"Έβρασαν" από την ξηρασία οι καλλιέργειες στα Βαλκάνια - παράπλευρες… ωφέλειες για τους αγρότες στη χώρα μας
Άνευ προηγουμένου χαρακτηρίζουν την ξηρασία που πλήττει φέτος το καλοκαίρι χώρες των Βαλκανίων και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία και στην αγροτική παραγωγή με ζημίες που υπολογίζεται ότι ξεπερνούν εφεξής το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Αλλά και στον υπόλοιπο πλανήτη, οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν προβληματισμό, με πιο χαρακτηριστικό το παράδειγμα των ΗΠΑ. Στη χώρα μας, πέραν των δυσκολιών υπάρχουν και παράπλευρες… ωφέλειες για τους αγρότες.
Στη χώρα μας ο καύσωνας… πρόλαβε να προκαλέσει προβλήματα σε καλλιέργειες όπως αυτές των φασολιών, σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας, όπως στις Πρέσπες για παράδειγμα, στα σύκα της Μεσσηνίας κι άλλων περιοχών, στα βερίκοκα λίγους μήνες πιο πριν καθώς επίσης και στη σταφίδα.
Τεράστιες είναι, σύμφωνα με όσα αναφέρει σε επιστολή του στον ΕΛΓΑ ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ηλείας «Ο Κήπος» Γιάννης Αρβανιτάκης, οι ζημιές που έχει υποστεί η καλλιέργεια της βιομηχανικής ντομάτας από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες που πλήττουν εδώ και αρκετές ημέρες το νομό.
Στην επιστολή του προς τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ ο κ Αρβανιτάκης αναφέρει με λεπτομέρειες το μέγεθος της καταστροφής, ζητώντας παράλληλα τη στήριξη του οργανισμού ώστε οι παραγωγοί να μην καταρρεύσουν οικονομικά. Ειδικότερα στην επιστολή του αναφέρει «Η παρατεταμένη περίοδος υψηλών θερμοκρασιών που παρατηρηθήκαν στο διάστημα 16-24 Ιουνίου 2012 και 15-30/07/2012 καθώς πολλές ημέρες το θερμόμετρο ξεπέρασε και τους 40 βαθμούς Κελσίου είχε ως συνέπεια να προκληθούν ζημιές σε καλλιέργειες της περιοχής και μεταξύ αυτών και στη βιομ τομάτα.
Οι αναφορές από τα μέλη μας -καλλιεργητές βιομηχανικής τομάτας για ζημιές λόγω του καύσωνα ήταν συνεχείς στο συνεταιρισμό μας .
Οι φυτεύσεις στο χωράφι για τη φετινή καλλιεργητική περίοδο ξεκίνησαν τέλος Μαρτίου και ολοκληρώθηκαν τέλος Μαΐου. Κατά συνέπεια οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες «πέτυχαν» άλλες καλλιέργειες στην φάση της αύξησης του καρπού με αποτέλεσμα να προκαλέσουν σημαντικά μικρότερο μέγεθος καρπού και εμφάνιση «ξηράς κορυφής» . Ενώ άλλες καλλιέργειες-όφιμες φυτεύσεις ήταν στο στάδιο της καρπόδεσης και δυστυχώς είχαμε ως αποτέλεσμα αυξημένη ανθόρροια (κάψιμο λουλουδιών), μειωμένη καρπόδεση και μειωμένο αριθμό καρπών /φυτών.
Λόγω των ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών τελικά εμφανίζεται απώλεια παρανωνικ που οφείλεται στο μικρότερο μέγεθος των καρπών, στη μειωμένη καρπόδεση στις καλλιέργειες που βρίσκονταν στο στάδιο της γονιμοποίησης - καρπόδεσης.
Στην έντονη εμφάνιση του συμπτώματος της «ξηράς κορυφής» (τάπωμα όπως το αναφέρουν οι παραγωγοί). Σε οποιαδήποτε αγροτεμάχια με καλλιέργεια βκ>μ. Τομάτα αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο εμφανίζονται καρποί με «ξηρά κορυφή».
Είναι αξιοσημείωτο ότι και σε άλλες χώρες όπως η Ιταλία καταγράφονται τα παραπάνω φαινόμενα ως συνέπεια των υψηλών θερμοκρασιών.
Ζητάμε ως έλληνες αγρότες που καταβάλλουν κάθε νόμιμη εισφορά προς τον ΕΛΓΑ (συγκεκριμένα εμείς OL παραγωγοί της Ηλείας όπως φαίνεται από το σχετικό απόσπασμα του τιμοκαταλόγου 2012 του οργανισμού σας που επισυνάπτουμε , καταβάλλαμε 25,2 ευρώ /στρ. βιομηχανικής τομάτας ) να έχουμε ασφαλιστική κάλυψη αν και όταν υπάρχουν ζημιές ώστε να είμαστε βιώσιμοι.
Οι πληγέντες παραγωγοί ζητάμε να προχωρήσει η υπηρεσία σας την άμεση και γρήγορη καταγραφή των ζημιών και τη δίκαιη αποζημίωσή μας γιατί θέλουμε να έχουμε τη δυνατότητα να συνεχίσουμε τη καλλιέργεια κάτι που συνδέεται με τη δική μας επιβίωση αλλά και την οικονομική επιβίωση της περιοχής μας ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνουμε όλοι μας. Η καλλιέργεια βιομ. τομάτας είναι η μόνη συμβολαιακή καλλιέργεια για το Ν. Ηλείας και δημιουργεί ένα κύκλο εργασιών γύρω στα 6.000.000 ευρώ. Θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι η καλλιέργεια τη βιομ . τομάτας είναι καλλιέργεια με υψηλό κόστος και αυτό κάνει ακόμα δυσχερέστερη τη θέση μας αν αναλογιστούμε ότι κάποιοι παραγωγοί όχι μόνο θα απωλέσουμε το κέρδος αλλά θα αναγκαστούμε να καλύψουμε και μέρος του κόστους.
Παρακαλούμε, όπως προβείτε στις αναγκαίες ενέργειες προκειμένου να καταγραφούν οι ζημιές και να αποζημιωθούν οι πληγέντες οι οποίοι βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο».
Την ίδια στιγμή, οι λιγοστές βροχές προ δεκαπενθημέρου μάλλον… γλίτωσαν τους παραγωγούς ηλιόσπορου της βόρειας Ελλάδας από την οικονομική ζημία.
Ωστόσο οι καύσωνες δεν έχουν μόνο αρνητικές πλευρές.
Ειδικότερα, μικρές παράπλευρες ωφέλειες κατέγραψαν οι δενδροκαλλιεργητές, όπως οι παραγωγοί ελιάς που η ζέστη αυτή την περίοδο ευνοεί τον καρπό, ενώ επιτυγχάνεται μείωση στο κόστος παραγωγής, λόγω μειωμένων ψεκασμών που απαιτούνται, αν βρέξει, για την καταπολέμηση διαφόρων ασθενειών και ζιζανίων.
Ικανοποιημένοι με την… αναβροχιά αρκεί να μη φέρει… χαλάζι θα είναι και οι παραγωγοί μηδικής όταν θα κάνουν ταμείο το φθινόπωρο ανάλογα με τις «κοψιές» τριφύλλι που κατάφεραν να πραγματοποιήσουν και να διαθέσουν στην αγορά, όπως επίσης και όσοι παράγουν καλαμπόκι.
Στο βαμβάκι οι υψηλές θερμοκρασίες βοήθησαν ώστε ν’ αρχίσουν ήδη ν’ ανοίγουν τα «καρύδια» με το προϊόν, αλλά πιο κρίσιμο για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι το επόμενο διάστημα.
Και στα σταφύλια, όμως, οι καιρικές συνθήκες περισσότερο ευνόησαν την παραγωγή. Σύμφωνα μάλιστα με τον πρόεδρο της ΕΑΣ Λήμνου Δημήτρη Μαρινάκη, «πρόκειται για μια καλή χρονιά για το κρασί της Λήμνου, καθώς τα σταφύλια έχουν εξαιρετική ποιότητα και ευνόησαν για αυτό και οι καιρικές συνθήκες που αποδείχθηκαν οι κατάλληλες».
Δραματική η κατάσταση στα Βαλκάνια
Ο καύσωνας, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν ανά περιοχές τους 41 βαθμούς Κελσίου, όπως συμβαίνει στη Βοσνία, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο κύμα καύσωνα εδώ και 120 χρόνια, ήρθε έπειτα από έναν ιδιαίτερα σκληρό χειμώνα, με χαμηλές θερμοκρασίες και ρεκόρ χιονοπτώσεων.
Φέτος το καλοκαίρι, σε μερικές χώρες των Βαλκανίων δεν έχει βρέξει σχεδόν καθόλου.
Στη Βοσνία, οι απώλειες που οφείλονται στην ξηρασία στον τομέα των καλλιεργειών υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν μεταξύ του 30 και του 40% της σοδειάς, δήλωσε υπεύθυνος της κρατικής ένωσης γεωργών.
Η συνολική αξία της γεωργικής παραγωγής στη Βοσνία ανέρχεται σε περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Δηλαδή οι ζημίες θα ανέλθουν σε περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ", πρόσθεσε ο υπεύθυνος.
Στην Κροατία, ο αρμόδιος κρατικός γεωργικός οργανισμός υπολογίζει τις ζημίες που οφείλονται στην ξηρασία σε "περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο κούνα (134 εκατομμύρια ευρώ)", σύμφωνα με τον πρόεδρό του.
Την παραγωγή τους να μειώνεται κατά το ήμισυ είδαν οι αγρότες στο νότο και παράλια της Κροατίας. Οι καλλιέργειες καλαμποκιού υπέστησαν καταστροφή έως και 100% σε κάποιες περιπτώσεις, γεγονός που επιφέρει αλλαγές στην τροφική αλυσίδα και εκτοξεύει την τιμή του προϊόντος στα ύψη.
Σχετικά με το θέμα ο πρόεδρος της Ένωσης Κτηνοτρόφων Κροατίας Μίχο Λάτιν προειδοποίησε πως «αν η κυβέρνηση δεν επενδύσει σε ό,τι έχει απομείνει στα κροατικά χωριά, του χρόνου ας ετοιμάζει 2 δισ. για τις εισαγωγές τροφίμων, γιατί ο κροατικός λαός πρόκειται να πεινάσει».
Οι αγρότες της περιοχής διαμαρτύρονται για έλλειψη νερού και απουσία ενός αποτελεσματικού δικτύου άρδευσης.
Ο πρωθυπουργός της χώρας κατά την επίσκεψη του στους πληγέντες δεν δεσμεύθηκε για την παροχή αποζημιώσεων, ωστόσο υποστήριξε πως θα αναλάβει πρωτοβουλία για την κατασκευή ενός αρδευτικού δικτύου.
Ο Κροάτης πρωθυπουργός Ζόραν Μιλάνοβιτς υπογράμμισε πως «οι ασφαλιστικές εταιρίες δεν πληρώνουν για καλλιέργειες που έχουν καταστραφεί από την ξηρασία και το κράτος δεν έχει δημιουργήσει ακόμη ένα σύστημα που να μπορεί να αποζημιώνει, πρέπει λοιπόν να εργαστούμε πάνω στην ανάπτυξη ενός καλού δικτύου άρδευσης».
Η εκτίμηση της κυβέρνησης είναι πως αν η χώρα είχε επενδύσει νωρίτερα σε πιο αποδοτικές αρδευτικές δομές μεγάλο μέρος της καταστροφής θα είχε αποφευχθεί.
Στη Σερβία, οι ζημίες που θα προκληθούν από την ξηρασία αποτιμώνται, σύμφωνα με κάποιους πρώτους υπολογισμούς, σε περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ, έγινε γνωστό από κυβερνητική πηγή.
Οι αγρότες στη Σερβία εκτιμούν πως η σοδειά τους θα μειωθεί κατά το ήμισυ, με τις καλλιέργειες βαμβακιού, σόγιας και ζαχαρότευτλων να πλήττονται περισσότερο. Το πλήθος της καταστροφής ενδεχομένως να φτάσει και τα 2 δις ευρώ.
Η σερβική κυβέρνηση υιοθέτησε την Πέμπτη μία σειρά μέτρων, τα οποία αποσκοπούν να βοηθήσουν τους γεωργούς που οι καλλιέργειές τους έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές λόγω της ξηρασίας.
Στο Κόσοβο, τέλος, οι σοδειές είναι κατά 20% μικρότερες από αυτό που προβλεπόταν.
Αλέξανδρος Μπίκας
