.

Τρόφιμα 

Το δεντρολίβανο  χρησιμοποιείται σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά. Γνωστά μη αλκοολούχα ποτά ιδιαίτερα στην Αμερική  που εμφιαλώνονται και πωλούνται ως δροσιστικά αναψυκτικά περιέχουν συστατικά του αιθέριου ελαίου του δενδρολίβανου στα οποία προσθέτει άρωμα και γεύση. 
Τα φρέσκα και αποξηραμένα φύλλα δεντρολίβανου, ολόκληρα ή σε σκόνη, χρησιμοποιούνται ως καρυκεύματα σε σούπες, βραστά, λουκάνικα, κρέας, ψάρι και πουλερικά. 

Βιομηχανική Χρήση 

Χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών κεριών, τονωτικών για τα μαλλιά σε σαμπουάν και σε κρέμες. Χρησιμοποιείται επίσης σε πολλά καθαριστικά οικιακής χρήσης και αποσμητικών χώρου. Είναι ένα σημαντικό συστατικό ορισμένων οργανικών παρασιτοκτόνων. 
Οι αντιβακτηριακή και αντιοξειδωτική δράση του το καθιστά  πολύ χρήσιμο στην  διάσπαση των  λιπών. 

Άλλες χρήσεις 

Το δενδρολίβανο χρησιμοποιείται  ως φυτό εδαφοκάλυψης στον κήπο είναι μελισσοτροφικό φυτό ενώ πολλές φορές το χρησιμοποιούμε για να απωθεί τα   έντομα. 

Ασφάλεια

Το αιθέριο έλαιο μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και τα μάτια. Η χρήση του δενδρολίβανου για θεραπευτικούς σκοπούς  θα πρέπει να αποφεύγεται, εάν ο χρήστης πάσχει από επιληψία ή υψηλή αρτηριακή πίεση, καθώς επίσης και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 
Τα αιθέρια έλαια μπορεί να είναι επιβλαβή σε περίπτωση κατάποσης, και θα πρέπει να φυλάσσονται μακριά από παιδιά. 
Τα Αιθέρια έλαια κάτω από κατάλληλες συνθήκες διατηρούν την δράση τους  για 6 μήνες έως 2 χρόνια.  

http://www.thessalikigi.gr

Διαβάστε περισσότερα ...