 |
Της Φαίης Χρυσοχόου
Σε κίνδυνο τίθεται το οικοσύστημα της Ελλάδας εξαιτίας της μείωσης των ειδών πεταλούδων, όπως διαπιστώνει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας έπειτα από ενδελεχή έρευνα στο Πήλιο, τη δεύτερη περιοχή στην Ελλάδα μετά τη Ρόδο με τις περισσότερες πεταλούδες. Σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής οργάνωσης για τη Διατήρηση των Πεταλούδων, που συνεργάζεται με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, βασικός παράγοντας είναι η σταδιακή συρρίκνωση των λιβαδιών, όπου βρίσκουν τροφή και καταφύγιο. Αποτέλεσμα; Την τελευταία εικοσαετία οι πληθυσμοί 17 ειδών κοινών πεταλούδων της Ευρώπης έχουν σημειώσει απώλειες της τάξεως του 70% και οδεύουν σταθερά προς την εξαφάνιση.
Από τον Απρίλιο, όταν ξεκίνησε το πρωτοποριακό πρόγραμμα καταγραφής με πρωτοβουλία του Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας, οι 12 εθελοντές που εργάζονται στο βουνό των Κενταύρων έχουν φωτογραφήσει περίπου 80 από τα 125 είδη που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν. «Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν μείωση του είδους της πεταλούδας, που είναι σημαντική για την αναπαραγωγή των λουλουδιών», δηλώνει στη Real planet ο υπεύθυνος του προγράμματος Χρήστος Τακλής, φωτογράφος περιβάλλοντος και καλλιεργητής, που ζει στη Λύρη Νοτίου Πηλίου.
Ο Χρ. Τακλής καθημερινά δέχεται δεκάδες φωτογραφίες, τις οποίες κατηγοριοποιεί με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε πεταλούδας. «Παλαιότερα είχαν καταγραφεί 125 είδη, ενώ σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 235. Πλέον, θα είμαστε τυχεροί αν καταφέρουμε να καταγράψουμε 100», προσθέτει. Η καταγραφή, που θα ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, γίνεται με φωτογραφικό εξοπλισμό. Οι εθελοντές που επισκέπτονται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα την περιοχή που έχει επιλεγεί είναι άνθρωποι κάθε ηλικίας - από επιχειρηματίες του Πηλίου μέχρι φοιτητές και μαθητές. Δραστηριοποιούνται σε όλο σχεδόν το Πήλιο: στις Σταγιάτες-Μακρινίτσα, στα Χάνια, στον Κισσό, στο Μούρεσι, στον Λαύκο, στην Αργαλαστή αλλά και σε άλλες περιοχές.
Δυσκολίες φαίνεται ότι έχουν αντιμετωπίσει κυρίως στον εντοπισμό δασικών ειδών πεταλούδας, καθώς είναι μικρές σαν λουλούδια του αγρού και δεν πλησιάζονται εύκολα επειδή προτιμούν τη μοναξιά και την ελευθερία. Μέχρι σήμερα, εκτός από τις ελληνικές, έχουν βρεθεί και πεταλούδες από τη Νότια Αφρική, τον Καναδά ακόμη και από την Ασία, λόγω του κύματος μετανάστευσης. Ξεχωρίζουν από τα χρώματα, το σχήμα των φτερών και το χρώμα του περιγράμματός τους.
Συχνότερα εμφανίζονται στην περιοχή τέσσερις ευρωπαϊκές οικογένειες πεταλούδων: οι Lycaenids (μπλε-καφέ με μαύρο περίγραμμα), οι Hesperiids (πορτοκαλί με βούλες και καφέ περίγραμμα), οι Sadyrids (μπλε καφέ με φτερά κυματοειδή) και οι Nymphanids (πορτοκαλί).
Είδη πεταλούδων που έχουν εντοπιστεί να πετούν μόνο στην Ελλάδα, προκαλώντας διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον, έχουν καταγραφεί στην Κάρπαθο, την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τη Χίο, τις Οινούσσες, την Ηπειρο και την ανατολική Μακεδονία. Οι πεταλούδες, που εγκαταλείπουν τα βορινά τμήματα της αμερικανικής ηπείρου για να κατευθυνθούν προς τον Nότο, ταξιδεύουν πραγματικά προς το άγνωστo, χωρίς να ξέρουν πού πηγαίνουν και με μόνο οδηγό την εσωτερική τους ηλιακή «χρονοπυξίδα», επισημαίνουν οι επιστήμονες. Παρ’ όλα αυτά, είναι αξιοσημείωτο ότι καταφέρνουν να φτάσουν στον προορισμό τους με μαθηματική ακρίβεια. Οι επιστήμονες εξετάζουν την πιθανότητα να υπάρχει κάποιος γενετικός προσανατολισμός που καθορίζει την ορθή μεταναστευτική συμπεριφορά τους.
Σε κίνδυνο τίθεται το οικοσύστημα της Ελλάδας εξαιτίας της μείωσης των ειδών πεταλούδων, όπως διαπιστώνει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας έπειτα από ενδελεχή έρευνα στο Πήλιο, τη δεύτερη περιοχή στην Ελλάδα μετά τη Ρόδο με τις περισσότερες πεταλούδες. Σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής οργάνωσης για τη Διατήρηση των Πεταλούδων, που συνεργάζεται με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, βασικός παράγοντας είναι η σταδιακή συρρίκνωση των λιβαδιών, όπου βρίσκουν τροφή και καταφύγιο. Αποτέλεσμα; Την τελευταία εικοσαετία οι πληθυσμοί 17 ειδών κοινών πεταλούδων της Ευρώπης έχουν σημειώσει απώλειες της τάξεως του 70% και οδεύουν σταθερά προς την εξαφάνιση.
Από τον Απρίλιο, όταν ξεκίνησε το πρωτοποριακό πρόγραμμα καταγραφής με πρωτοβουλία του Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας, οι 12 εθελοντές που εργάζονται στο βουνό των Κενταύρων έχουν φωτογραφήσει περίπου 80 από τα 125 είδη που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν. «Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν μείωση του είδους της πεταλούδας, που είναι σημαντική για την αναπαραγωγή των λουλουδιών», δηλώνει στη Real planet ο υπεύθυνος του προγράμματος Χρήστος Τακλής, φωτογράφος περιβάλλοντος και καλλιεργητής, που ζει στη Λύρη Νοτίου Πηλίου.
Ο Χρ. Τακλής καθημερινά δέχεται δεκάδες φωτογραφίες, τις οποίες κατηγοριοποιεί με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε πεταλούδας. «Παλαιότερα είχαν καταγραφεί 125 είδη, ενώ σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 235. Πλέον, θα είμαστε τυχεροί αν καταφέρουμε να καταγράψουμε 100», προσθέτει. Η καταγραφή, που θα ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, γίνεται με φωτογραφικό εξοπλισμό. Οι εθελοντές που επισκέπτονται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα την περιοχή που έχει επιλεγεί είναι άνθρωποι κάθε ηλικίας - από επιχειρηματίες του Πηλίου μέχρι φοιτητές και μαθητές. Δραστηριοποιούνται σε όλο σχεδόν το Πήλιο: στις Σταγιάτες-Μακρινίτσα, στα Χάνια, στον Κισσό, στο Μούρεσι, στον Λαύκο, στην Αργαλαστή αλλά και σε άλλες περιοχές.
Δυσκολίες φαίνεται ότι έχουν αντιμετωπίσει κυρίως στον εντοπισμό δασικών ειδών πεταλούδας, καθώς είναι μικρές σαν λουλούδια του αγρού και δεν πλησιάζονται εύκολα επειδή προτιμούν τη μοναξιά και την ελευθερία. Μέχρι σήμερα, εκτός από τις ελληνικές, έχουν βρεθεί και πεταλούδες από τη Νότια Αφρική, τον Καναδά ακόμη και από την Ασία, λόγω του κύματος μετανάστευσης. Ξεχωρίζουν από τα χρώματα, το σχήμα των φτερών και το χρώμα του περιγράμματός τους.
Συχνότερα εμφανίζονται στην περιοχή τέσσερις ευρωπαϊκές οικογένειες πεταλούδων: οι Lycaenids (μπλε-καφέ με μαύρο περίγραμμα), οι Hesperiids (πορτοκαλί με βούλες και καφέ περίγραμμα), οι Sadyrids (μπλε καφέ με φτερά κυματοειδή) και οι Nymphanids (πορτοκαλί).
Είδη πεταλούδων που έχουν εντοπιστεί να πετούν μόνο στην Ελλάδα, προκαλώντας διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον, έχουν καταγραφεί στην Κάρπαθο, την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τη Χίο, τις Οινούσσες, την Ηπειρο και την ανατολική Μακεδονία. Οι πεταλούδες, που εγκαταλείπουν τα βορινά τμήματα της αμερικανικής ηπείρου για να κατευθυνθούν προς τον Nότο, ταξιδεύουν πραγματικά προς το άγνωστo, χωρίς να ξέρουν πού πηγαίνουν και με μόνο οδηγό την εσωτερική τους ηλιακή «χρονοπυξίδα», επισημαίνουν οι επιστήμονες. Παρ’ όλα αυτά, είναι αξιοσημείωτο ότι καταφέρνουν να φτάσουν στον προορισμό τους με μαθηματική ακρίβεια. Οι επιστήμονες εξετάζουν την πιθανότητα να υπάρχει κάποιος γενετικός προσανατολισμός που καθορίζει την ορθή μεταναστευτική συμπεριφορά τους.
http://www.real.gr/
