Είτε πρόκειται για διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις, είτε για «πράσινες» πρωτοβουλίες πολιτών που απέδωσαν καρπούς, είτε για ακτιβιστικές δράσεις που στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία, έχουμε μπόλικους λόγους για να σκεφτόμαστε θετικά όσον αφορά την μοίρα του περιβάλλοντος ή – όπως λέει ένα γνωστό meme- να «επανακτήσουμε την πίστη μας στην ανθρωπότητα».
«Πράσινες» Διεθνείς Συνθήκες και Συμβάσεις: Μπορεί η υιοθέτησή τους από τις χώρες του πλανήτη να μην είναι πάντα η αναμενόμενη (βλ. Συνθήκη Κιότο και ΗΠΑ), όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι αποτελούν συμφωνίες – σταθμούς στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και κάθε άλλο παρά «διακοσμητικές» είναι.
Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ: Αυτήν την περίοδο διανύουμε την 25η επέτειο της υπογραφής της πιο σημαντικής συμφωνίας για την προστασία του στρώματος του όζοντος. Διεθνής επιτυχία, κατά πολλούς, το Πρωτόκολλο επέτρεψε να περιορισθεί η χρήση του 95% των προϊόντων των οποίων προέβλεπε τον περιορισμό έως το 2010 ώστε να προστατευθεί το στρώμα του όζοντος. Δεσμεύει τις 186 χώρες που την έχουν επικυρώσει σήμερα στον περιορισμό και την αντικατάσταση σταδιακά έως το 2040 (το αργότερο) της παραγωγής και χρήσης ουσιών SAO (χημικά αέρια) τα οποία αποδυναμώνουν το στρώμα του όζοντος, υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών.
Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (UΝ Convention on Biological Diversity) : Από τις πιο σημαντικές συμβάσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας στην Γη, η Σύμβαση αυτή του ΟΗΕ ξεκίνησε την «πορεία» της προς επικύρωση το Νοέμβριο του 1988, όταν το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (UNEP) δημιούργησε ένα ειδικό σώμα, το “Ad Hoc Working Group of Experts on Biological Diversity”, για την επιστημονική μελέτη του προβλήματος της απώλειας της βιοποικιλότητας. Το Μάιο του 1989 ιδρύθηκε ένα “Ad Hoc Working Group of Technical and Legal Experts”, με σκοπό τη δημιουργία ενός διεθνούς νομικού οργάνου για την προστασία της βιοποικιλότητας, ενώ τον Φεβρουάριο του 1991 δημιουργήθηκε η Διακυβερνητική Διαπραγματευτική Επιτροπή, η οποία οδήγησε σε Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαΐου 1992, στο Ναϊρόμπι της Κένυας, για την Υιοθέτηση του Κειμένου Συμφωνίας για τη Σύμβαση της Βιοποικιλότητας. Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα υπογράφηκε εν τέλει στις 5 Ιουνίου 1992, στη Παγκόσμια Διάσκεψη του Ρίο για το Περιβάλλον και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Σύμβαση Ραμσάρ: Ο Φεβρουάριος του 1971 αποτέλεσε μήνα – σταθμό στην προστασία των υγροτόπων. Στις 2 Φεβρουαρίου 1971 στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, υπογράφηκε η ομώνυμη Σύμβαση, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 21 Δεκεμβρίου του 1975. Η Ελλάδα υπέγραψε την Σύμβαση και την επικύρωσε το ’74 ανακηρύσσοντας 11 υγροτοπικές περιοχές, οι οποίες περιλαμβάνονται στον κατάλογο Υγροτόπων Διεθνούς Σημασίας.
Σύμβαση CITES: Υπεγράφη στις 3 Μαρτίου του 1973 στην Ουάσιγκτον και αφορά στο διεθνές εμπόριο άγριων ειδών πανίδας και χλωρίδας τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση. Εν ολίγοις, ρυθμίζει και ελέγχει το διεθνές εμπόριο των δειγμάτων, των μερών ή και των προϊόντων των ειδών, τα οποία προέρχονται από την άγρια πανίδα και την αυτοφυή χλωρίδα και τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Η Ελλάδα υπέγραψε την Σύμβαση και την επικύρωσε το 1992.
Σύμβαση της Βόννης: Πετάνε τα… σπάνια αποδημητικά πουλιά; Σίγουρα πετάνε και από την 1η Νοεμβρίου 1983 προστατεύονται κιόλας χάρη στην Σύμβαση της Βόννης. Σκοπός της; Η προστασία και διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε κινδύνους, όπως η συρρίκνωση των βιοτόπων αναπαραγωγής, το υπερβολικό κυνήγι κατά τις μεταναστευτικές διαδρομές και η υποβίβαση των περιοχών διατροφής. Η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση και την επικύρωσε το 1999.
Δίκτυο Natura 2000: Το πιο «διάσημο» δίκτυο στον τομέα του περιβάλλοντος, αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκο επίπεδο. Οι περιοχές που εντάσσονται στο δίκτυο αυτό, ακολουθούν υποχρεωτικά τις διατάξεις – μέτρα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, τα οποία με την σειρά τους αποσκοπούν στη διασφάλιση της διατήρησης ή της αποκατάστασης σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των φυσικών οικοτόπων και των άγριων ειδών χλωρίδας και πανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος. Στην Ελλάδα, έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Natura μεταξύ άλλων οι Εθνικοί Δρυμοί της Πάρνηθας, της Πίνδου, της Οίτης και του Βίκου – Αωού.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
http://www.rizaonline.gr