Μετατρέψτε το μπαλκόνι σας σε φαρμακείο!

Εάν σας αρέσει η μεσογειακή κουζίνα, τότε είναι πολύ καλή ιδέα να το φυτέψετε διάφορα μυρωδικά στο μπαλκόνι σας όπως: μαϊντανό, σέλινο, άνηθο, δυόσμο, βασιλικό, μέντα και δενδρολίβανο. Η μεσογειακή κουζίνα αγαπάει τα παραπάνω μυρωδικά. Εάν τα αγαπάτε κι εσείς τότε δεν θα σας λείψουν ποτέ.

Παρακάτω ακολουθεί μια λίστα σχετική με τις ιδιότητες και τη χρήση των μυρωδικών:

• Μαϊντανός ή πετροσέλινο: Διετές φυτό. Καλλιεργείται σε εύκρατες χώρες και χρησιμοποιείται κυρίως στη μαγειρική και σε σαλάτες. Γνωστό από την αρχαιότητα ως αρωματικό βότανο αλλά και ως φάρμακο σε διάφορες παθήσεις. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C .

• Σέλινο: Διετές φυτό, της ίδιας οικογένειας με το μαϊντανό. Χρησιμοποιείται απο την αρχαιότητα στη μαγειρική αλλά και ως φάρμακο, από τους Έλληνες, τους Ρωμαίους και τους Κινέζους. Το σέλινο είναι ορεκτικό, χωνευτικό και τονωτικό. Χρησιμοποιείται κατά των παθήσεων των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και των αρθριτικών. Περιέχει σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο, βιταμίνη C, B1, B2 και Κ.

• Άνηθος: Αρωματικό φυτό πλούσιο σε θεραπευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται ως ορεκτικό και τονωτικό. Είναι διουρητικός και βοηθάει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Βοηθάει επίσης στην υδροπικία και είναι κατά της ανεμοβλογιάς και της ιλαράς. Οι σπόροι του άνηθου καταπολεμούν τα κοιλιακά αέρια και τους κολικούς στα μικρά παιδιά.

• Δυόσμος: Αρωματικό ετήσιο φυτό της ίδιας οικογένειας με τη μέντα. Χρησιμοποιείται ευρύτατα στη μαγειρική αλλά και ως αφέψημα. Έχει τονωτικές, διεγερτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες και λειτουργεί κατά της δυσπεψίας, των νευρικών διαταραχών και των ταχυκαρδιών. Καταπραΰνει τους πόνους στο στομάχι και τη χοληδόχο κύστη.

• Βασιλικός: Αρωματικό ετήσιο φυτό με καταγωγή απο την Ινδία και το Ιράν, αλλά που πλέον καλλιεργείται σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπάρχει η ποικιλία μικρόφυλλος και πλατύφυλλος βασιλικός. Είναι ιδιάιτερα αρωματικός με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική κυρίως σε σάλτσες και τα αποξηραμένα φύλλα του που περιέχουν αιθέριο έλαιο γίνονται πολύ ωραίο αφέψημα.

• Μέντα: Αρωματικό ετήσιο φυτό που το συναντάμε σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχει η μέντα η πιπερώδης και η πουλέγιος ή αλλιώς φλισκούνι. Φυτό με με ευχάριστη γεύση και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Ως αφέψημα είναι ιδιαίτερα χωνευτική, αφού τονώνει την παραγωγή χολής και τη λειτουργία του συκωτιού. Καταπολεμά το κρυολόγημα και το βήχα, έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες, αντιεμετικές και αντισηπτικές, όπως ο δυόσμος και βοηθάει στις δερματικές παθήσεις. Λειτουργεί κατά των συμπτωμάτων της κολίτιδας και του κολικού. Το φλισκούνι συνιστάται κατά του εμετού και ρυθμίζει την έμμηνο ρύση.

• Δενδρολίβανο: Γνωστός από την αρχαιότητα αειθαλής θάμνος, μεσογειακής καταγωγής. Οι τρυφεροί βλαστοί και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται ως αρωματικό στη μαγειρική, κυρίως στα ψητά και ιδιαιτέρως στο αρνί και το κατσίκι. Στη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιείται στη παρασκευή γλυκών του κουταλιού. Στη φαρμακευτική, από το δενδρολίβανο παρασκευάζεται φάρμακο για τους ρευματισμούς, το βήχα και τους ερεθισμούς του στόματος.

Εντάξτε τα βότανα και τα μυρωδικά, σε δροσερή ή ξηρή μορφή, στην καθημερινή σας διατροφή, ως αφέψημα ή στη μαγειρική σας. Εξασφαλίζουν την ομαλή πέψη, την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Δροσίστε την αναπνοή σας μασώντας λίγα φύλλα μέντας, δυόσμου ή βασιλικού μετά από κάθε γεύμα.

Zougla.gr

Σπιτική μουστάρδα

Η μουστάρδα φτιάχνεται κυρίως από του σπόρους του μαύρου σιναπιού (brassicanigra) του καφέ ή του λευκού. Οι σπόροι του μαύρου σιναπιού είναι οι πιο δυνατοί σε γεύση.

Μπορείτε να βρείτε πολλές παρόμοιες συνταγές σε παλιά βιβλία μαγειρικής που υπάρχουν στην ιστοδελίδα στη βιβλιοθήκη.

Συνταγή για μουστάρδα από σπόρους μαύρου σιναπιού

Για να φτιάξετε τη κίτρινη πάστα που καλείται έτοιμη μουστάρδα, τοποθετήστε σε ένα τηγάνι ή ταψί αλεύρι και ζεστάνετε το, ανακατεύοντάς το κάθε τόσο μέχρι να καφετιάσει ομοιόμορφα.
Ανάμιξε αυτό το καφέ αλεύρι, μισό και μισό με τριμμένους σπόρους σιναπιού και προσθέσετε για να γίνει υγρό, ένα μίγμα μισού ξιδιού και μισού νερού μέχρι να αποκτήσει τη πυκνότητα και την υφή που θέλετε.


Αλλάξτε τις ποσότητες της μουστάρδας και του αλευριού αναλόγως τη γεύση που σας αρέσει και πόσο δυνατή σε γεύση τη θέλετε.

 Από το βιβλίο του Euell Gibbons "Stalking the Wild Asparagus"


Για να δώσετε κίτρινο χρώμα στη μουστάρδα προσθέστε κουρκούμη (κιτρινόριζα) όσο χρειάζεται.
Για ενίσχυση στη γεύση μπορείτε να προσθέσετε αναλόγως αλάτι, πιπέρι ή μαύρη ζάχαρη (με προσοχή γιατί την κάνει πιο καυτερή).
Διατηρήστε την σπιτική σας μουστάρδα στο ψυγείο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Κοινό αλεύρι μουστάρδας

• 13 κιλά τριμμένο αλεύρι από σπόρους μουστάρδας
• 13 κιλά σταρένιο αλεύρι
• 225 γραμμάρια καυτερή πιπεριά σε σκόνη
• 4.5 κιλά αλάτι
• 1.3 σπόρους λάχανου
• Κουρκουμάς για χρώμα

Αναμίξτε τα καλά όλα μαζί και κοσκινίστε τα σε ένα ψιλό κόσκινο.

Φυσικά τις παραπάνω συνταγές είναι καλό να τις δοκιμάσετε σε μικρές αναλογίες πρώτα.

ftiaxno.gr

Μανιτάρι Blazei Murill

Ένας Φυσικός Καταστροφέας Καρκινικών Κυττάρων!

Εξολοθρεύει ακαριαία καρκινικούς όγκους, βοηθά στην ηπατίτιδα, στον διαβήτη μειώνοντας τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, μειώνει την υψηλή αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα της χοληστερίνης.


Το Μανιτάρι Blazei Murill κατάγεται από τη Βραζιλία. Οι κλιματολογικές συνθήκες στην περιοχή που εκφύεται περιλαμβάνουν θερμοκρασίες οι οποίες ξεπερνούν τους 35-38 βαθμούς Κελσίου, κατά τη διάρκεια της ημέρας και πέφτουν μεταξύ 20-25 βαθμούς Κελσίου κατά τη νύχτα, με την υγρασία αυξημένη κατά μέσο όρο στο 80%. Οι τοποθεσίες που φυτρώνει βιώνουν τακτικά μπουρίνια τη νύχτα. Το Μανιτάρι Blazei Murill ευδοκιμεί μόνο κάτω από αυτές τις συνθήκες, υποδηλώνοντας ότι η επιβίωσή του επηρεάζεται σημαντικά από τέτοιου είδους κλιματολογικές συνθήκες.

Το Μανιτάρι (Agaricus) Βlazei περιέχει ένα συγκεκριμένο πολυσακχαρίδη που ονομάζεται βήτα Γλυκάνη. Η βήτα-d-Γλυκάνη και άλλοι πολυσακχαρίδες ενεργοποιούν δραστικά τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (όπως τα Μικροφάγα, τις Ιντερφερόνες, τα Τ-Λεμφοκύτταρα και τα Φυσικά Κύτταρα Καταστροφείς) με σκοπό να εμποδίσουν τον πολλαπλασιασμό, την μετάσταση και την υποτροπή των καρκινικών κυττάρων.

Κάθε άνθρωπος μπορεί να ωφεληθεί από αυτή την αναβάθμιση του ανοσοποιητικού του συστήματος που έχει την ικανότητα να του προσφέρει μια μεγαλύτερη σε διάρκεια και ποιότητα ζωή. Όλοι μας υφιστάμεθα τη μείωση της δράσης του ανοσοποιητικού μας λόγω ηλικίας, λόγω περιβαλλοντολογικών βλαβερών παραγόντων, χημικών συστατικών στην τροφή και στο νερό, διάφορων ασθενειών και του στρες που προκαλείται από ένα συνεχώς επιταχυνόμενο τρόπο ζωής. Το Agaricus Blazei είναι ένα διατροφικό στοιχείο με ένα τουλάχιστον πανίσχυρο δραστικό συστατικό που η έρευνα έχει αποδείξει ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Το Agaricus Blazei αναγνωρίζεται παγκοσμίως σαν ένα εξέχον φυσικό συμπλήρωμα για τις αντικαρκινικές και ανοσοποιητικές του ικανότητες, σε σημείο που χρησιμοποιείται για την θεραπεία του AIDS. Στην Ιαπωνία, έχουν γίνει εκτεταμένες έρευνες με ινδικά χοιρίδια που έχουν αποδείξει ότι το μανιτάρι αυτό παρεμποδίζει την ανάπτυξη του καρκίνου σε ποσοστό 99.4% και συμβάλλει στη θεραπεία του καρκίνου σε ποσοστό 90.0%. Η αντικαρκινική του δράση προέρχεται από τους πολυσακχαρίδες βήτα, άλφα, ξυλο-, γαλακτο- και τις ειδικές πρωτεΐνες του, όπως επίσης και από τα φυσικά στεροειδή, τα νουκλεϊνικά οξέα και κάποια λιπίδια που είναι γνωστά για τις ανταγωνιστικές προς τον καρκίνο ιδιότητές τους.

Ο Dr. W. J. Sinden από το Πανεπιστήμιο της Pennsylvania και ο Dr. E. D. Lambert από τα Εργαστήρια Lambert ήταν οι πρώτοι που παρουσίασαν την έρευνά τους πάνω στα ιατρικά συστατικά του Agaricus Βlazei. Η έρευνά τους τράβηξε την προσοχή της ιατρικής κοινότητας γι’ αυτό το μανιτάρι. Ο πρώην Πρόεδρος των Η.Π.Α, Ronald Reagan, χρησιμοποίησε αυτό το μανιτάρι για να πολεμήσει τον καρκίνο στο δέρμα που υπέφερε, πράγμα που βοήθησε την δημοσιοποίηση των ικανοτήτων του Agaricus Blazei.

http://oiko-iasis.blogspot.com/

Το αλάτι: το «ψυγείο» της αρχαιότητας

Αλάτι (χλωριούχο νάτριο, NaCl )
Η αρχαία ελληνική λέξη «ο άλς» ( γεν. του άλατος) δεν πρέπει να συγχέεται με το « η άλς», γεν. της αλός (: η θάλασσα), αν και αυτές οι δύο λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Από το θέμα αλ. παρήχθησαν οι λέξεις: θάλασσα, αλιεύς, Άλιμος, αλυκή, άλμη, αιγιαλός (> μεσ. : γιαλός), παραλία, Αγχίαλος, Αλόνησος και πολλές άλλες. Με την ίδια ρίζα πέρασε και στα λατ.: als, ιταλ. :sale, γαλλ. :sel, αγγλ.: salt, γερμ.:salz
Χωρίς το χλωριούχο νάτριο ο άνθρωπος δε θα μπορούσε να ζήσει. Το αλάτι μπορεί να είναι είτε ορυκτό, είτε θαλασσινό. Το θαλασσινό αντλείται, με εξάτμιση, από τις αλυκές.


Γνωστές στην αρχαιότητα ήταν οι αλυκές της Αναβύσου, της Βραυρώνας, των Μεγάρων. Σήμερα, λειτουργούν και στην Καλλονή, Πολυχνίτου (Λέσβος), Κίτρους ( Πιερίας), Μεσολόγγι, Λευκάδα, Μήλο.
Oι Έλληνες και οι Ρωμαίοι προσέφεραν το αλάτι στις θυσίες προς τους θεούς. Ήταν σύμβολο λεπτότητας, χάριτος και ευθυμίας (απ΄εδώ, ίσως, η μεταγενέστερη φράση της Κ. Διαθήκης : «υμείς έστε το άλας της γης»). Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή και η φράση το «Αττικό άλας» ( για να δηλώνει το λεπτό και ευφυές Αττικό Πνεύμα)

Τα αλίπαστα (τα ταρίχη)

Το αλάτι, αν και δεν έχει αντισηπτικές ιδιότητες έχει, όμως, ασηπτικές και γι αυτό δεν επιτρέπει την ανάπτυξη μικροργανισμών. Έτσι, από την αρχαιότητα, το χρησιμοποιούσαν για τη συντήρηση των τροφίμων. Το αλάτι ήταν το «ψυγείο» της αρχαιότητας, τα αλίπαστα (ή τα ταρίχη) ήταν για τους αρχαίους τα «κατεψυγμένα» ψάρια της εποχής μας.
Οι Αρχαίοι Αθηναίοι υπερεκτιμούσαν τα αλίπαστα ψάρια, τα οποία εισήγαγαν από την Ισπανία, τη Σικελία, του Εύξεινου Ποντου. Ο Αιλιανός (XVIII, 32) περιγράφει τη μεταφορά των οξυρύγχων της Κασπίας: «με καμήλες μέχρι τον Εκβάντα ποταμό και απ΄ εκεί με πλοία μέχρι τα λιμάνια μας». Πάστωναν, κυρίως, τον τόννο, τον οξύρυγχο, την παλαμίδα, το σκόμβρο, τη ζύγαινα, τη σφυρίδα (κεστρεύς), τον κολιό κ.α.. Το να τρως αλίπαστα μεταξύ των εδεσμάτων ήταν δείγμα ευπορίας (τα ταρίχη καλής ποιότητας ήταν πανάκριβα, ο «τάριχος αντακαίος» ήταν κάτι αντίστοιχο με το σημερινό χαβιάρι (< ταριχαβγιάριον < ταριχος + αβγό) και προερχόταν από την επεξεργασία του αντακαίου, από τον Δούναβη ή τον Δνείπερο. Η Πυθιονίκη έγινε τραγούδι (ζηλόφθονο), στην αρχαία Αθήνα, γιατί είχε εραστές τους γιούς ενός ταριχοπώλη και τις έφερναν άφθονα ταρίχη.


Αντίθετα, ήταν φτηνά τα παστά δεύτερης διαλογής: «ο ημίνηρος ή ημιτάριχος», για τον οποίο χρησιμοποιούσαν τη μισή ποσότητα αλατιού. Φτηνός, επίσης, ήταν και «ο ακρόπαστος», (δηλαδή, ο πολύ ελαφρά αλατισμένος τάριχος). Ο φτωχός λαός έτρωγε τα«ουραία ταρίχη», δηλαδή το παστό από την ουρά του ψαριού. Στον Ξενοκράτη διαβάζουμε ότι έτρωγαν τα ταρίχη ωμά (συνήθως), αφού τα βουτούσαν στο γλυκό νερό και τα συνόδευαν με ρίγανη. Τα πιο νόστιμα αλίπαστα ήταν αυτά που προέρχονταν από νεαρά, άπαχα ψάρια: «τα ωραία ταρίχη». Αυτά τα τελευταία τα τηγάνιζαν, τους έριχναν διάφορα καρυκεύματα και τα «έσβηναν» με άσπρο κρασί. Οι πολλές ποικιλίες των ταρίχων φανερώνουν την εκτίμηση που έτρεφαν σ’ αυτά οι Αρχαίοι Έλληνες : «ο λεπιδωτός τάριχος» ( με τα λέπια), «ο τιλτός τάριχος»
(χωρίς λέπια), «ο ωμοτάριχος» (το μέρος του ψαριού γύρω από τον ώμο, το κεφάλι), «το υπογάστριον».


Κυρίως, όμως, φέρνουν κοντά μας έναν λαό γεμάτο ζωή και δημιουργικότητα, την αστείρευτη δύναμη του ανθρώπου για επιβίωση και δημιουργία, μια Ελλάδα ανθρώπινη (που γλεντάει και γεύεται όλα τα καλά του κόσμου και μάλιστα χωρίς   τις δικές μας τεχνολογικές ανέσεις), μια ζεστή ανάσα του παρελθόντος, διαφορετική από τον βαρύγδουπο Ακαδημαϊσμό των σχολείων μας, που οδήγησαν πολλές γενιές στα πιο βαθιά …χασμουρητά

Γιώργος Σωτ. Δαμιανός 

24grammata.com

Φτιάχνουμε μόνοι μας παραδοσιακό ξυλόφουρνο, με χώμα, νερό και άχυρο

Μια εύκολη κατασκευή που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις θα παρακολουθήσουμε σήμερα. Απαραίτητες προϋποθέσεις να «πιάνουν» λίγο τα χέρια μας, να μη «φοβηθούμε» να τα λερώσουμε (ούτε τα πόδια μας) και να διαθέτουμε έστω λίγο από αυτό που λέγεται μεράκι.
Θα δούμε με ποιον τρόπο, δυο γυναίκες από το χωριό Αγράμπελο Αιτωλοακαρνανίας, θα κατασκευάσουν έναν παραδοσιακό φούρνο σαν αυτούς που χρησιμοποιούν στο χωριό τους. Τα υλικά που θα χρειαστούν είναι:

Τσιμεντόλιθοι με τους οποίους θα σχηματιστεί η βάση του φούρνου.
Κομμάτια από σπασμένα κεραμίδια, παλιά τούβλα και πέτρες για να κατασκευαστεί ο θόλος του (καλούπι).
Χώμα που αφού κοσκινιστεί θα γίνει λάσπη (πηλός).
Άχυρα που θα ανακατευτούν με τον πηλό, οπλίζοντάς τον.
Νερό.

Στο κτίσιμο του φούρνου παίρνουν μέρος οι γυναίκες και οι άνδρες περιορίζονται μόνο στη μεταφορά των υλικών.....

Στις φωτογραφίες που ακολουθούν, παρακολουθούμε βήμα βήμα την κατασκευή του φούρνου:

Πρώτα φτιάχνουμε τη βάση, χρησιμοποιώντας τσιμεντόλιθους και κομμάτια από παλιά τούβλα ή κεραμίδια.

Με το μεγάλο ταψί του νοικοκυριού παίρνουμε τα μέτρα του φούρνου.

Στη συνέχεια πρέπει να κοσκινίσουμε το χώμα που μαζέψαμε από το βουνό ή οπουδήποτε αλλού.

Κάθε βοήθεια στο κοσκίνισμα, δεκτή.

Αφού ανοίξουμε το χαρμάνι ρίχνουμε το νερό.

Πατώντας με τα πόδια και ανακατεύοντας περιοδικά με την τσάπα, έχοντας προσθέσει και το άχυρο, φτιάχνεται σιγά σιγά η λάσπη-πηλός.

Στη συνέχεια η λάσπη μετατρέπεται σε μπάλες.



Οι μπάλες λάσπης απλώνονται πάνω στην βάση
του φούρνου...

...αφού πεταχτούν με δύναμη από ψηλά.

Ακολουθεί καλό στρώσιμο της λάσπης με τα χέρια.



Για να σχηματιστεί στιλπνή επιφάνεια, το τελευταίο στρώσιμο γίνεται με βρεγμένο χέρι και μετά το σκεπάζουνε γα να μην σκάσει μέχρι να στεγνώσει.

Αφού στεγνώσει η βάση του φούρνου στοιβάζουμε σε σωρό τα σπασμένα, τούβλα ή πέτρες, για να σχηματιστεί το καλούπι του θόλου.

Στη συνέχεια τοποθετούμε τη λάσπη κυκλικά στο καλούπι...

...από κάτω προς τα πάνω...

...χτυπώντας την δυνατά.









Το καλούπι έχει σκεπαστεί παντού με λάσπη.



Χρησιμοποιώντας νερό και χαϊδεύοντάς την με τα χέρια, η λάσπη γυαλίζει.

Ο φούρνος είναι έτοιμος...

και αρχίζει σιγά σιγά να στεγνώνει.

Θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον μια εβδομάδα για να στεγνώσει καλά ο φούρνος. Όταν στεγνώσει ο πηλός, αφαιρούμε σταδιακά τα κομμάτια τούβλα, κεραμίδια, πέτρες από το εσωτερικό του και τον ανάβουμε. Φροντίζουμε μια δυνατή φωτιά να τον καίει για περίπου 48 ώρες. Μετά και από αυτήν την διαδικασία, ο φούρνος είναι έτοιμος. Καλά ψησίματα!


Οι φωτογραφίες είναι του κ. Γ. Τσέλιου και τις βρήκα εδώ.

e-oikodomos.blogspot.com

Τα δέντρα προβλέπουν τον καιρό

Oι κλιματικές αλλαγές αποτυπώνονται στους δακτυλίους των κορμών. Η μελέτη τους μπορεί να προσφέρει, πέρα από ιστορική γνώση, στοιχεία για μελλοντικές κλιματικές μεταβολές.

Κάθε χρόνο, από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο, με τη διχοτόμηση των κυττάρων του καμβίου κάτω από το φλοιό των δένδρων, ένας ακόμη ετήσιος δακτύλιος δημιουργείται στον κορμό τους. Η δενδροχρονολόγηση αποτελεί μέθοδο που χρησιμοποιεί κυρίως η αρχαιομετρία με στόχο την εξαγωγή συμπερασματάτων, και μάλιστα με μεγάλη ακρίβεια, που αφορούν πέρα από την ιστορία και θετικές επιστήμες όπως την κλιματολογία.

Με μία εγκάρσια τομή μπορεί κανείς να υπολογίσει, μετρώντας τους δακτυλίους, την ηλικία του δέντρου, αλλά κι ένα πλήθος ακόμη χρήσιμων πληροφοριών: θερμοκρασία, βροχοπτώσεις, εκρήξεις ηφαιστείων και πυρκαγιές που συνέβησαν όσο το εκάστοτε δέντρο βρισκόταν ακόμη εν ζωή. Περίοδοι ακμής και παρακμής στην ιστορία παρουσιάζουν συχνά αντιστοιχία με τις κλιματικές αλλαγές που καταγράφηκαν στους δακτυλίους των δέντρων.

Νεκρά δέντρα προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες

Πεδίο για τους ερευνητές που ασχολούνται με τη δενδροχρονολόγηση δεν προσφέρουν μόνο τα ζωντανά δέντρα. Το νεκρό ξύλο εμπεριέχει αποθηκευμένες πληροφορίες ικανές να διαμορφώσουν μία εικόνα για τις κλιματικές αλλαγές.

«Στη Φινλανδία έχουμε πολλές αβαθείς λίμνες. Σε περίπτωση που ένα δέντρο παρασυρθεί και πέσει στη λίμνη, μπορεί να παραμείνει για χιλιάδες χρόνια σε καλή κατάσταση», επισημαίνει ο Γιάν Έσπερ, επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος για τη μελέτη των δενδροδακτύλιων στο πανεπιστήμιο του Μάιντς. Μέσα από τους κορμούς των δέντρων αυτών μπορούν οι ερευνητές να μελετήσουν τις κλιματικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 2000 χρόνια στην περιοχή.

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων

Περίπου 2000 χρόνια πριν από τη βιομηχανική επανάσταση, μέχρι το 1900, σημειώθηκε μία σημαντική μεταβολή θερμοκρασίας στη Φινλανδία. Πρόκειται για μείωση με ρυθμό περίπου 0,3 βαθμούς Κελσίου ανά εκατονταετία. Η μετέπειτα περίοδος δεν προσμετρήθηκε στην καταμέτρηση, γιατί παρατηρήθηκε ένα νέο φαινόμενο: το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Επιπλέον στοιχεία για τις κλιματικές αλλαγές έδωσαν στους ερευνητές οι καμπύλες στους κορμούς των δέντρων, αποτέλεσμα ηφαιστειακών εκρήξεων. Αυτές οδήγησαν σε μία μείωση της θερμοκρασίας της τάξεως των 0,7 βαθμών Κελσίου. Ψυχρές και θερμές περίοδοι διαδέχονταν ανέκαθεν η μία την άλλη: η υψηλή θερμοκρασία στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία διακόπηκε από μία μικρή περίοδο παγετού. Τα κύματα καύσωνα της μεσαιωνικής περιόδου διαδέχθηκε μία απότομη πτώση της θερμοκρασίας που διήρκησε μέχρι τον 20ο αιώνα.

Η δενδροχρονολόγηση μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στην πρόβλεψη των μελλοντικών κλιματικών μεταβολών. Παρόλα αυτά τα επιστημονικά δεδομένα που μέχρι σήμερα μας προσφέρουν οι δακτύλιοι των δέντρων, προέρχονται από μία εποχή όπου η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν σαφώς μικρότερη. Πρόκειται δηλαδή για μία μέθοδο που δεν λαμβάνει υπόψη της τον ανθρώπινο παράγοντα. 

skai.gr 

Τα χρώματα...της φύσης !

Εισόδημα 400 ευρώ ανά στρέμμα εξασφαλίζει στους παραγωγούς η καλλιέργεια φυτών που περιέχουν χρωστικές ουσίες

Μεγάλη είναι η ζήτηση τα τελευταία χρόνια για «φυτικά» χρώματα. Για χρώματα, δηλαδή, που δεν είναι χημικά παράγωγα του πετρελαίου, αλλά προέρχονται από τη μεγάλη φυτική - χρωματική παλέτα της φύσης.

To φυτό Κρόκος (Crocus sativus)

Η καλλιέργεια τέτοιων φυτών, όπως είναι ο κρόκος, η ασπερούλα, η ρεζεντά, που αφθονούν στην ελληνική φύση, μπορούν να αποτελέσουν μία εναλλακτική καλλιέργεια προς όφελος των παραγωγών, της εθνικής οικονομίας αλλά και του περιβάλλοντος. Το κόστος εγκατάστασης των φυτών αυτών είναι μικρό, της τάξης των 200-300 ευρώ το στρέμμα. Σε κάθε στρέμμα υπολογίζονται περίπου 4.000 φυτά, ενώ μπορούν να δίνουν καθαρό εισόδημα της τάξης των 300-400 ευρώ το στρέμμα ή και μεγαλύτερο της τάξης των 700 ευρώ το στρέμμα, εφόσον βέβαια αναπτυχθεί ο τομέας μεταποίησης των φυτών που παράγουν χρωστικές.

Στη χώρα μας υπάρχουν περισσότερα από 500 φυτά από τα οποία μπορούν να παραχθούν χρωστικές ουσίες, ενώ εξαιρετικά μεγάλη είναι η εμπειρία στη χρήση των φυτικών χρωμάτων, ιδίως στην υφαντική, από την αρχαιότητα. Τα γνήσια φυσικά χρώματα, που προέρχονται από διάφορα φυτά που περιέχουν χρωστικές ουσίες, είναι στην ουσία προϊόντα οικολογικά ή βιολογικά. Τα χρώματα αυτά παρασκευάζονται αποκλειστικά και μόνο από φυσικές ουσίες και δεν έχουν υποστεί κάποια σοβαρή χημική επέμβαση.

Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτών των χρωμάτων προέρχονται από φυτά αλλά και από ζωικά παράγωγα, όπως και από μερικές ορυκτές ύλες που δεν έχουν κάποια αρνητική επίπτωση στην υγεία των ανθρώπων.

To φυτό Chrozophora tinctoria

Οι πρώτες ύλες τους μπορεί να είναι: ρητίνες, έλαια, φυτικά κεριά και μαστίχες, αιθέρια έλαια, φυτικές και ορυκτές χρωστικές, διάφοροι άργιλοι, όπως επίσης και κάποιες ουσίες ζωικής προέλευσης. Οι φυτικές χρωστικές ουσίες χρησιμοποιούνταν μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, όταν σταδιακά άρχισαν να αντικαθίστανται από τις συνθετικές χρωστικές.

Η καλλιέργεια, λοιπόν, βαφικών φυτών για παραγωγή φυτικών χρωμάτων μπορεί σήμερα να αποτελέσει μία νέα εναλλακτική καλλιέργεια. Οι φυτικές χρωστικές ουσίες μπορεί να χρησιμοποιούνται ως:

To φυτό Rubia tinctorum

• Χρωστικές από τη βιομηχανία των νημάτων.
• Χρωστικές που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία τροφίμων.
• Χρωστικές για την παραγωγή σιροπιών και λοιπών φαρμακευτικών σκευασμάτων.
• Χρωστικές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή καλλυντικών.
• Χρώματα της ζωγραφικής.

Τέτοια φυτά που μπορούν να καλλιεργηθούν και να αποτελέσουν τη βάση του κλάδου των βαφικών φυτών στην Ελλάδα είναι τα εξής:

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΜΠΛΕ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ
 

Το φυτό παστέλ (Isatis tinctoria)

Chrozophora tinctoria: Ετήσιο φυτό που φτάνει σε ύψος τα 10-40 εκατοστά. Η άνθιση είναι κατά την περίοδο Μαΐου - Νοεμβρίου. Αυτοφύεται σε μεσογειακές περιοχές. Οι καρποί του είναι τρίχωρες κάψουλες μοβ χρώματος. Οι κάψουλες περιέχουν σπόρους 4mm μαύρους. Από το φυτό αυτό παράγεται μία μπλε - ιώδης χρωστική ουσία, που χρησιμοποιήθηκε στον Μεσαίωνα για τη δημιουργία έγχρωμων χειρόγραφων. Σήμερα χρησιμοποιείται ως αντιδραστήριο στη χημεία και είναι γνωστό ως βάμμα του ηλιοτροπίου, επειδή έχει την ιδιότητα να αλλάζει χρώμα και να γίνεται κόκκινο όταν σε κάποια διάλυση υπάρχει ένα οξύ.

Παστέλ (Isatis tinctoria): Το φυτό αυτό είναι διετές και ανήκει στην οικογένεια των Brassicaceae. Στη Γαλλία παλαιότερα καλλιεργούνταν σε μεγάλες εκτάσεις για την παραγωγή μίας χρωστικής που λέγεται «παστέλ».

Το φυτό ρεζεντά (Reseda luteola)

Το φυτό αυτό έχει ανάγκη από ένα έδαφος πλούσιο, που μπορεί να είναι αργιλώδες αλλά και ασβεστώδες. Το κλίμα που είναι καλύτερο είναι αυτό όπου ο χειμώνας είναι μαλακός και βροχερός, με θερμά καλοκαίρια. Στην περίπτωση που η καλλιέργεια του εντάσσεται σε τριετή αμειψισπορά, αποφεύγεται η εξάντληση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους. Η αμειψισπορά αυτή μπορεί να είναι: παστέλ - ακαλλιέργεια - σιτηρό - παστέλ.

Η σπορά του φυτού γίνεται στα τέλη του χειμώνα, με μία ποσότητα σπόρου 1,5 κιλό το στρέμμα. Το φύτρωμα γίνεται μετά 3 εβδομάδες.

Η χρωστική του παράγεται στα φύλλα του φυτού. Τα φύλλα του, που έχουν επίμηκες σχήμα, αποσπώνται εύκολα από τον βλαστό όταν φτάσουν σε ωριμότητα κατά το τέλος Ιουνίου.

Το φυτό Ασπερούλα (Galium odoratum)

Η συγκομιδή συνεχίζεται το διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Τα φύλλα στη συνέχεια τα αναμειγνύουν με νερό και τα πολτοποιούν δημιουργώντας μικρούς βόλους. Οι βόλοι αυτοί δέχονται μια ζύμωση κατά τη διάρκεια της αποξήρανσης, που διαρκεί έναν έως δύο μήνες. Στη συνέχεια, οι βόλοι κονιορτοποιούνται και αναμειγνύονται με ουρίνη για να προκληθεί μία οξείδωση και να δημιουργηθεί μία ζύμη που μετά την αποξήρανση παράγει μία χρωστική που περιέχει την «ιντικοτίνη».

Η χρωστική αυτή παρουσιάζει μεγάλη σταθερότητα.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι από έναν τόνο φύλλων του παστέλ παράγονται 2 κιλά χρωστικής.

ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ

Ρεζεντά (Reseda luteola): Είναι ένα ποώδες διετές φυτό της οικογένειας των Resedaceae, που φύεται στην Ευρώπη και κατάγεται από την περιοχή της Μεσογείου και τη Δυτική Ασία. Χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι ολόκληρο το φυτό περιέχει χρωστικές ουσίες. Το φυτό αυτό μπορεί να διατηρηθεί περισσότερα χρόνια και να φτάσει σε ύψος από 0,5-1,2 μέτρα. Ανθίζει την περίοδο Ιουνίου-Οκτωβρίου, η δε επικονίαση γίνεται με τα έντομα. Γίνεται συγκομιδή ολόκληρου του φυτού μαζί με τις ρίζες του κατά την περίοδο της άνθισης. Απαιτείται 1 κιλό φυτικής μάζας για το βάψιμο 1 κιλού μαλλιού.

Από τη στιγμή που τα χείλη των φύλλων αποκτήσουν ένα μπλε χρώμα, το φυτό είναι έτοιμο για συγκομιδή. Γίνεται κονιορτοποίηση των φύλλων και επεξεργασία για την παραγωγή της χρωστικής. Η ρεζεντά περιέχει ως κύρια χρωστική ουσία τη λουτεολίνη. Το χρώμα που παράγεται από τη ρεζεντά είναι ένα πολύ σταθερό κίτρινο χρώμα. Για την παραγωγή της χρωστικής χρησιμοποιούνται όλα τα εναέρια μέρη του φυτού.

Γενίστα ή βαφική (Genista tinctoria): Είναι ένας χαμηλός θάμνος που έχει ύψος 0,3-1 μέτρο. Αυτοφύεται σε λιβάδια και δάση της Ευρώπης και της Ασίας. Ο θάμνος αυτός έχει ένα ινώδες ρίζωμα, που έρπει στο έδαφος και το οποίο φέρει βλαστούς με φύλλα εναλλασσόμενα. Είναι φυλλοβόλος θάμνος. Ανθίζει Ιούνιο-Αύγουστο.

Περιέχει δύο αλκαλοειδή, την κυτισίνη και τη μεθυλκιστίνη, και ένα χρωστικό κίτρινο γλυκοσίδιο, τη λουτεολίνη. Είναι φαρμακευτικό (διουρητικό και καθαρτικό) και βαφικό φυτό.

Κρόκος (Crocus sativus): Ο κρόκος ανήκει στην οικογένεια των Iridaceae. Περιέχει 3 στίγματα που έχουν χρώμα ζωηρό πορτοκαλί. Τα στίγματα αποξηραίνονται και χρησιμοποιούνται στη μαγειρική ως άρτυμα. Είναι μία βολβώδης πολυετής πόα. Ανθίζει τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.

Τα στίγματα του κρόκου όταν αποξηρανθούν περιέχουν ένα γλυκοσίδιο, την πικροκροκίνη, από το οποία προέρχεται η σαφρανάλη με τη χαρακτηριστική οσμή, και τη χρωστική την κροκίνη. Η κροκίνη είναι πολύ ισχυρή χρωστική ουσία, ώστε σε διάλυση 1 προς 100.000 το νερό παραμένει κίτρινο. Σήμερα ο κρόκος χρησιμοποιείται ως διορθωτικό της γεύσης αλλά και ως χρωστική των τροφίμων. Ο κρόκος καλλιεργείται στην περιοχή της Κοζάνης και αποτελεί ένα σημαντικό προϊόν της περιοχής.

Ο κρόκος πολλαπλασιάζεται με υπόγειους βλαστούς. Κατά τη διάρκεια της άνθισης ο κρόκος έχει ύψος περίπου 30 εκατοστά.

Καλλιεργείται σε εδάφη με άμεση έκθεση στον ήλιο. Η μέση παραγωγή στιγμάτων στην Ελλάδα φτάνει τα 0,4-0,7 κιλά το στρέμμα, ενώ στην Ιταλία φτάνει ακόμη και το 1-1,6 κιλά το στρέμμα. Η συγκομιδή των ανθέων πρέπει να είναι ταχεία, επειδή μετά την άνθισή τους το πρωί, μαραίνονται πολύ γρήγορα στη διάρκεια της ημέρας. Υπολογίζεται μία ποσότητα 150 λουλουδιών ότι απαιτείται για την παραγωγή 1 γραμμαρίου ξηρών στιγμάτων, ενώ απαιτείται 1 κιλό λουλουδιών για να παραχθούν 12 γραμμάρια ξηρά στίγματα. Οι τιμές χονδρικής του κρόκου στη διεθνή αγορά κυμαίνονται από 1.500-3.200 ευρώ το κιλό.

ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ

Ασπερούλα ή εύοσμος (Galium odoratum): Φύεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ασία. Είναι πολύ διαδεδομένο σε δάση φυλλοβόλων και ιδίως οξιάς. Είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό που φτάνει σε ύψος 20-30 εκατοστά. Ανθίζει την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου. Είναι ένα φυτό που περιέχει ένα ασπερουλοσίδιο που έχει γλυκιά γεύση και τανίνες. Το νωπό φυτό χρησιμεύει στην παρασκευή ενός βάμματος που χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική, ενώ από τις ρίζες του παίρνουμε μία κόκκινη χρωστική που χρησιμοποιείται στη βαφή του μαλλιού των προβάτων.Χρησιμοποιείται επίσης ως αρωματικό σε κέικ, γλυκά, κ.λπ.

Carthamus tin-ctorius: Είναι ένα φυτό χαμηλού ύψους, που φτάνει μέχρι τα 60 εκατοστά και το οποίο κατάγεται από την Αίγυπτο. Ο καρπός του είναι αχαίνιο και περιέχει έλαιο που χρησιμοποιείται στη μαγειρική ή την παρασκευή καλλυντικών για μασάζ αλλά και για τα μαλλιά. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι για 20 ημέρες. Το άνθος έχει χρώμα σκούρο κίτρινο πορτοκαλί. Οι καρποί φέρουν ελαιούχους σπόρους.

Ο πολλαπλασιασμός του φυτού γίνεται με σπόρους την άνοιξη. Χρησιμοποιούνται συνήθως 1-6 κιλά ανά στρέμμα, την ίδια εποχή που σπέρνεται ο ηλίανθος. Το φύτρωμα διαρκεί 2-3 εβδομάδες. Προβλέπεται τα φυτά να απέχουν 10-15 εκατοστά.

Το φυτό μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες μέχρι -14ο C. Πρέπει να καλλιεργείται σε περιοχές που δεν έχουν υπερβολική υγρασία για την αποφυγή σαπισμάτων. Ο βλαστικός του κύκλος διαρκεί 110-150 ημέρες από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή. Η συγκομιδή γίνεται τον Αύγουστο με Σεπτέμβριο.

Τριγωνέλλα (Trigonella foenum- graecum): Είναι φυτό που αυτοφύεται στη Νοτιοδυτική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Εχει άνθη με χρώμα λευκοκίτρινο. Η τριγωνέλλα χρησιμοποιείται ως φυτό που παράγει ένα πολύ ωραίο κόκκινο χρώμα για το βάψιμο των νημάτων.Στη βιολογική γεωργία ως χλωρή λίπανση. Επίσης η τριγωνέλλα χρησιμεύει ως καρύκευμα. Σημαντικές είναι επίσης οι φαρμακευτικές της ιδιότητες αυτού του φυτού. Χρησιμοποιείται ως υπογλυκαιμικό φάρμακο, αλλά και ως φάρμακο εναντίον της χοληστερίνης. Επίσης, έχει ιδιότητες προστασίας του ήπατος αλλά και εναντίον της παχυσαρκίας. Εχει δείξει αντικαρκινικές ιδιότητες ιδίως του παχέος εντέρου, του στήθους και της χοληδόχου κύστης.

Rubia tinctorum: Είναι ένα πολυετές φυτό που καλλιεργείται για τις ρίζες του, από τις οποίες παίρνουμε μία κόκκινη χρωστική. Τα άνθη του είναι κιτρινωπά, που σχηματίζονται τον Ιούνιο-Ιούλιο. Ο καρπός του είναι σαρκώδης και μοιάζει με μπιζέλι, είναι δε μαύρου χρώματος. Οι ρίζες και τα ριζώματά του περιέχουν την αλιζαρίνη, που δίνει στα υφάσματα ένα ωραίο κόκκινο χρώμα. Επίσης, χρησιμοποιείται στα χρώματα της ζωγραφικής και ως φαρμακευτικό φυτό εναντίον της ουρικής λιθίασης.

Το φυτό αυτό θέλει εδάφη βαθιά, υγρά, με καλή στράγγιση. Η φύτευση των ριζωμάτων γίνεται τον Μάρτιο. Η συγκομιδή γίνεται τον Σεπτέμβριο, τρία χρόνια μετά τη φύτευση. Το ξερίζωμα των ριζωμάτων είναι επίπονη εργασία λόγω του βάθους που αναπτύσσονται. Η απόδοση είναι περίπου 300 κιλά το στρέμμα.

Εφη Καραγεώργου

http://www.agrotikabook.gr